En Sıcak Konular

Burcu Şensoy


Burcu Şensoy
13 Şubat 2018

ÜCRET



ÜCRET

İş sözleşmesinin kurucu unsurlarından bir tanesi ücrettir. Ücret, işçi ve geçindirmekle yükümlü olduğu kişiler için hayati öneme sahip olduğundan anayasa ile de güvence altına alınmıştır. Anayasa’nın 55.maddesine göre “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yaralanmaları için gerekli tedbirleri alır.”

 

İş Kanunu’nun üçüncü bölümünde ücret detaylı bir şekilde ele alınmıştır. 32. maddesinin 1. fıkrası uyarınca ücret tanımı: “Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.” Burada ücretin işçi tarafından yapılan bir işin karşılığı olduğu belirtilmiştir. Bu kurala bazı hallerde istisnalar getirilmiş ve işçinin bir çalışma karşılığı olmaksızın ücret talep edebileceği kanunla kabul edilmiştir. Bu ücret sosyal ücret olarak ele alınmıştır. İşçilere zorlayıcı nedenlerle çalışmadığı günlerde ( İş K. 24 / III, 25 / III ), hafta tatilinde ( İş K. 46 ), milli bayram ve tatil günlerinde ( İş K. 47 ), yıllık ücretli izinlerde ( İş K. 57 ) iş karşılığı olmaksızın ödenen ücretler bu ücret türlerine örnek gösterilebilir.

 

İş karşılığı ödenen asıl ücret diğer bir deyişle temel (çıplak) ücret para ile ödenecektir. Mal, kuponla veya senetle ödenmez. Ancak, işveren nakit ücrete ek olarak ikramiye, prim, sosyal yardımlar vb. ödemeler ayni olarak ödenebilir; işveren işçisine her ay yağ, şeker, kömür veya pirinç verebilir. Ancak tüm ücretin bu şekilde ödenmesi kanuna aykırı bir durum oluşturur. İş Kanunu’nun 50.maddesi ile 57.maddesinin 2. fıkrasında belirtilen hafta tatili, milli bayram, genel tatil ve yıllık izin ücretinin temel ücret üzerinden ödeneceği belirtilmiştir. İşçilere ödenen ihbar ve kıdem tazminatının hesabında ise asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para ve parayla ölçülmesi mümkün olan; kanundan ve sözleşmeden doğan (nakdi ve ayni) ödemeler de dikkate alınır. ( E. İş K. 14 / 11 ). Yargıtay uygulamasına göre iş kazası ve meslek hastalığından doğan tazminatların hesaplanmasında da geniş anlamda ücret (giydirilmiş ücret) göz önünde tutulur.

 

Ücret; çocuk zammı, aile yardımı, giyecek yardımı, ikramiye, prim vb. aynen veya nakden ödenebilen ücret ekleriyle birlikte geniş anlamda ücret veya “giydirilmiş ücret” olarak adlandırılmaktadır. Ücretin vergi, sigorta gibi kanuni kesintiler yapılmamış miktarı “brüt ücret”, bu kesintiler yapıldıktan sonra işçinin eline geçen miktarı ise “net ücret”tir.

 

Yargıtay kararlarından birinde, “Vefa tazminatı sözleşmeyle getirilmiş akdi bir tazminattır. Sözleşmede ise bu tazminatın çıplak ücret üzerinden ödeneceği öngörülmüştür. Onun için kanunun sadece kıdem ve ihbar tazminatları için kabul ettiği geniş anlamdaki ücret üzerinden hesap yapılması kanuna aykırıdır.” Bu durumda ücretin türü sözleşmede belirtilmemişse hesaba dar anlamda yani temel ücreti esas almak gerekir.

 

Genellikle işverence ödenmesine karşın İş K. 32 / 1’de öngörüldüğü şekilde ücretin üçüncü kişiler tarafından ödenmesine bir engel yoktur. Örneğin bir lokantada ücretler yüzde yoluyla müşteriler tarafından ödenebilir.

 

Yaptığımız denetimlerde ve kaydi incelemelerimizde bazen ödenen gerçek ücret bordroya yansıtılmamakta veya düşük gösterilmektedir. “İşçinin, ücret bordrolarını ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin imzalamış bulunması ödenen gerçek ücretin bu miktar olduğunu göstermez. Bu durumda işçinin yaptığı işin niteliği, hizmet süresi, iş tecrübesi ile işyerinin özellikleri, aynı veya benzer işlerde çalışan işçilere ödenen ücretler göz önüne alınarak, alabileceği ücret ilgili meslek kuruluşundan sorularak ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek işçinin gerçek ücretinin belirlenmesi gerekir.” Yine Yargıtay’a göre, “Asgari ücret üzerinden düzenlenen imzalı bordroların nitelikli olmayan işçiler açısından bağlayıcılığı kabul edilmeli, nitelikli işçiler açısından ise bu bağlayıcılıktan söz edilmeyip bunların ücretlerinin ne kadar olabileceği, çalışma süresi ve görev unvanı belirtilerek ilgili meslek odası veya kuruluşundan sorulmalıdır.”

 



Bu yazı 2,449 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 17 Nisan 2018 Yıllık Ücretli İzin
    • 10 Nisan 2018 Ücret Garanti Fonu
    • 3 Nisan 2018 Kısa Çalışma Ödeneği
    • 26 Mart 2018 Fazla Çalışma Ve Fazla Sürelerle Çalışma
    • 19 Mart 2018 Asgari Ücret
    • 6 Mart 2018 Ücret Hesap Pusulası
    • 13 Şubat 2018 ÜCRET
    • 6 Şubat 2018 Toplu İşçi Çıkarma
    • 30 Ocak 2018 İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
    • 23 Ocak 2018 İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
    • 16 Ocak 2018 İş Sözleşmesinin Feshi İçin Geçerli Sebepler
    • 3 Ocak 2018 İş Güvencesi
    • 26 Aralık 2017 Süreli Fesih Ve İhbar Tazminatı
    • 5 Aralık 2017 Engelleri Aşmak İçin
    • 28 Kasım 2017 İş Sözleşmesi Kavramı Ve Türleri-2
    • 22 Kasım 2017 İş Sözleşmesi Kavramı Ve Türleri
    • 17 Kasım 2017 Özel İstihdam Büroları
    • 7 Kasım 2017 Geçici İş İlişkisi
    • 31 Ekim 2017 İş Kanununda İşyerinin Devri
    • 25 Ekim 2017 İş Kanununda İşçi Kavramı




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,927 µs