3 Nisan 2018

Kısa Çalışma Ödeneği

Kısa Çalışma Ödeneği

“Kısa çalışma” kavramı ilk olarak 4857 sayılı Kanunun 65. Maddesi ile Türk Hukukuna girmiştir. Uygulamada yaşanan bazı sıkıntılar sebebiyle düzenleme İş Kanunu kapsamından çıkarılarak 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamına Ek 2 maddesi olarak yeniden düzenlenmiştir. Böylece kapsam genişletilerek kısa çalışmanın Basın İş ve Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan işçiler için de uygulanabilir hale gelmesi sağlanmıştır.

Kısa çalışma, genel ekonomik kriz, sektörel ve bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerin varlığı halinde çalışma süresinin azaltılması veyahut işin tamamen çalışmanın durdurulması olarak tanımlanabilir. Kısa çalışma ödeneği ise işsizlik ödeneğinin işçiye zorlayıcı neden ya da kriz nedeniyle erken ödenmesidir. Ödeneğin miktarı o işçinin işsizlik ödeneğinin miktarıyla aynıdır. Bu miktar o işçinin son dört aylık prime esas brüt kazancının %40’ıdır ve en fazla %80’idir.

Ödenek ekonomik krizin o işyerindeki olumsuz etkisi ya da zorlayıcı sebebin devam ettiği sürece ödenir ancak toplam ödeme süresi üç ayı aşamaz. Bakanlar Kurulu kararı ile üç aylık süre altı aya kadar uzatılabilir. Kısa çalışma ödeneği, işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonunda ödenir.

Zorlayıcı sebeplerle işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durması halinde, kısa çalışma ödeneği ödemeleri İş Kanununun 40. maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar; bu bir haftalık dönemde çalışanların ücretleri yarım olarak ödenir.

Kısa Çalışma Ödeneğinden Kimler Yararlanır?

İşsizlik sigortasından işsizlik ödeneği almaya hakkı olan işçiler (İşçilerin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, işverence Kuruma yapılan başvurunun uygun bulunmasının yanında, kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde kesintisiz çalışmış olmaları ve son üç yıl içinde adlarına en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olanlar),

İşyerinin genel ekonomik kriz ya da işverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine olanak bulunmayan, dışsal etkilerden ileri gelen, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik gibi zorlayıcı sebeplerle müracaat edenler yararlanırlar.

Pasif istihdam politikalarından biri olan “kısa çalışma ödeneği” yaşanan krizleri önleyici olmamakla birlikte, mevcut sorunların etkilerini azaltan ya da erteleyendir. İşçiye uğrayacağı gelir kaybını telafi ettirmekte, işverene ise ek maliyet getirmeden işçinin işyerinde kalmasını sağlamaktadır.

İşyerinde genel ekonomik kriz nedeniyle işçilerin çalışma sürelerini en az üçte bir oranında azaltan veya işyerinde geçici olarak (en az dört hafta) faaliyeti tamamen veya kısmen durduran işveren kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için müracaat edebilir. Kısa Çalışma Talep Formunu doldurarak işveren Türkiye İş Kurumu birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya yazılı bildirimde bulunması gerekmektedir. İşyerinde uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesi yoksa işverenin hiçbir sendikaya bildirimde bulunmasına gerek de yoktur.

Kısa çalışma ödeneği süresinde çalışanların genel sağlık sigortası primleri ödenmekte olup, kısa vadeli sigorta kollarına ait primlerle emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin primler ödenmemektedir.

Bu yazı 1,920 defa okundu.