19 Ağustos 2017

Sosyal güvenlikte son yıllarda neler değişti -2-

Sosyal güvenlikte son yıllarda neler değişti -2-

Geçen yazımda, Ak Parti’nin 16. Kuruluş yıldönümü nedeniyle Ak Parti hükümetleri döneminde çalışma ve sosyal güvenlik alanında yapılan değişiklikleri ayrıntılı olarak ele almıştım. Bugün son yıllarda yapılan değişikliklere ilişkin tarihe açtığımız pencereye devam ediyoruz.

16- Engellilere yönelik bir çok önemli hak getirildi. Evde bakım parası verilmeye başlandı. İhtiyaç sahibi bakıma muhtaç özürlülere evlerinde veya kurumda bakım hizmeti verilmektedir.

17- 65 yaşın üstündeki muhtaçlar gibi 2022 sayılı Kanun kapsamına alınarak maaş bağlanmaya başlandı. Maaş alan özürlülerin sağlık primlerini devlet ödemeye başladı.

18- Türkiye'de ikamet eden kişilere hiç bir şart olmadan isteğe bağlı sigortalı olma hakkı tanındı ve ayrıca isteğe bağlı sigortalılarla bakmakla yükümlü olunan kişiler için sağlıktan yararlanma hakkı verildi.

19- BAĞ-KUR’ lulara yapılandırma kapsamında borçları silindi. Eğer BAĞ-KUR’ lular isterse borcu güncel rakamlardan ödeyip sigortalılık hizmetine kavuşabilecek.

20- İntibak yasası çıkartılarak 2000 öncesi emekli olmuş kişilere yapılan farklı maaş ödemelerinde düzenleme yapıldı. Çok prim ödeyene daha fazla maaş ödenecek.

21- Yabancı yatırımlarının artmasıyla birlikte ülkemizde de sayıları hızla artan yabancı personelin çalışma izni başvurularının internet üzerinden yapılmaya başlandı. Ayrıca yabancılar için çalışma ve ikamet izni belgeleri birleştirilerek bürokrasi azaltıldı.

22- İşe başlatmama tazminatından vergi kesilmeyeceği yasayla düzenlenerek bu sorun çözüldü.

23- Mali tatil yasası çıkartıldı. Mali Müşavirlerin uzunca bir süredir talep ettikleri mali tatil uygulaması sorunsuz devam ediyor.

24- SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İş-Kur bildirimlerinde çok başlılık giderilerek tek bildirime geçildi ve artık belgeler tek kuruma (SGK) bildiriliyor.

25- Kısa çalışma ödeneği arttı. İşsizlik sigortasının kapsamı genişletildi ve hem isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, hem de kısmi süreli, yani part-time iş sözleşmesiyle çalışanlar işsizlik sigortası kapsamına alındı.

26- Çalışan Annelere 3 çocuğa kadar ve her bir çocuk için de iki yılla sınırlı olmak üzere doğum borçlanması hakkı verildi ve sosyal güvenlikten yararlanmaları kolaylaştırılarak doğum nedeniyle çalışılmayan sürelerde emeklilik hak kaybına uğramanın önüne geçildi.

27- Üniversiteli stajyerlerin de sigortalı olması sağlanarak ayrıca staj yaptıkları işyerinde ücret ödenmeye başlandı.

Özellikle gençlerin ve kadınların istihdamını artırmak için çok sayıda teşvik ve düzenleme yapıldı.

28- Ev hizmetlerinde çalışan herkes sigortalı oldu. 10 günden fazla çalışanlara emeklilik dahil tüm sigorta kolu primleri ödenirken, 10 günden az çalışanlar için kısa vadeli sigorta primi ödenmeye başlandı ve sigortalılık kolaylaştırıldı.

29- Muhtaç ve güçsüzlerle engellilere evde bakan vatandaşlarımıza asgari ücret düzeyinde ödeme yapılarak engellilerin bakım ve yaşam koşulları iyileştirildi.

30- 6356 sayılı Toplu İş Sözleşmesi ve Sendikalar Yasası çıkartılarak çalışma hayatında iş barışının temelleri atıldı.

31- Çalışanlar artık kayıtlı çalışıp çalışmadığını SGK internet sitesi üzerinden kendileri kontrol edebilmekte, hizmet dökümünü alabilmektedirler. Şikayetleri olduğunda ise Alo 170 kanalından haklarını arayabilmektedirler. Kayıt dışı ile yapılan mücadele sonucunda yüzde 50'ler düzeyinde olan kayıt dışılık yüzde 32 düzeyine indirilmiştir.

32- İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin özel bir kanun çıkarıldı. İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacını taşıyan kanun işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının istihdam edilmesini zorunlu kılmakta ve çalışanların güvenlikli ortamlarda çalışmalarını sağlamaktadır.

33- Asgari ücret artışı sağlandı. Asgari ücret AK Parti’ nin söz verdiği gibi 2016 yılında 1300 TL; 2017 yılında ise 1404 TL oldu.

34- 6715 Sayılı Kanunla birlikte Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamayacağı; denkleştirme süresinin toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabileceği düzenlendi.

35- İşbaşı eğitim programlarından mezun olan kişilerin istihdamında, SGK prim teşviki sağlandı.

36- Bağ-Kur SGDP kaldırıldı. Böylece emekli olduktan sonra kendi işyerini açanlardan Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi alınmama başlandı.

37- Tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olanlara verilecek pasaportlar harçtan müstesna tutulmuştur.

38- Ana veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlardan; lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek ve bakmakla yükümlü olunan kişi ya da genel sağlık sigortalısı olmamak şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılır.

39- İlk defa gelir vergisi mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançların 75.000 Türk Lirasına kadar gelir vergisinden istisna tutulacaktır.

40- Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi düşük olan illerde sigorta primi teşvikinden yararlanabilmek için işyerinde 10 ve üzerinde sigortalı çalıştırma yükümlülüğü vardır. Bu sınır 01.03.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kaldırılmıştır.

41- Kişisel verilerin korunması kanunu çıkarılarak, kişisel veriler güvenceye alındı.

42- Yıllık izinlerin en fazla 3 parça olma zorunluluğu kaldırılarak, çalışanlara rahatça izin kullanma imkanı sağlandı

43- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonu Kurulu (SYDTF)’ndan hangi kişilerin sosyal yardım alacağı 3294 sayılı Kanunun 2. Maddesinde açıklanmıştır. SYDTF’den yardım alan kişilerin istihdam edilmesi halinde 1 yıl süreyle asgari ücret üzerinden hesaplanan işveren sigorta primlerinin tamamı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından karşılanacaktır.

44- 6704 sayılı Kanunla 26.04.2016 tarihinden önce 60/g kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan GSS primlerinin tahsilinden vazgeçileceği düzenlenmiştir.

45- Bağ-Kur’ a prim indirimi geldi. İsteğe bağlı sigortalılar hariç 4(b) kapsamındaki sigortalıların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır.

46- Muhtasar ile aylık prim ve hizmet belgesi birleştirildi. Vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile sosyal güvenlik mevzuatına göre aylık prim ve hizmet belgesi birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesi sağlandı. Kırşehir’de başlatılan Pilot uygulama 1 Ocak 2018’de tüm Türkiye’de uygulanmaya başlanacak.

Daha onlarca yeni düzenlemeyi de yazamadık.

Elbette tüm bu düzenlemeler çalışma hayatında önemli yenilikler getirdi. Ancak daha yapılması gereken yüzlerce düzenleme var.

İşverenin, işçinin-memurun ve işsizlerin Ak Parti’den büyük beklentileri ve umutları var. Bu beklentileri karşılamak için de Ak Parti kadrolarının ve Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük çabaları var.

Umarız ülkemiz istikrar ve güvenin en üst düzeyde sağlandığı, bölgesinin lider ülkesi olarak hem dünya barışına ve hem de ekonomisine büyük katkılarda bulunmaya devam eder. 

Bu yazı 1,272 defa okundu.