Sözcü Gazetesi
Sezgin Özcan
9 Eylül 2019
Emeklilik yaşı tespitinde sigortalılık ve hizmet süresi
Emeklilik yaşı tespitinde sigortalılık ve hizmet süresi
Bilindiği üzere 8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK (4/a), Bağ-Kur (4/b) ve Emekli Sandığı (4/c) kapsamında sigortalı olanlar, emeklilik için kademeli yaş hükümlerine tabi.
Çokça gelen okur sorusundan, emeklilik yaşının tespitinde en çok karıştırılan ve yanlış değerlendirmeye neden olan kavramların “sigortalılık süresi” ile “hizmet süresi” olduğu anlaşılıyor.
Sigortalılık süresi; sigortalının emekliliği için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak tanımlanan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih arasında geçen süre olup, bu sürenin tamamen prim ödenerek geçirilmiş olması koşul olmadığı gibi, bu sürenin başlangıç ve sonu arasında aralıklı ya da birden çok sigortalılık haline tabi çalışmanın, sigortalılık süresinin belirlenmesinde bir önemi bulunmuyor.
Hizmet süresi ise; sigortalının/iştirakçinin emekliliği için gereken uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih arasında geçen sürede fiilen prim/kesenek ödenmiş olan prim günleri/hizmet süreleri toplamı olup, prim/kesenek ödenmemiş süreler dikkate alınmıyor.
Bu bağlamda emeklilik yaşının tespiti, SSK sigortalıları ile Bağ-Kur sigortalıları ve Emekli Sandığı iştirakçileri açısından farklılık gösteriyor.
SSK’DA YAŞ TESPİTİ
SSK statüsünden emeklilik yaşının tespitinde sigortalılık süresi esas alınıyor. Sigortalının SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödendiği tarih sigorta başlangıç tarihi kabul ediliyor. Arada prim ödenmemiş süreler olsa da sigorta başlangıç tarihi ile 23 Mayıs 2002 tarihi arasındaki süreye göre emeklilik yaşı tespit ediliyor.
Örneğin, ilk defa 1 Nisan 1994 tarihinde SSK kapsamında sigortalı olup, 23 Mayıs 2002 tarihine kadar sadece 10 gün prim ödemesi olan erkek sigortalının sigortalılık süresi 8 yıl 1 ay 23 gün kabul ediliyor. Buna göre de emeklilik yaşı 54 oluyor.
EMEKLİ SANDIĞI’NDA YAŞ TESPİTİ
SSK statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde sigortalılık süresi esas alınırken, Emekli Sandığı’nda fiilen prim/kesenek ödenmiş olan hizmet süreleri esas alınıyor.
Bu bağlamda, Emekli Sandığı statüsünden emeklilik için gereken yaş şartı, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla kadınlar için 20, erkekler için 25 tam yıl fiili hizmet süresini doldurmaları için kalan hizmet süresine göre tespit ediliyor. Diğer bir deyişle, yaş şartının tespitinde, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan fiili prim günü/hizmet süresi esas alınıyor.
Örneğin, ilk defa 1 Nisan 1994 tarihinde SSK kapsamında sigortalı olan yukarıdaki örnekteki sigortalının 1 yıl sigortalı çalıştıktan sonra 14 Nisan 1998 tarihinde Emekli Sandığı kapsamında çalışmaya başladığını varsayalım. Emeklilik yaşının tespitinde, 1 Nisan 1994 tarihindeki sigorta başlangıcı dikkate alınmayıp, SSK kapsamındaki 1 yıllık prim gün sayısı Emekli Sandığı hizmet süresine ekleniyor. Buna göre, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla hizmet süresi 5 yıl 2 ay oluyor. 25 tam yıl fiili hizmet süresini doldurması için kalan hizmet süresi 18,5 yıldan fazla 20 yıldan az olduğundan, emeklilik yaşı 56 oluyor.
İki örnekte de sigorta başlangıcı aynı olmakla birlikte, SSK statüsünde emeklilik yaşı sigortalılık süresine göre tespit edildiğinden emeklilik yaşı 54 olurken, Emekli Sandığı statüsünde hizmet süresi (fiilen prim ödenmiş süreler) esas alındığından emeklilik yaşı 56 oluyor.
BAĞ-KUR’DA YAŞ TESPİTİ
Emekli Sandığı statüsünden emeklilik yaşının tespitine ilişkin açıklamalar, Bağ-Kur statüsünden emeklilik şartlarının tespiti için de geçerli. Burada da sigorta başlangıç tarihi esas alınmayıp, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan prim/kesenek ödenmiş süreler dikkate alınarak, kadınlar için 20, erkekler için 25 tam yıl prim ödeme süresini doldurmaları için kalan süreye bakılıyor.
Bu yazı 981 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
27 Mayıs 2022
Emlak vergisi muafiyetinde brüt alan hesabı
-
19 Nisan 2022
Primlerimi geri alabilir miyim?
-
4 Mart 2022
Vergi kaydına bağlı geriye dönük Bağ-Kur tescili
-
6 Kasım 2021
Emekliliğe yılbaşından önce mi sonra mı başvurmak avantajlı?
-
26 Ekim 2021
Geçmişe dönük Bağ-Kur tescili ve ihya yapılabilir mi?
-
3 Mayıs 2021
Emeklilik sonrası çalışma, emekli aylığına katkı sağlar mı?
-
17 Mart 2021
İsviçreden isteğe bağlı prim ödenebilir mi?
-
14 Mart 2021
Staj sigortası doğum borçlanmasında başlangıç sayılır
-
23 Şubat 2021
Banka çalışanı kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir mi?
-
12 Şubat 2021
Kısa çalışma emeklilik tarihini öteler mi?
-
15 Aralık 2020
Bağ-Kur prim borçları sildirilebiliyor mu?
-
21 Ağustos 2020
Yaş beklerken baba üzerinden sağlık yardımı alınabilir mi?
-
11 Ağustos 2020
Yurtdışı borçlanması emeklilik statüsünü etkiler mi?
-
5 Ağustos 2020
Şirket ortağı SSK statüsünden emekli olabilir mi?
-
10 Temmuz 2020
Kısa çalışma ödeneğiniz temmuz ayında da devam eder
-
5 Temmuz 2020
Kısa çalışma kimler için uzadı?
-
30 Haziran 2020
Eksik prim yatırılması fesih sebebi sayılır mı?
-
26 Haziran 2020
Ücretsiz izin emekli çalışana fesih hakkı verir mi?
-
23 Haziran 2020
Çalışan, esnek çalışmayla haklarını kaybedecek
-
16 Haziran 2020
Kıdem tazminatında kazanılmış haklar
Yorumlar
+ Yorum Ekle