Ekonomim.com
Bumin Doğrusöz
13 Aralık 2016
UGSye kayıtlı gemilerin sorunları çözülüyor
UGS’ye kayıtlı gemilerin sorunları çözülüyor
Dünya
Kısaca UGS veya 2. Sicil de denilen Türk Uluslararası Gemi Siciline tescil edilmiş gemiler ile turizm şirketi envanterlerinde kayıtlı ticarî yatların temin ve işletilmesinde kolaylık sağlamak ve bu yolla Türk denizciliğinin geliştirilmesini hızlandırmak ve ekonomiye katkısını artırma amacıyla 16.12.1999 tarihinde kabul edilmiş 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun 12/1. maddesinde, “Bu Kanun uyarınca oluşturulan Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlar, gelir ve kurumlar vergileriyle fonlardan istisnadır.” hükmü yer almıştır.
Bu hükme göre, söz konusu sicile kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlar, faaliyetin gelir vergisi mükelleflerince yapılması halinde gelir vergisine faaliyetin kurumlar vergisi mükelleflerince yapılması halinde kurumlar vergisine söz konusu sicile kayıtlı gemilerin devrinden elde olunan kazançlar da gelir ve kurumlar vergisine tabi olmayacaktır.
Bu istisnalar sadece tam mükellefler için olmayıp, dar mükellefleri de kapsamaktadır. İstisna düzenlemesi bu şekilde ve açık olmasına rağmen uygulamada pek çok sorunla karşılaşılmıştır.
Madde metni açık gibi görülmekle birlikte madde gerekçesinde yer alan “aynı sicile bir başkası adına tescil edilmek üzere devrinden doğan kazançlar”ın vergiden istisna olduğuna ilişkin açıklama ile istisnaya gerekçe ile sınır çizilmiştir. Uygulamada da idari anlayış, madde metninde olmayan, gerekçede yer alan bu sınırlamaya itibarla oluşmuş ve pek çok özelgede “Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydettirilmiş geminin satış kazancının, satış sonrasında da anılan sicile kaydının devam etmesi şartıyla vergiden istisna olduğu” belirtilmiştir. Hatta idare bir özelgesinde, hurdaya çıkartılmak üzere satılan gemilerin satış kazancının da aynı sicile devam sağlanamayacağından vergiden istisna olmadığını açıklamıştır.
Uygulamada bu konuda yaşanan sıkıntıları daha önce Gazetemizde yayımlanan “UGS’ye Kayıtlı Gemilerin Sorunları” başlıklı yazımda vurgulamış, uygulamanın yanlış olduğunu, Kanunda yer almayıp gerekçelerle ihdas edilen koşullara itibar edilmesine hukuken olanak bulunmadığını, konuya ilişkin idari yorumun değiştirilmesi gerektiğini yazmıştım.
Nihayet bu sorun çözülüyor.
Aslında özelgelerle ortaya çıkan idari yorumdan kaynaklanan bu hatalı uygulamanın yine bir özelge veya bir Genel Tebliğ ile giderilmesi mümkün olmakla birlikte Maliye Bakanlığı sorunu Kanun düzeyinde çözmeyi amaçlaması sonucunda hazırlanmış bir Kanun Tasarısı 29.11.2016’da T.B.M.M.’ne sunulmuştur.
Tasarı ile 4490 sayılı Kanunun 12. maddesine eklenmesi öngörülen bir fıkra ile Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin sicilden terkin edilerek yerli veya yabancı bir başka sicile geçişi veya ihracı yahut hurdaya ayrılmak üzere satışı hallerinde de vergi istisnasının uygulanması olanağı sağlanmaktadır.
Ancak yurt dışından ithal edilen 3.000 DWT’nin (yolcu gemileri ile özel maksatlı, özel yapılı gemilerde ise 300 grostonun) üzerinde olup Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilen gemilerin bu sicilden terkin edilerek başka bir sicile devri veya ihracı yahut hurdaya ayrılmak için satışı halinde satış kazancının vergiden istisna edilebilmesi için en az altı ay süreyle bu sicile kayıtlı olarak işletilmiş olunması koşulu öngörülmektedir.
Bu sorunun ortaya çıkışı, bir kez daha, gerekçelerin hazırlanışında gerekli özenin gösterilmediğini, gerekçelerin de madde metni kadar özeni hakkettiğini göstermektedir.
Tasarıyla ayrıca, halen sürmekte olan hatalı uygulamanın izleri de ortadan kaldırılması da amaçlanmaktadır. Bu maksatla Kanuna eklenmesi öngörülen bir geçici maddeyle de bir vergi ve ceza affı getirilmektedir. Tasarıya göre; bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden önce söz konusu istisnadan, ihtirazi kayıtla beyanda bulunanlar (bir başka deyişle istisnadan yararlanmak için konuyu yargı organlarına taşımış olanlar) veya ileride bir inceleme olursa konuyu yargıya taşırız düşüncesi ile kendiliklerinden yararlananlar hakkında, yararlandıkları bu istisnalar dolayısıyla yapılmış veya geçmişe yönelik olarak yapılacak tarhiyatlar da kaldırılacaktır. Yargılama sürecinde olanlar hakkında yapılmış tahakkuklarda, davadan feragat koşulu ile terkin edilecektir.
Ancak söz konusu geçici maddede bu konuda yapılmış ödemelerin iade edilmeyeceği hükme bağlanmaktadır. Getirilmesi öngörülen düzenlemenin bu kısmı eşitlik ve hakkaniyete aykırıdır. Nitekim bu şekildeki benzer düzenlemeler hep Anayasa Mahkemesince iptal edilmiştir. Bu nedenle akıbeti bellidir, hazine hep belli hukuki süreçler sonucunda iadede bulunmak zorunda kalmıştır. Bu yüzden tasarı düzenlemesinin yasama sürecinde, “tahsil edilen tutarların red ve iade edilmesi” yönünde düzeltilmesi, bence, hakkaniyetin ve hukuk devletinin gereğidir.
Bu yazı 1,906 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
18 Nisan 2024
Emisyon primleri istisnası ve sorunları
-
16 Nisan 2024
Kurumlar vergisinin oranının saptanması
-
4 Nisan 2024
Avans kar payları ne zaman beyan edilir?
-
28 Mart 2024
2023 yılında elde edilen kar payları ve beyan yükümlülüğü
-
26 Mart 2024
Arabulucuya başvuru ve şüpheli alacak karşılığı
-
21 Mart 2024
Vergi incelemelerinin pişmanlığa etkisi
-
19 Mart 2024
Binek otomobillerin giderleri ve elektrikli araçlar
-
14 Mart 2024
Yıllık beyanda eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
-
12 Mart 2024
Kiraların gerçek gider yöntemi ile beyanında idari yaklaşımlar
-
7 Mart 2024
Kira gelirlerinin gerçek gider yöntemi ile beyanı
-
5 Mart 2024
Kiraların vergilendirilmesi ve emsal kira bedeli esası
-
29 Şubat 2024
Vergi suçları ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması
-
27 Şubat 2024
Özelgeler ve yanıl(t)ma
-
22 Şubat 2024
Nakdi sermaye artırımını teşvikte 2023 indirim oranı revizesi
-
20 Şubat 2024
İşletmelerde gider özgürlüğü
-
15 Şubat 2024
Konut kira gelirlerinde istisna
-
13 Şubat 2024
Değerli Konutlar Vergisinde muafiyetler
-
8 Şubat 2024
Değerli konutlar vergisinin 2024 uygulaması
-
7 Şubat 2024
Afet hukukunun dağınıklığı
-
1 Şubat 2024
Örtülü sermayenin hesabı
Yorumlar
+ Yorum Ekle