En Sıcak Konular

Cem Kılıç
Milliyet Gazetesi

Cem Kılıç
2 Haziran 2021

İki işte çalışan prim iadesi alır



Sosyal güvenlik sistemimiz birden fazla işyerinde çalışmayı engellemez. Kişi bu durumda her bir işten ayrı ayrı sigortalı olarak bildirilir. Bu çalışmalar nedeniyle ödenen primler, ‘prime esas kazanç’ üst sınırından hesaplanan miktarı aşarsa, kişi fazla ödenen parayı geri isteyebilir

Sosyal güvenlik sistemleri, kişileri gündelik veya çalışma hayatlarında karşılaşabilecekleri birtakım risklere karşı korumak amacıyla kurulmuştur.

Bu riskler, hastalık veya iş kazası gibi kısa vadede ortaya çıkabilecek riskler olabileceği gibi, yaşlanma gibi uzun vadede de ortaya çıkabilir. Riskler doğduğunda sosyal güvenlik sistemi devreye girer ve kişiye gerekli olan yardımları sağlar.

Esas sorun, bu yardımların giderlerinin nasıl karşılanacağıdır. Dolayısıyla, sosyal güvenlik kurumlarının birtakım gelirlere sahip olmaları gerekmekte. Kimi ülkeler bu geliri vergilerden karşılarken, kimi ülkeler de kişilerden aldıkları primlerle giderleri karşılamaktadır. Bizim benimsediğimiz sistem de primli sistemdir.

Prime esas kazanç nedir?

Primli sistemde sigortalılar ücretlerine göre belirli oranlarda prim öderler ve ödenen primler sosyal güvenlik sisteminin gelirlerini oluşturur. Prim tutarları belirlenirken sigortalının ancak belli bir miktara kadar olan ücreti dikkate alınır. Üzerinden prim kesilen ücrete, prime esas kazanç denilmektedir. Prime esas kazanç kanunda sınırlandırılmıştır. Bir kişi çok yüksek ücret alsa da prime esas kazanç miktarı kanunda belirtilen üst sınırı aşamayacaktır.

Tavanı aşmak mümkün mü?

Yaptığı tek işten yüksek ücret alan kişinin priminin tavana göre hesaplanması kolay. Gelirin tavanı aşan kısmı dikkate alınmadan tavan üzerinden hesaplama yapılması ve primin SGK’ya ödenmesi yeterli.

Fakat bir kişi fazla ücret alması nedeniyle tavanı aşabileceği gibi birden fazla iş yapması nedeniyle de tavanı aşabilir. Sosyal güvenlik sistemimiz birden fazla işyerinde çalışmayı engellememiştir. Kişi bu durumda her işten ayrı ayrı sigortalı olarak bildirilir.

Kişi adına ödenen primlerin toplamının prime esas kazanç üst sınırına göre belirlenen prim üst sınırını aşıp aşmadığı ödeme zamanlarında tespit edilememektedir. Çoğunlukla kişi adına yıllarca tavanı aşan ödemeler yapılmakta ve ödenen miktarlar öylece kalmaktadır.

Fakat sigortalıların aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birçok iş yerinde çalışmaları nedeniyle ödenen primler kişinin tabi olduğu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, kişinin fazla ödenen bu parayı geri isteme hakkı doğacaktır.

Yaşlılık aylığı artacak mı?

Yaşlılık aylığı ve diğer tüm sigorta yardımları ücretin taban ile tavan değerleri arasındaki miktarlar dikkate alınarak hesaplanır. Tavanı aşan primler üzerinden yaşlılık aylığı bağlanmaz, dolayısıyla tavanı aşan tutarlar yaşlılık aylığında dikkate alınmamaktadır. Bunun temel nedeni, kişilere yapılacak sosyal güvenlik yardımlarında nispeten daha eşit ve adil bir uygulamanın kurulmak istenmesidir. Sosyal güvenliğin amacı, bireylerin yoksulluğa düşmeden yaşamlarını sürdürebilmesidir. Bu nedenle,sağlanan yardımlara bir tavan getirilmiştir.

Sadece sigortalı hissesi geri alınabilir

Birden çok iş yerinde çalıştığı için yüksek prim ödeyen sigortalıların SGK’ya fazladan ödedikleri primleri geri alma hakları bulunmaktadır. SGK, aldığı uzun vadeli sigorta primlerinin, yaşlılık aylığı bağlayamadığı kısmını iade edecektir. Tavanı aşan kısmın tamamının sigortalı hissesi çalışana ödenebilmektedir. Fakat tavanı aşan kısmın işveren hissesi geri ödenmemektedir.

Talepte bulunmak zorunlu

Sigortalı kendisi adına fazladan ödenen miktarı talep etmeli. Bu parayı SGK kendiliğinden geri ödemeyecektir. Kişi SGK İl Müdürlüğü’ne veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne bir dilekçeyle başvurarak fazladan ödenen bedeli geri istemeli.

SGK talep üzerine fazla ödeme olup olmadığını kontrol eder. İşverence böyle bir paranın yatırılıp yatırılmadığına bakılır. Yatırılmadıysa talep reddedilir. Yatırılmışsa tutar talep tarihini takip eden ay içinde bir kerede ödenir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammıyla faiz ödenmez. Dolayısıyla, ne kadar erken başvurulursa o kadar iyi olur.

Geri alınacak tutar ücrete göre değişir

Uzun vadeli sigorta kolları için sigortalı hissesi yüzde 9’dur. GSS primi oranı ise yüzde 5’tir. Toplamda yüzde 14’lük bir sigortalı tutarı var. Bu oranlar üzerinden prim iadesi talep edilebilir. Prim iadesinde brüt ücret dikkate alınır.

İki ayrı işyerinde çalışıp 2021 yılı Mayıs ayında toplamda 30 bin TL brüt ücret alan bir sigortalının prime esas kazanç üst sınırı üzerinde olan 3.168,75 TL’lik kazancından, kesilen sigorta primi iade edilecektir. Bunun nedeni, fazladan ödenen bu tutarın aslında sigortalının kendi ücreti olmasıdır.



Bu yazı 834 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 25 Mart 2024 Yoksulluk ve zorla çalıştırma
    • 22 Mart 2024 Özel güvenlik ilgi bekliyor
    • 18 Mart 2024 Yemek yardımı neden önemli?
    • 15 Mart 2024 Ramazanda çalışma hayatı
    • 11 Mart 2024 İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
    • 8 Mart 2024 Çocuk hakları
    • 2 Mart 2024 Dışarıdan primle memur emekliliği
    • 26 Şubat 2024 Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
    • 23 Şubat 2024 Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
    • 19 Şubat 2024 Emeklilik için doğum borçlanması
    • 16 Şubat 2024 Dövizle ücretin sınırları neler?
    • 12 Şubat 2024 Kıdem tazminatı tavanı arttı
    • 9 Şubat 2024 Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
    • 5 Şubat 2024 Sözleşmeye göre haklar
    • 29 Ocak 2024 Küresel istihdamda 3 endişe kaynağı var
    • 26 Ocak 2024 Sözleşme feshinde ölçülü olmak şart
    • 22 Ocak 2024 Torba yasa yolda neler değişecek?
    • 19 Ocak 2024 İlave tediyeler bu ay ödenecek
    • 15 Ocak 2024 Değişikliğe zorlama haklı fesih nedeni
    • 8 Ocak 2024 Çalışma hayatında her şey birlikte




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    8,877 µs