Kızınızın ve komşunuzun durumu

Kızınızın ve komşunuzun durumu

Sözcü

Gazetemiz SÖZCÜ’de “sosyal güvenlik ve çalışma hayatı” köşe yazılarınızı sürekli ilgiyle okuyorum. Okuduklarıma dayanarak ben de kızımın ve komşumun durumunu sizden öğrenmek istedim.

Soru 1: Kızım, Şubat 1975 doğumlu. 21 Temmuz 1996’da sigortalı olarak işe başladı. 2000- Ağustos 2010 yılları arasında özel üniversitede öğretim görevlisi olarak çalıştı. 2012 yılı itibariyle 4189 prim günü var. Şu anda yurt dışında bir üniversitede çalışıyor ama sosyal güvencesi yok. Kızım, ne zaman emekli olabilir? Sigortalı olduğu dönemde 2 çocuğu oldu, borçlanmasında yarar var mı? Maaşının yüksek olması için Türkiye’ye dönüp 3,5 yıl çalışması gerekir mi? Emeklilik için en uygun iş günü ve yıl ne kadar olmalı?

Soru 2: Komşumuz 20 Temmuz 1971 doğumlu. 15 Nisan 1988’de sigortalı bir işe başladı. 31 Aralık 2008’de işten çıkarıldı. İşten çıkarıldığı dönemde ne ihbar ne de kıdem tazminatı ödenmemiş. Evlilik nedeniyle bir daha da çalışmadı. Hizmet dökümünde çıkışının daha önceden yani çalıştığı süre içinde yapıldığını, günlerinin eksik olduğunu görmüş. Bazı arkadaşlarının dava açarak kazandıklarını da duymuş. Hizmet tespiti davası açarak gerçek çalıştığı günlerini tespit ettirebilir mi? İhbar ve kıdem tazminatı davası da açıp kazanabilir mi? Ekonomik olması bakımından, hizmet tespiti davası ile ihbar ve kıdem tazminatı davasını birlikte mi açmalı, yoksa hizmet tespiti davasının sonuçlanmasını mı beklemeli? N. Reşat Erdoğan

Cevap 1: Kızınız 4/a (SSK) statüsünden, mevcut prim günüyle 58 yaşını dolduracağı Şubat 2033’te emekli olabileceği gibi, 5900 prim günüyle 53 yaşını dolduracağı Şubat 2028’de de emekli olabilir. 5900 prim günüyle emekli olmayı tercih etmesi halinde, eksik 1711 prim günü için doğum borçlanması yapabileceği gibi, yurtdışında ev hanımı ve çalışarak geçen sürelerin gerektiği kadarını borçlanabilir. Emekli aylığı hesabında, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alındığından, maaşının yüksek olması için Türkiye’ye dönüp 3,5 yıl çalışması gerekmiyor.

Cevap 2: Komşunuz, eksik bildirilen prim günleri için hizmet tespit davası açabilir. Çalıştığını her türlü delil ve tanık ifadeleri ile ispatlaması halinde, bildirilmeyen hizmet sürelerini kazanır. Kıdem ve ihbar tazminatı için işten çıkarılma sebebi önemli. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir nedenle işten çıkarılmış olması gerekiyor. Hizmet tespit davası ile kıdem tazminatı alacak davasının ayrı ayrı açılması gerekiyor. Kıdem tazminatı için 2018 yılı sonuna kadar dava açabilir. Bu süreyi geçirmemek koşuluyla hizmet tespit davasının sonucunu bekleyebileceği gibi, beklemeden de dava açabilir.

SGK’da tasarının yasalaşmasını bekliyor

AYM'nin 30 yılı aşan hizmet süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesi yolunu açan iptal kararına istinaden, 32 yıl 11 ay olan hizmet sürem için SGK'ya dava açtım ve kazandım. Ankara 16. İdare Mahkemesi kararı tarafıma ulaştı. Söz konusu kararla SGK'ya başvurmalı mıyım, yoksa temyiz yolu açık olan bu kararın kendilerine ulaşmasını ve müteakiben İdarenin davetini mi beklemeliyim? Mustafa Bayülken

İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesine göre idare, kararın kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde mahkeme kararını uygulamak zorunda. Tasarıya göre de görülmekte olan davalarda ayrıca başvuru şartı aranmaksızın yasanın yürürlüğe gireceği tarihten itibaren üç ay içerisinde, SGK’ya başvuru tarihinden itibaren işleyen kanuni faizi ile birlikte ödeme yapılacak. Sizin gibi ilk derece mahkemesinde kazanılan davalar için SGK itiraz veya temyiz başvurusunda bulunmayacak. Mahkeme kararının yerine getirilmesi için başvuruda bulunabileceğiniz gibi, tasarının yasalaşmasını da bekleyebilirsiniz. Zira SGK’da tasarının yasalaşmasını bekliyor.

İkramiye farkı için dava açmanız gerekmiyor ancak…

20 Eylül 1969 tarihinde vefat eden eşimden yüzde 75 oranıyla dul maaşı almaktayım. Eşimin 40 yıla yakın hizmeti vardı. Hizmet süresi 30 yılı aşan memur emeklisine verilmesi görüşülen tasarıya göre ben de bu haktan yararlanabilir miyim? Yoksa bireysel olarak dava açmam gerekiyor mu? Ş. Ece

Eşinizin ikramiye farkı için dava açmanıza gerek yok. Tasarı yasalaştığında, SGK’ya başvurunuz üzerine, hak sahibi olarak ödeme yapılır. Ancak ikramiye farkı eşinizin emekli aylığının başlangıç tarihindeki (1969 yılındaki) katsayılar dikkate alınarak hesaplanacak. Diğer bir deyişle 1969 yılında eşinize bir yıllık hizmet süresi için ödenen ikramiye tutarının, 30 yılı aşan tam yıl sayısı ile çarpımı kadar ikramiye ödenecek. Bu da 100 TL’yi bile bulmaz.

Bu yazı 1,434 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.