En Sıcak Konular

Bumin Doğrusöz
Ekonomim.com

Bumin Doğrusöz
27 Ekim 2008

Kayıtdışına sunulan olanak



Kayıtdışına sunulan olanak
27.10.2008 | Bumin Doğrusöz

 Bütün dünyayı kasıp kavuran, önceleri finans krizi olarak başlamakla birlikte giderek reel kesime sıçrayan ve etkileri yavaş yavaş ülkemizde de hissedilmeye başlanılan krize karşı ileri sürülen önlemlerden biri de, yurt dışındaki varlıkların ülkeye çekilmesini ve kayıtdışı kalmış varlıkların kayıt altına alınmasını sağlamaya yönelik düzenlemeleri yaşama geçirilmesi idi.
Maliye Bakanlığı bu önlemi yaşama geçirmek amacıyla "Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun Tasarısını hazırladı ve bu Tasarı geçen hafta Cuma günü Yasama Organına sunuldu.
Tasarıda üç konu düzenlenmiştir. Bunlardan birincisi yurt dışındaki varlıkların ülkeye çekilmesi, ikincisi ise ülkede kayıtdışı kalmış varlıkların kayıt içine alınmasını sağlama ve nihayet üçüncü olarak şirketlerin bazı yurt dışı kazançlarına istisna getirme. Biz bu yazımızda, diğerlerini başka yazımıza bırakarak, ikinci konuyu, yani kayıtdışı unsurları kayıt altına girmeye teşvik maksadı ile getirilen düzenlemeleri irdelemeye çalışacağız.
 
Tasarı düzenlemesi
Tasarının 3/2. maddesine "Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak 1.10.2008 tarihi itibariyle kanuni defter kayıtlarında işletmenin özkaynakları arasında yer almayan, para, altın, döviz menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, bu Kanunun yayımlandığı ayı izleyen 3. ayın sonuna kadar YTL cinsinden rayiç bedelle vergi dairelerine beyan edilir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu Kanun hükümlerine göre, 213 sayılı Kanun uyarınca kanuni defterlerine, taşınmaz dışındaki varlıklarını banka ve aracı kurumlardaki hesaplara yatırmak suretiyle kaydederek pasifte özel bir fon hesabı açarlar, Bu fon hesabı sermayenin cüz'ü addolunarak altı ay içinde sermayeye eklenir. Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz."
 
Ödenecek vergi ve avantajlar
Aktardığımız fıkraya göre beyan edilen varlıkların değeri üzerinden yüzde 10 oranında vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar, gider yazılmamak üzere ödenecektir.
Bu bildirilen ve beyan edilen varlıklar nedeniyle, 1.1.2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacaktır. Ancak bu Tasarının yasalaşmasından sonra, başkaca nedenlerle 1.1.2008 tarihinden önceki dönemler için bir vergi incelemesi yapılırsa, gelir, kurumlar veya katma değer vergisi için bulunacak matrah farklarından bu Kanun uyarınca beyan edilen tutarlar mahsup edilerek tarhiyat yapılacaktır.
Yani bu kanuna göre bildirilen ve beyan edilen tutarlar, karine olarak, 1.1.2008 öncesi dönemde elde edilmiş kayıtdışı kazanç olarak kabul edilmektedir. Kanun (Tasarı), bu tutarları hem kayıt altına alma olanağı sağlamakta, yani vergilendirilmiş kazanç haline getirme olanağı sağlamakta hem de kayda giren bu kazançlara normal vergilendirme oranının (kurumlar vergisinde yüzde 20, gelir vergisinde yüzde 15-35) değil, bir teşvik olarak yüzde 10 oranının uygulanmasını öngörmektedir. Üstelik yasa ile bu kazanç üzerinden ödenecek KDV-ÖTV gibi yüklerde kaldırılmaktadır.
Bir başka deyişle, 1.1.2008 öncesi döneme ait, örneğin 2004 dönemine ilişkin kayıtdışı kazancını pişmanlıkla beyan ederek cezasız olarak sadece faizi ile vergilendirmek olanağına sahip mükellefe, bu defa hem cezasız hem de faizsiz, üstelik düşük vergi ile beyan olanağını sunmaktadır. Üstelik Kanunun sunduğu bu olanak bu kadarla kalmamaktadır. Bildirilen ve beyan olunan değerler mükelleflere, 2007 yılı sonuna kadarki dönemler için zamanaşımı süresince, bir başka deyişle 2012 yılı sonuna kadar da koruma sağlamaktadır.
Örnekle açıklayalım. 2004 yılında 100.000 YTL kazancı kayıtdışında kalmış bir AŞ, bu kazancını bu Kanundan (Tasarıdan) yararlanarak sadece yüzde 10 vergi ile kayıt altına sokup sermayesine ekleyebilecektir. Bu mükellef hakkında her hangi bir sebeple, örneğin transfer fiyatlandırması sebebiyle 2007 yılı için cezalı kurumlar vergisi tarhiyatı önerilecek olunsa, bulunan matrah farkından bu 100.000 YTL mahsup edilecek ve kalan kısım için cezalı tarhiyat yapılacaktır.
Bunlar Tasarının güzel ve olumlu, gerçekten teşvik edici yönleri. Bu düzenlemelere bakarak "bu Kanundan yararlanmak gerek" denilebilir.
 
Uygulamanın getireceği riskler
Ancak Tasarının olumsuz ve risk teşkil eden yönleri de vardır.
Önce, bu Kanuna göre kayıt içine girecek varlıklar için vergi dışında hiç bir güvence yok. Çünkü Tasarı, Gümrük Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Kambiyo Mevzuatı, Ceza Kanununun 282. maddesinde yer alan suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu açısından güvence getirmemiştir. Bu mevzuatlara göre soruşturma veya kovuşturma yapılamayacağı güvencesi Tasarıda, sadece yurt dışından gelecek değerlere tanınmıştır.
Aktardığımız düzenleme uyarınca kayıt altına alınacak değerler, kayıt altına alındıktan sonra, kayıt altındaki diğer değerlerle aynı vergi rejimine tabi olacak. Yani, kayıt altına alınan değerlerin kullanılmasından sağlanacak kazançlar normal rejimde vergiye tabi olacak. Bir doktor bu Kanundan yararlanarak yüzde 10 vergisini de ödeyerek 100.000 YTL beyan etse ve bankaya yatırsa, bu para için başkaca vergi ödemeyecek, ancak 31.12.2008 tarihine kadar elde edeceği faiz normal rejimde vergiye tabi olacak. Ancak bu sonuç doğaldır. Aksi kayıtdışına bir de ödül vermek olur.
Bu Tasarıda kayıtdışı varlıkların kayıt altına alınmasının, envanter ve stok affı ile birlikte düşünülmemiş olması da bir başka ve çok önemli eksiklik.
Tasarının bu sıraladığımız olumsuz noktaları ise istenen amacın gerçekleşmesini önleyecek düzeydedir. Bu nedenle Tasarının bu yönleri itibariyle, yasama sürecinde tekrar değerlendirilmesinde yarar vardır.



Bu yazı 2,633 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 28 Mart 2024 2023 yılında elde edilen kar payları ve beyan yükümlülüğü
    • 26 Mart 2024 Arabulucuya başvuru ve şüpheli alacak karşılığı
    • 21 Mart 2024 Vergi incelemelerinin pişmanlığa etkisi
    • 19 Mart 2024 Binek otomobillerin giderleri ve elektrikli araçlar
    • 14 Mart 2024 Yıllık beyanda eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
    • 12 Mart 2024 Kiraların gerçek gider yöntemi ile beyanında idari yaklaşımlar
    • 7 Mart 2024 Kira gelirlerinin gerçek gider yöntemi ile beyanı
    • 5 Mart 2024 Kiraların vergilendirilmesi ve emsal kira bedeli esası
    • 29 Şubat 2024 Vergi suçları ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması
    • 27 Şubat 2024 Özelgeler ve yanıl(t)ma
    • 22 Şubat 2024 Nakdi sermaye artırımını teşvikte 2023 indirim oranı revizesi
    • 20 Şubat 2024 İşletmelerde gider özgürlüğü
    • 15 Şubat 2024 Konut kira gelirlerinde istisna
    • 13 Şubat 2024 Değerli Konutlar Vergisinde muafiyetler
    • 8 Şubat 2024 Değerli konutlar vergisinin 2024 uygulaması
    • 7 Şubat 2024 Afet hukukunun dağınıklığı
    • 1 Şubat 2024 Örtülü sermayenin hesabı
    • 30 Ocak 2024 Her ilmuhaber menkul kıymet midir?
    • 25 Ocak 2024 2023de birden fazla işverenden ücret alanların beyan yükümlülüğü
    • 23 Ocak 2024 Herkesten bilgi istenebilir mi?




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    8,329 µs