Banka teşvikinde çıkmaz sokak

5797 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”la 506 sayılı kanunun geçici 20’nci maddesi kapsamında kurulan banka ve oda sandıklarının da istihdam teşvikinden yararlanması sağlandı.

Buna göre; 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlara yönelik teşvikten aynı şartlarda olmak üzere 506 sayılı kanunun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıkların da faydalanacak. Yine özürlü işçilerle ilgili olarak banka sandıkları kapsamında çalışan sigortalıların asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren hisselerinin tamamı, kontenjan fazlası özürlülerde ise asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin yüzde ellisi Hazine’ce karşılanacak. Ayrıca, 01/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere, bankalar, sigorta

ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettiği birlikler personelinin emekli sandıkları da 5510 sayılı kanunun 4/(a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazine’ce karşılanacak.

Ancak, yasa çıkmasına rağmen uygulamanın nasıl işleyeceği henüz açıklanamadı. Temmuz ayında yürürlüğe giren ilave istihdam ve özürlü işçi teşvikinde 3 ay geride kaldı, ama uygulamanın nasıl olacağı, banka sandıklarının teşvikten ne şekilde yararlanacağı henüz açıklanmadı. Şimdi de 1 Ekim itibariyle banka sandıklarının beş puanlık teşvikten nasıl yararlanacağı belirsiz.

Hazine topu SGK’ya, SGK topu İş-Kur’a, İş-Kur ise topu Hazine’ye atıyor. Sonuçta olan 300 bin banka çalışanı ve işverenine oluyor. Uygulamanın usul ve esaslarını düzenleyecek tebliği kim çıkaracaksa bir an önce çıkarmalı. Zira önemli bir mağduriyet var.

***

Bankacılık işlemlerinde sigortalılık kontrolü olacak

Bankalar ve kamu idareleri ile diğer kuruluşların, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğü ve bu yükümlülüğe istinaden işlem yaptığı kişilerin kimlik bilgilerinin kuruma bildirilmesi ile ilgili usul ve esasları düzenleyen Tebliğ 28.09.2008 tarih ve 27011 sayılı Resmî Gazete’de yayınlandı.

Buna göre, gerek bizzat bankaya gidilerek gerekse de internet ve telefon bankacılığı aracılığıyla ilk defa mevduat hesabı açtırılması, tüm kredi taleplerinin sonuçlandırılması, kredi kartı ve çek karnesi verilmesinde, başvuru sahibinden “meslek bilgileri” ve “çalışılan yerin unvanı ve açık adresi” bilgileri alınacak.

Bu bilgiler manuel olarak yapılan işlemlerde formlara eklenir ve internet işlemlerinde de zorunlu alan olarak bu bilgilere yer verilir. Bu alanların doldurulmadan işlem yapılmasına izin verilmez. Telefon bankacılığında da bu bilgiler alınmadan işlemler sonuçlandırılmaz.

Bankalarca, yukarıda belirtilen bilgiler, sigortalılık kontrolü için kurumca belirlenecek periyot ve elektronik ortamda verilecek şifreler aracılığıyla kuruma gönderilecek. Gönderilen bu bilgilerden ilgililerin sigortalı kaydının bulunup bulunmadığının tespiti kurumca yapılacak. Yukarıda belirtilen bilgilerde değişiklik olması durumunda, bankalarca; bu kişilere ait TC kimlik numarası ile güncellenen meslek bilgilerinin kurum tarafından belirlenecek dosya formatı ve ortamında kuruma gönderilmesi sağlanacak.

Bankalarca gönderilecek kayıtlarda; bir kişi için aynı dönemde aynı banka veya birden fazla değişik bankada işlem yapılması durumunda, kurumca bu kişiler için aynı dönemde bir kez sigortalılık sorgulaması yapılacak.

Bilgiler periyodik kontrol edilecek

İlk mevduat hesabı açıldıktan sonra şahıs bazında tüm mevduat işlemleri ile gerek bankaya gelinerek yüz yüze gerekse de internet veya telefon bankacılığıyla yapılan havale işlemleri ile bankada mevduat hesabı olanlar için telefon, su ve elektrik faturası tahsili gibi diğer işlemlerde, kurumca, 6 aylık periyotlarda TC kimlik numarası bazında liste bilgileri bankalardan alınarak, bu işlemlerde daha önce sigortalılık sorgulaması yapılanların bilgilerinde değişiklik olup olmadığının kontrolü yapılacak.

Bilgiler ayda bir gönderilecek

Yukarıda belirtilen bilgi ve belgeler, bankalar tarafından 1/10/2008 tarihi itibarıyla bu tarihten sonra yapılacak işlemler için alınmaya başlanır ve takvim ayı içerisinde alınan bilgiler takip eden ayın 5’inci iş gününün mesai saati (cuma günü, saat: 17:30) sonuna kadar kuruma bildirilecek.

Bankalara para cezası uygulanacak

Bu şekilde yapılan kontroller sonucu kanunun ilgili hükmünde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen bankalara sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacak.