16 Eylül 2022

EYT geliyor, prim günü görünmeyenler ne yapsın?

Sigortalılarımızca uzun zamandır beklenen EYT'de son dönemece girildi.

TBMM 1 Ekim'de açılacak ve Bakanlık tarafından hazırlanacak tasarı da bütçe görüşmelerinin akabinde TBMM gündemine gelecek ve seçim öncesi de bir yasa çıkacak gibi görünüyor.

Esasen sigortalılar açısından başta işe giriş tarihi ve prim gün sayısını arttıracak işlemler büyük önem taşıyor. İşe giriş tarihinde hata olanlar, SGK sisteminde görünmeyen prim günleri veya EYT için gün sayısı eksik olanlara yönelik borçlanmalar yapılarak EYT'ye yönelik hazırlıklar yapılabilir.

SGK Sisteminde Görünmeyen Primler

Özellikle son 20 yıldan bu yana bilgi işlem teknolojisini en iyi kullanan kurumlardan birisidir SGK. 2000'li yıllardan önceki dönemlerde bilgisayar sistemlerinin yeterince kullanılmaması ve işlemlerin bir çoğunun manuel kağıt ortamında yeterince kontrol olmadan yapılmış olmasından dolayı bir çok çalışanın SGK günlerinde ciddi hatalar ve yanlışlar yapılmıştır.

Öyle ki, A 'nın primi B'ye, B'nin ki C'ye yatabildiği gibi, bazen de işverenler aylık bildirge verip, dört aylık dönem bordrosu vermemiş olduğundan ya da verdikleri dönem bordrolarında yer alan bilgiler çakıştığı için mutabakatsızlık nedeniyle işleme alınmamış olabiliyor.

Bazen de, dönem bordrolarında SSK sigorta sicil numarası yanlış veya hatalı yazıldığı için yine prim günleri bir başka kişinin üzerinde görünebiliyor.

EYT çıktığında işe giriş tarihi önem kazanacağından dolayı bu şekilde hatalı işlem mağduru olanların ilgili SGK müdürlüğüne başvurması gerekiyor.

18 Yaş Öncesi Sigorta Başlangıcı

Emeklilik hesabında önemli konulardan birisi de 18 yaş öncesi sigortalılık süresidir.

01.04.1981 tarihine kadar 18 yaşından küçükken yapılan sigorta başlangıçları, sigortalılık süresi açısından başlangıç sayılırken, 01.04.1981 tarihinden itibaren başlangıç için 18 yaş şartı aranmaya başlanılmıştır.

18 yaşından küçükken yapılan sigortada, sigorta başlangıç tarihi olarak, 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alınmaktadır. Ancak, 18 yaşından küçükken ödenen primler, prim ödeme gün sayısına dahil edilmekte ve ayrıca işe giriş tarihi emeklilik yaşının tespitinde dikkate alınmaktadır. 01.04.1981 ile 08.09.1999 tarihleri arasında emeklilik açısından, sigorta başlangıcı için 18 yaşın doldurulduğu tarih aranılmaktadır. 18 yaştan küçük başlangıçlar sigortalılık başlangıcı açısından dikkate alınmamaktadır.

Askerlik Borçlanması

EYT'de gün sayısı yeterli olmayanlar için askerlik borçlanması ile gün sayısını arttırmak da bir yöntemdir.

SGK'lıların emeklilik için gereken gün sayılarının yeterli olmaması durumunda, gün sayısını tamamlamak için askerlik borçlanması yapılabiliyor. Askerlikte geçen sürelerin sosyal güvenlik açısından değerlendirilmesinde iki etkisi olmaktadır.

5510 sayılı Kanuna göre, sigortalılığın başlangıç tarihinden önce askerlik yapanlar için askerlik borçlanması ile hem sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülmekte, hem de prim gün sayısı artmaktadır.

Bu nedenle askerlik öncesi SSK, Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı (Özel Banka-Borsa Sandığı dahil) kapsamında bir işe girmemiş kişilerin askerlik borçlanması yapmaları emeklilik yaş ve günlerini öne çekmesi nedeniyle tavsiye edilir.

Doğum Borçlanması

EYT için gereken prim gün sayısını dolduramayanlar için borçlanma yoluyla gün sayısının artırılması mümkündür. Kadın sigortalılar ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç doğuma kadar, doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlanabilmektedir.

Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmaz. Prim ödenmiş süreler iki yıllık süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır.

Doğum borçlanması ile doğum nedeniyle çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kalan veya ara veren kadın sigortalılara doğumdan sonra sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanarak Emeklilik açısından hak kaybı olmaması imkanı sağlanmıştır.

Bir doğum için 720 gün, iki doğum için 1.440 gün ve üç doğum için borçlanma yapılması halinde ise toplam 2.160 prim günü kazanılmış olacaktır. 

Bu yazı 459 defa okundu.