22 Mayıs 2020

İndirimli emlak vergisinde özellikli durumlar

Emekli, dul ve yetimler ile geliri olmayan ev kadınlarının, gazilerin, şehitlerin dul ve yetimleri ile engellilerin Türkiye sınırları içinde 200 metrekareyi geçmeyen tek konutları için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmeleri için aranan şartları ve özellikli durumları, 19 Mayıs 2020 tarihli SÖZCÜ’de yayımlanan “Emlak vergisi ödemeyecek emekliler” başlıklı yazımda paylaşmıştım.  

Ancak gelen okur soruları üzerine, bazı özellikli durumları bir kez daha ele alma gereği ortaya çıktı. Bu bağlamda sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasında bazı özellikli durumları, gelen okur iletilerindeki sorular üzerinden irdelemeye çalışacağım.

Tekrardan kaçınmak ve yer durumu nedeniyle 19 Mayıs tarihli yazımdaki bazı konulara burada girmeyeceğim. Bu nedenle bu yazının 19 Mayıs tarihli yazıyla birlikte dikkate alınması daha yararlı olacaktır.

* * *

Sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmek için Türkiye sınırlar içinde “tek eve sahip olmak ve evin brüt alanının 200 metrekareyi aşmaması” gerekiyor. Bahçesi ile birlikte 297 metrekare olan bahçeli ev için sadece evin alanı dikkate alınıyor.

Eşler adına kayıtlı ortak evin alanı 200 metrekareyi aşıyorsa, her ikisinin de hisseleri oranında emlak vergisi ödemesi gerekiyor.

Örneğin her ikisi de emekli olup, 250 metrekare eve yarı yarıya ortak olan eşlerin hisseleri 200 m^2’nin altında (125’er metrekare) olsa da evin toplam alanı 200 metrekareden büyük olduğundan, her ikisinin de hisselerine düşen emlak vergisini ödemeleri gerekiyor.

* * *

Hisseli de olsa birden fazla eve sahip olanlar vergi ödemek zorunda. Hissenin oranının önemi bulunmuyor. Birden fazla hisse ister yüzde 2, ister 10 metrekare olsun, ister dededen babadan miras kalan ev hissesi olsun vergi ödemek gerekiyor.

Brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek konuta hisse ile sahip olunması halinde indirimli vergi oranı, hisseye isabet eden kısma uygulanıyor. Bu bağlamda, sıfır oranlı vergi uygulamasından yararlanma şartlarını sağlayanlar hisselerine düşen vergiyi ödemiyor, şartları sağlayamayanlar hisselerine düşen vergiyi ödüyor.

* * *

Tek konutun dışında gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olunması, indirimli emlak vergisi oranı uygulamasına engel değil. Ancak konut dışındaki işyeri, arsa ve arazi gelir getiriyorsa tek konut için de emlak vergisi ödemek gerekiyor.

Bu bağlamda, işyerinden elde edilen kira geliri 250 lira da olsa 2.500 lira da olsa,  dededen kalma çay/fındık bahçesinden elde edilen gelir varsa, tek konut için emlak vergisi ödenmesi gerekiyor.

* * *

Belirli zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan yazlık türü konutlar için sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanılamıyor.

Örneğin eşlerden birinin adına kışlık, diğerinin adına yazlık ev varsa, sürekli ikamet edilen kışlık ev için emlak vergisi ödenmiyor, ancak yazlık ev için emlak vergisi ödeniyor.

Yazlık eve, tek bir ev olarak sahip olunsa da emlak vergisi ödeniyor. Ancak yazlık evde sürekli oturulması ve başka evin de olmaması halinde yazlık ev için de emlak vergisi ödenmiyor. Bu durumda ikamet kaydının, yazlık evin bulunduğu yerde olması gerekiyor.

* * *

Emekli, dul veya yetim aylığı alanlar ile ev kadını ve işsizler için aranan “geliri olmama” ya da “emekli, dul veya yetim aylığından başka geliri olmama” şartına ilişkin 40 bin liralık gelir sınırındaki 40 bin lira, mevduat, repo, bono ve tahvil tutarı değil, elde edilen brüt (vergi kesintisi yapılmadan önceki) faiz tutarı. Mevduat, repo, bono ve tahvilin tutarı ne olura olsun, elde edilen brüt faiz gelirinin 40 bin lirayı aşmaması gerekiyor.

Bu yazı 664 defa okundu.