En Sıcak Konular

Bumin Doğrusöz
Ekonomim.com

Bumin Doğrusöz
21 Nisan 2016

Personelin aracının kiralanması



Personelin aracının kiralanması

 

Dünya

 

Günümüzde pek çok pazarlama firmasının kendi araçlarını kullandırma yerine, aracı olan personeli işle alma ve bu şekilde istihdam edilen personele ücreti dışında aracı dolayısıyla, aracın bakım ve onarım giderleri ile yıpranma payı karşılığı olarak bir kira bedeli ödeme yoluna gittiği görülmektedir. Bu bir işletme politikası tercihidir. Ben bu yazımda bu şekilde çalıştırılan personele, araç için kira karşılığı olarak yapılan ödemelerin vergisel boyutu üzerinde duracağım.

Önce, hukuken yukarıdaki şekilde bir modelin benimsenmesi mümkündür. Öte yandan bu yola giden işletmelerin söz konusu ödemeleri, ticari kazancın (veya kurumlarda kurum kazancının) elde edilmesi ve/veya idame ettirilebilmesi için yapıldığını kanıtlama yükü ile gider yazabileceği de açıktır. 

Bir giderin, kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olduğunun kabulü için; işin mahiyeti ve genişliği ile uygun olması, giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderlerin keyfi olmaması yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayrimaddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve Vergi Usul Kanununa göre tevsik edici belgelere dayandırılması gerektiği de unutulmamalıdır. 

Öte yandan Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde; motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı kanunun 94. maddesinde de vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar sayılmış olup, maddenin 5/a bendinde, 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu düzenlemeler uyarınca personele aracı dolayısıyla yapılacak kira ödemeleri üzerinden, ödeme net olarak kararlaştırılmış ise brüt tutarı üzerinden, %20 oranında stopaj yapılması gerekmektedir. 

Bu noktada konunun bir de KDV mevzuatı açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların ticari, zirai veya mesleki faaliyetler kapsamında kiralanması, dolayısıyla araçların kiralanması işlemleri KDV’nin konusuna girmektedir (KDVK md.3/f). Bu düzenleme ile ticari, zirai veya mesleki maksatlı her tülü kiralama işlemi KDV kapsamına alınmıştır. Kanun, kiralama işlemlerinden sadece iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerini KDV’den istisna etmiştir (KDVK md. 17/4-d). 

Bu nedenle, işletmelerin personellerinden kiralamış oldukları taşıtlar için yaptıkları brüt ödemeler üzerinden ayrıca %18 oranında KDV hesaplamaları da gerekmektedir. Ancak personel–genellikle- KDV mükellefi olmadığından, söz konusu KDV’nin personele ödenmeksizin 2 no’lu KDV beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla vergi dairesine beyan edilmesi ve ödenmesi gerekmektedir. İşletmenin bu KDV’yi aynı dönem 1 no’lu KDV beyannamesinden indirme hakkı da vardır. 

Personelin aracının kiralanması için genellikle yazılı kira sözleşmesi yapılmaktadır. Zaten ispat hukuku da sözleşmenin yazılı yapılmasını gerektirmektedir. Bu noktada ise damga vergisinin de devreye gireceği unutulmamalıdır.

Personele ödenecek kira bedelinin saptanmasında, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı eleştirisine uğramamak için, emsal bedele dikkat edilmesi de gerekmektedir. 

Personel tarafından elde edilen bu kira gelirinin personel tarafından yıllık beyanname ile beyan edilip edilmeyeceği sorusunun yanıtı ise, ancak GVK’nın 86. maddesi çerçevesinde verilebilir. Bu noktada, en basit olarak, personelin yıllık beyanname konusu başkaca bir geliri yoksa ve bu şekilde elde ettiği kira gelirinin brüt tutarının yıllık miktarının 2016 yılı için 30 bin lirayı aşmaması halinde yıllık beyanname verilmesine gerek olmadığı söylenebilir.


Bu yazı 2,117 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 28 Mart 2024 2023 yılında elde edilen kar payları ve beyan yükümlülüğü
    • 26 Mart 2024 Arabulucuya başvuru ve şüpheli alacak karşılığı
    • 21 Mart 2024 Vergi incelemelerinin pişmanlığa etkisi
    • 19 Mart 2024 Binek otomobillerin giderleri ve elektrikli araçlar
    • 14 Mart 2024 Yıllık beyanda eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
    • 12 Mart 2024 Kiraların gerçek gider yöntemi ile beyanında idari yaklaşımlar
    • 7 Mart 2024 Kira gelirlerinin gerçek gider yöntemi ile beyanı
    • 5 Mart 2024 Kiraların vergilendirilmesi ve emsal kira bedeli esası
    • 29 Şubat 2024 Vergi suçları ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması
    • 27 Şubat 2024 Özelgeler ve yanıl(t)ma
    • 22 Şubat 2024 Nakdi sermaye artırımını teşvikte 2023 indirim oranı revizesi
    • 20 Şubat 2024 İşletmelerde gider özgürlüğü
    • 15 Şubat 2024 Konut kira gelirlerinde istisna
    • 13 Şubat 2024 Değerli Konutlar Vergisinde muafiyetler
    • 8 Şubat 2024 Değerli konutlar vergisinin 2024 uygulaması
    • 7 Şubat 2024 Afet hukukunun dağınıklığı
    • 1 Şubat 2024 Örtülü sermayenin hesabı
    • 30 Ocak 2024 Her ilmuhaber menkul kıymet midir?
    • 25 Ocak 2024 2023de birden fazla işverenden ücret alanların beyan yükümlülüğü
    • 23 Ocak 2024 Herkesten bilgi istenebilir mi?




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    8,452 µs