27 Mart 2018

Patron işçiye bodroyu imzalatmak zorunda değil

 Patron işçiye bodroyu imzalatmak zorunda değil

Bilindiği üzere ücret bordrosu, işverenin çalışana verdiği ücret, fazla mesai ücreti, diğer mali haklar ile bu ödemelerden yapılan vergi ve kesintilerin ayrıntılı olarak gösterildiği belgedir.

Ücretlerin banka aracılığı ile ödenmesi zorunluluğu en az 10 çalışanı olan işverenler için uygulanmakta iken Haziran 2016’den itibaren 5 ve üzeri çalışanı olan işverenler bu kapsama alınmıştır.

Günümüzde işverenler çoğunlukla ücret ödemelerini banka aracılığıyla yapmaktadır. Belli sayı üzerinde çalışanı olan işyerleri bakımından ücret ödemelerinin banka aracılığıyla yapılması yasal zorunluluktur.

Çalışanlara ücretleri banka aracılığıyla ödendiği halde halen ücret bordrosuna çalışanların imzasını alma zorunluluğu var mıdır? Varsa bunun yasal dayanağı ve yaptırımı nedir? Bu soruların cevabının vergi mevzuatı, iş mevzuatı ve sosyal güvenlik mevzuatı yönünden irdelenmesi gerekir.

Bordroda mühüre gerek yok

Vergi, iş ve sosyal güvenlik mevzuatında ücret bordrosuna imza şartı ilgili aşağıdaki yasal hükümler mevcuttur.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu m.238’de; “Hizmet erbabının soyadı, adı; ücretin alındığına dair imzası veya mührü (Ücretin ödenmesinde ayrıca makbuz alan iş verenlerin tutacakları ücret bordrosuna imza veya mühür konulması mecburi değildir.)”

4857 sayılı İş Kanunu m.37’de; “İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.”

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortaları Kanunu 102/1-e-5’de; “İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur.Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz...”

İş Kanunu 37. maddede geçen “imza şartı” işverenin çalışana vereceği ücret bordrosunda bulunması gereken işverene ait imzadır.

Vergi Usul Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda “istisnai” durumlar dışında bordroya imza şartı aranmaktadır. Yasa metinlerinde geçen ve geçmişte “istisna” gibi değerlendirilen parantez için hükümler bu gün için nerede ise asıl olmuş durumdadır. 

5510 sayılı kanuna göre de makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemelerde bordrolara imza şartı aranmayacaktır.

Yine Vergi Usul Kanununa göre de ayrıca makbuz alan işverenler bordroyu çalışana imzalatmak zorunda değildir.

İspat yükü

Ücret ödemelerinin banka aracılığıyla yapılmadığı 4 kişi ve altında çalışanı olan işyerlerinde, bordrolar üzerine mutlaka çalışanların imzasının alınması gerekmektedir.

Aksi halde çalışanların şikâyeti veya başka nedenlerle yapılacak denetimlerde işverenler idari para cezasına muhatap oldukları gibi ödedikleri ücretleri bir daha ödemek durumunda dahi kalabilmektedir.

Çalışanlar tarafından işverenin ücreti ödemediği veya eksik ödediği şeklinde yapılan itirazlara karşılık, ispat kolaylığı bakımından, imza şartının aranmadığı hallerde bile çalışanlardan imza alınmasında fayda vardır.

Banka aracılığı ile yapılan ödemelerde bordrolara çalışan imzasını almak zorunlu olmamakla birlikte, doğabilecek hukuki ve idari anlaşmazlıklarda “ispat açısından” çalışanın imzasının alınması uygun olacaktır.

Bu yazı 2,125 defa okundu.