21 Nisan 2020

İşçi çıkarmak yasak, ancak!..

İşçi çıkarmak yasak, ancak işçiyi ücretsiz izne çıkarmak serbest…

Üç ay süreyle işçi çıkarmayı yasaklayan 7244 sayılı Kanun, 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren işçi çıkarmayı yasaklarken, işverene bu süreçte işçisini ücretsiz izne çıkarma olanağı sağlıyor.

Koronavirüs salgının ekonomik ve sosyal hayata etkilerini azaltmaya yönelik düzenlemeler içeren son yasal düzenlemenin en çok eleştiri konusu yapılan maddesine göre, işveren, her türlü iş veya hizmet sözleşmesini, 4857 sayılı İş Kanununun 25/II. maddesinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında üç ay süreyle feshedemeyecek. Üç aylık süre Cumhurbaşkanı tarafından altı aya kadar uzatılabilecek.

Madde hükümlerine aykırı bir şekilde iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için aylık brüt asgari ücret tutarında (2.943 TL) idari para cezası verilecek.

ÜCRETSİZ İZİN

Çalışanın talebine bağlı ve sınırlı olarak uygulanmakta olan ücretsiz iznin, işçinin rızasına bağlı olmaksızın işveren tarafından kullandırılması yeni düzenleme ile yasal hale geldi.

İşveren, 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne çıkarabilecek. Üç aylık süre Cumhurbaşkanı tarafından altı aya kadar uzatılabilecek.

Yeni düzenleme kapsamında ücretsiz izne çıkarılan işçi, iş sözleşmesini bu gerekçe ile haklı nedenle feshedemeyecek.

Diğer bir deyişle, yeni düzenleme öncesinde rızası olmadan ücretsiz izne çıkarılması halinde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilen ve kıdem tazminatına hak kazanan işçi, ücretsiz izne çıkarılması nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedemeyecek ve kıdem tazminatına hak kazanamayacak.

GÜNLÜK 39,24 LİRA

Ücretsiz izin kullandırılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla, ücretsiz izinde bulundukları sürede günlük 39,24 lira (aylık 1.177,20 lira) nakdi ücret desteği verilecek. Ödemelerden sadece binde 7,59 oranında damga vergisi kesilecek.

Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere aylık brüt asgari ücret tutarında (2.943 TL) idari para cezası uygulanacak. Ödenen nakdi ücret desteği de kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek.

Ücretsiz izne çıkarılıp, nakdi ücret desteğinden yararlananlardan genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, genel sağlık sigortalısı sayılacak, primleri ise İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak.

ÖNCELİK KISA ÇALIŞMA OLMALI

Yasa hükmünde kısa çalışma ödeneğinden yararlanma hakkı olan işçilerin ücretsiz izne zorlanıp zorlamayacakları konusunda açıklık yok. Ancak kısa çalışma ödeneğinden yararlanma hakkı olan işçilerin ücretsiz izne zorlanamayacağı değerlendirilmektedir.

Ayrıca ücretsiz izin için yapılacak nakdi ücret desteği günlük 39,24 lira (aylık 1.177 lira) olurken, en az kısa çalışma ödeneği günlük 58,86 lira (aylık 1.765 lira) olmakta. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçinin brüt ücretine göre de günlük 147,15 liraya (aylık 4.414 liraya) kadar ulaşabiliyor.

Bu bağlamda işverenlerin öncelikle kısa çalışma uygulaması için başvurması ve kısa çalışma ödeneğinden yaralanabilecek işçilerinin kısa çalışma ödeneğinden yaralanmalarını sağlaması daha doğru olacaktır.

Bu yazı 1,525 defa okundu.