0 0 0000

SGK doğum borçlanması için kapanmış işyerinden onay istiyor

SGK doğum borçlanması için kapanmış işyerinden onay istiyor
|www.gazeteport.com||23.10.2008|

28.05.1975 doğumluyum. İlk sigorta giriş tarihim 1994. 12.08.2005 tarihinde işten ayrıldım. 01.01.2006 tarihinde doğum yaptım. Sonra 2007 yılının 11. ayında isteğe bağlı sigortaya başladım. Halen isteğe bağlı olarak devam ediyorum. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? İki sene için ne kadar ödemem gerekiyor? Çocuğun nüfus cüzdanı evrak olarak yeterli olur mu? Başvuru için ne kadar süre var?
İsimsiz

Her ne kadar Yasa ve Yönetmeliğe göre istenmese de 28 Eylül 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan doğum borçlanması ile ilgili Tebliğin “Borçlanılacak Sürelerin Belgelendirilmesi” başlıklı bölümünde, 5510 sayılı Kanunun 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalı kadının doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye ilişkin hizmet borçlanmasının, tabi olduğu işyerince onaylanan ve örneği Kurumca hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgesine göre yapılacağı belirtiliyor.

Tebliğe göre, doğum borçlanması yapabilmek için doğumun gerçekleştiği tarihte SSK sigortalısı olmak, başka bir anlatımla SSK sigortalısı olarak çalışırken doğum yapmak ve bu doğum nedeniyle hizmet sözleşmesine istinaden işyerinde çalışmamak, yani işten ayrılmak, borçlanma başvuru belgesini işyerine onaylatmak gerekiyor.

Oysa 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 41. maddesinde, 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalı kadınların, çocuğun yaşaması şartıyla iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet sözleşmesine istinaden işyerinde çalışmadıkları süreleri borçlanabilecekleri belirtilmiş olup, doğum tarihinde çalışıyor olunması ve işten doğum nedeniyle ayrılınmış olması gerektiğini dair bir hüküm bulunmuyor.

Sosyal Güvenlik Kurumunun, hizmet başvuru belgesinin işverence onaylanmasına ilişkin olarak Tebliğ ile getirdiği şart, Yasaya aykırı. Meclis Genel Kurulunda doğum borçlanmasına ilişkin önerge üzerine yapılan konuşmalarda ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının yaptığı açıklamalarda, doğum borçlanmasının tıpkı askerlik borçlanması gibi olduğu vurgulanıyor.

Bakanının açıklamasına göre madem doğum borçlanması tıpkı erkek sigortalıların askerlik borçlanması gibi, o halde; askerlik borçlanması için sigortalı iken askere gitmiş ve askerlik nedeniyle işten ayrılmış olmak, borçlanma belgesini işyerine onaylatmak gerekmediğine göre, doğum borçlanması için de doğum tarihinde çalışıyor ve işten doğum nedeniyle ayrılmış olunması, borçlanma belgesinin de işyerince onaylanması gerekmiyor. Aksi halde 1 Ekim 2008 öncesinde doğum yapan hiçbir kadının doğum nedeniyle borçlanması mümkün olmaz ve Yasa ile verilen bir hak, Tebliğ ile geri alınmış olur. 

Diğer yandan böyle bir onayın alınması oldukça zor. Hatta imkânsız. İşyeri kapanmış ise ne olacak? Doğum, işyerinden ayrıldıktan sonra gerçekleşmiş ise ne olacak? İşten ayrılan sigortalının doğumdan sonra iki yıl çalışmadığını işveren nereden bilsin. Sigortalının doğum tarihinden sonra iki yıl çalışıp çalışmadığını bilmeyen işveren bu belgeyi neye dayanarak ve niçin onaylasın? Hizmet sözleşmesi bitmiş, sigortalının işyeri ile ilişkisi kesilmiş. Oysa sigortalıların hangi tarihte işe başlayıp hangi tarihte işten ayrıldıkları, adlarına hangi tarihler arasında prim ödenip, hangi tarihler arasında ödenmediği, doğumdan sonra çalışıp çalışmadığı, prim ödenip ödenmediği Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kayıtlarında mevcut. Doğum olayına ilişkin bilgilere de nüfus kayıtlarından ulaşması mümkün. İşverenden onay aramanın gereği yok.

Sorunuza dönersek bana göre, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğum yaptığınız için doğum tarihinden (01.01.2006’dan) isteğe bağlı sigortalılığınızın başladığı tarihe (Kasım 2007’ye) kadar çalışmadan geçen süreyi borçlanabilirsiniz. Başvuru belgenizi işyerinizden onaylatamazsanız da doğum kâğıdı, vukuatlı nüfus kayıt sureti ve nüfus cüzdanı gibi belgelerle başvurunuzu yapın. Başvurunuzun reddi halinde hakkınızı yargıda arayabilirsiniz.

Borçlanılacak sürelere ait prim tutarı, talepte bulunulan tarihte geçerli olan asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak üzere kendinizce belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si oranında hesaplanacak.

Bugün için geçerli olan asgari ücrete göre bir günlük borçlanma primi tutarı en az 6,81 YTL, en fazla 44,29 YTL. Bu tutarlar arasında kendinizce belirlenecek prim tutarı ile borçlanacağınız gün sayısının çarpımı, borçlanma tutarınız olur.

Tahakkuk ettirilen borç tutarı, iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek. PTT alındısının teslim edildiği tarih, borcun tebliğ tarihi sayılacak ve hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenecek.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar geçerli sayılmayacak. Bu durumda yeni başvuru şartı aranacak. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru şartı aranacak. 

Başvuru için belirlenmiş bir süre şartı yok. İstediğiniz zaman başvurabilirsiniz. 

İsteğe bağlı sigortalılık için Türkiye’de ikamet şartı aranıyor

1954 doğumluyum. Yurt dışında (İngiltere’de) yaşıyorum. Türkiye’de ödenmiş 1200 günüm var. Sorularım şunlar;
İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye devam etmem mümkün mü? Ne kadar ödeme yapmam gerekir?
Emeklilik için kaç gün prim ödemem gerekir? 3500 günle emekli olmam mümkün müdür, yoksa 5000 iş günümü prim ödemem gerekir? Bu borçlanmalar sonunda ne kadar aylık alınmaktadır? Maaş bağlandıktan sonra yurt dışında çalışma yasağı olduğunu biliyorum.
Feyzi Yılmaz

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de yasal olarak ikamet etme şartı aranıyor. Bu nedenle isteğe bağlı sigortalı olamazsınız. Ancak, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini ve bu sürelerin arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik sürelerinden istediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz.

Borçlanılacak her bir gün için ödemeniz gereken tutar, başvuru tarihindeki günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında seçeceğiniz günlük kazancın yüzde 32’si kadardır. Bugün için geçerli olan asgari ücrete göre bir günlük borçlanma bedeli 6,81 YTL ile 44,29 YTL arasında değişiyor. Tahakkuk ettirilen borcu, tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödemeniz, üç ay içinde ödememeniz halinde yeniden başvuru yapmanız gerekir.

Yaş şartını yerine getirmek koşuluyla 3600 günle yaştan emekli olabileceğiniz gibi; yaş sigortalılık süresi ve prim ödeme gün şartını tamamlayarak normal emekli de olabilirsiniz. Bağlanacak emekli aylığı prim ödeme gün sayısı ve ödeyeceğiniz prime göre değişir. Primlerinizi alt sınırdan ödemeniz halinde alt sınırdan emekli aylığı bağlanır. Bu da bugün için 580 YTL civarında.

Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olunması halinde sadece yurtdışında değil, Türkiye’de de emekli aylığı kesilmeksizin çalışılamıyor.

Bağ-Kur borcunu sildirmek için Tebliği bekleyin

Beş yıldan fazla süreye ilişkin Bağ-Kur prim borcumu sildirmek için ne yapmam gerektiği konusunda daha önce sormuş olduğum soruya verdiğiniz yanıtta, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun keyfi olarak uygulamamasına rağmen Bağ-Kur Kanununun ek 19. maddesi kapsamında borcumun silinmesi için Bağ-Kur’a başvurmamı söylemiştiniz. Ben de dilekçeyle başvurdum ve bana olumsuz yanıt verdiler.
Acaba yeni yürürlüğe giren Kanunda yine geçici 17. madde hükümleri uygulanıyor mu ve ben dilekçe ile  Bağ-Kur’a bu maddeye istinaden başvuruda bulunursam borçlarım silinir mi?
Şeref  Ünal

Sosyal Güvenlik Kurumu beş yıldan fazla Bağ-Kur prim borcu olanların sigortalılıklarının durdurulması ve borçlarının silinmesine ilişkin Bağ-Kur Kanununun ek 19. maddesini maalesef uygulamadı ve ek 19. madde 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yürürlükten kalktı.

Ek 19. maddede yer alan düzenlemenin benzeri, 5510 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde yer alıyor. Geçici 17. maddeye göre, 30 Nisan 2008 itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanlara, çıkarılacak bir tebliğ ile altı ay içinde borçlarını ödemedikleri takdirde sigortalılıklarının durdurulacağı duyurulacak. Altı ay içinde borcunu ödemeyenlerden, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacak. Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve bu sürelere ilişkin borçlar silinecek.

Geçici 17. maddenin uygulamasına ilişkin yayımlanacak Tebliği bekleyin. Tebliğ çıktığında altı ay içinde borcunuzu ödemezseniz, Bağ-Kur sigortalılığınız durdurulacak, primi ödenmemiş süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve bu sürelere ilişkin borcunuz silinecek.

Eşiniz 3600 günle 58 yaşını doldurduğunda emekli olur

Eşim 10.10.1962 doğumlu, 02.11 1981'den itibaren sigortalı olmuş. 01.11.2002'den itibaren de isteğe bağlı sigortalı olarak ödeme yapıyoruz. Şu an 2630 günü var. Kendisi astım ve şeker hastası, isteğe bağlı sigortayı 3600 günde durdurursam ne zaman emekli olur veya bu haliyle malulen emekli olabilir mi?
Mustafa Çabuk

Malulen emeklilik için sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başlanılan tarihten sonra çalışma gücünün en az 2/3’ünün yitirilmiş olması gerekiyor.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 60. maddesindeki “C) a) Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce bu Kanunun 53. maddesine göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar” hükmüne göre, eşinizin hastalığı sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce ise ve çalışma gücünün en az 2/3’ünü yitirmiş olduğuna dair rapor alabilirseniz, prim gününü 3600 güne tamamlayarak SSK’dan emekli olabilir.

Ayrıca sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılara da yaşları ne olursa olsun 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle yaşlılık aylığı bağlanıyor. Hastalığı nedeniyle eşinize vergi indirim belgesi alabilirseniz, prim ödeme gün sayısını 3600 güne tamamladığında yaşlılık aylığına hak kazanır.

Bunun dışında kısmi yaşlılık aylığı (yaştan emeklilik) için prim gününü 3600 güne tamamlaması ve 58 yaşını doldurması gerekiyor. Eşiniz, en az 970 gün daha isteğe bağlı prim ödeyerek 58 yaşını dolduracağı 10.10 2020 tarihinde yaştan emekli olmaya hak kazanır.

Bu yazı 10,412 defa okundu.