İşverenlerce, çalışanlarının hak ettiği ücretleri ile diğer hak edişlerinden mevzuatta belirtilen belli istisna kalemleri ve miktarları düşüldükten sonra kalan kısımlar prime tabi tutulmaktadır.

İŞVEREN VE ÇALIŞAN PAYI

İşverenlerce, çalışanların kazancından kesilecek sigorta primi yanında bir de işveren payı hesaplanarak toplamı prim olarak ödenir.

Çalışanlar adına ödenen primlerin bir kısmı çalışanın ücretinden kesilirken bir kısmı işveren tarafından işveren payı olarak ödenir.

İşverenlerin çalışanlardan kesip ödeyecekleri prim oranları ile çalışanlar için işveren payı olarak ödeyecekleri prim oranları yasalar ile belirlenir. Oranlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunlarında belirlenmiştir. Belirlenen bu oranların bir kısmında yasa ile belirlenen alt-üst sınırlar içinde Bakanlar Kuruluna değişiklik yapma yetkisi de verilmektedir.

Diğer bir sigorta türü işsizlik sigortası prim oranları da İşsizlik Sigortası Kanununda belirlenmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu yasa gereği tahsil ettiği işsizlik sigortası primlerini İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarır.

İşverenlerce kendisi ve çalışanı adına hesaplanıp ödenen primlerin oranı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 

SEKTÖR, BÖLGE VEYA CİNSİYET FARKI

Dünya ve ülke ekonomisinin gidişatı, bazı durumlarda belli sektörlerin ya da bölgelerin ekonomik olarak desteklenmesi, yaş veya cinsiyet durumuna göre pozitif ayrımcılık yapılması gerektiği hallerde, bu oranlar sektöre veya coğrafi bölgelere göre farklılaştırılarak uygulanabilmektedir.

11 FARKLI PRİM REŞVİKİ UYGULAMASI VAR

Yasal düzenlemelerde “sigorta prim teşviki”, “indirim” veya “destek” olarak geçen, bu gün itibarıyla 11 farklı prim teşviki uygulaması mevcuttur.

Söz konusu indirimlerden 4 tanesi 5510 sayılı yasada düzenlenmiştir. 5510 sayılı yasa ve diğer yasalarda düzenlenen teşvik, indirim ve destekler ile düzenlenen yasa numaraları kısaca aşağıdaki gibidir; 

5510 sayılı yasada düzenlenmiş teşvik, indirim ve destekler;

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası işveren hissesinden 5 puanlık indirim

Yurtdışına götürülen/gönderilen sigortalılar için uygulanan 5 puan indirim

İlave 6 puanlık prim indirimi

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar Uyarınca Uygulanan teşvik

Diğer yasalarda düzenlenmiş teşvik, indirim ve destekler ve yasa numaraları aşağıdaki gibidir.

İşsizlik ödeneği alanların istihdamı halinde uygulanan prim teşviki (5921)

Genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik teşvik(6111/4857)

İşbaşı eğitim programını tamamlayanların istihdamına yönelik teşvik(6645/4857)

Asgari ücret (İşveren) desteği(687 KHK)

Kültür yatırımları ve girişimleri hakkında uygulanan sigorta primi teşviki(5225)

Engelli sigortalıların istihdamına yönelik teşvik(4857)

Araştırma, geliştirme ve Tasarım faaliyetlerine ilişkin teşvik(5746)

Yukarıda sayılan “teşvik, destek ve indirimler” yerinde, zamanında ve doğru olarak kullanılması durumunda firmalara ciddi katkı ve tasarruf sağlayabilmektedir.  Ancak bazı yanlış uygulamalar durumunda firmaların telafisi güç durumlarla karşılaşabileceğini belirtmek gerekiyor. Belirtilen yasal düzenlemelerin hepsinin ayrı ayrı ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir.

Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik ile ilgili soru ve görüşlerinizi bize yazın