3 Ocak 2009

Varlık Barışı ne kadar güvence sağlar

Varlık Barışı ne kadar güvence sağlar
01.01.2009 | Bumin Doğrusöz

 Gerçek ve tüzelkişilere ait olup yurtdışında bulunan bazı değer ve varlıkların ekonomiye kazandırılması ve taşınmazların kayda alınması ile yurtiçinde bulunan ancak işletmelerin özkaynakları içinde yer almayan bu türden varlıkların kayda alınarak işletmelerin sermaye yapılarının güçlendirilmesi amaçlarıyla çıkartılan ve kısaca Varlık Barışı Kanunu olarak adlandırılan 5811 sayılı kanun ile getirilen en önemli avantaj, bu kanuna göre kayıt altına alınan tutarların ileride yapılacak incelemelerde mükellef lehine kullanılma olanağının sağlanmış olunmasıdır.
Nitekim kanunun 3. maddesinin 5 numaralı fıkrası ile mükellefler hakkında başkaca nedenlerle yapılabilecek 1.1.2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergi incelemeleri sonucu Gelir, Kurumlar ve Katma Değer Vergisi yönünden tespit edilecek matrah farklarından, bu kanun kapsamında beyan edilen tutarlar mahsup edilerek tarhiyat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Ancak bu düzenlemenin mükelleflere verdiği güvence, sınırlı bir uygulama alanına sahip olması nedeniyle görünürde kalmıştır.
İlk önce bu güvence, hürriyeti bağlayıcı suç ve cezalar bakımından işlemeyecek, böyle bir durumun varlığı halinde Varlık Barışı Kanunu'ndan yararlanan mükellef hakkında cezalı vergi tarhiyatı yapılamasa da suç duyurusunda bulunulabilecektir. Bu konudaki görüşlerimi ve gerekçesini geçen yazımda yazmıştım.
Gelelim Katma Değer Vergisi konusuna.. Varlık Barışı ne kadar güvence sağlayacaktır?
Varlık barışından yararlanarak beyan edilen ve vergilendirilen tutarların ileride yapılacak incelemelerde dikkate alınabilmesi, inceleme sonucunda eleştirilen hususa bağlı olarak değişecektir. Eğer eleştiri ve tarhiyat konusu yapılan husus, indirilecek KDV'ye ilişkin ise Varlık Barışı Kanunu kapsamında beyan edilerek vergilendirilmiş tutarlar mükelleflere hiçbir güvence sağlamayacaktır. Çünkü kanun, beyan edilerek vergilendirilmiş tutarların sadece ileride incelemelerde bulunacak matrahlardan indirilmesini hükme bağlamıştır.
Bir örnekle açıklayalım: A mükellefinin 100.000 YTL tutarında satış yaptığı ve dolayısıyla bu tutardaki matrah üzerinden 18.000 YTL hasılat KDV'sinin çıktığı bir dönemde, 10.000 YTL de indirilecek KDV'sinin bulunduğunu ve indirilecek KDV'yi hasılat KDV'sinden mahsubu sonucu kalan 8.000 YTL KDV'yi ödediğini farz edelim. Bu mükellef aynı zamanda, Varlık Barışı Kanunu'ndan yararlanarak 20.000 YTL'yi kayıtlarına almış ve vergilendirerek sermayesine de eklemiş olsun.
İleride bu mükellefin söz konusu döneminin incelendiğini, indirim konusu yaptığı faturalardan KDV'si 5.000 YTL olan bir kısım faturalarının sahte veya yanıltıcı yahut ticari faaliyetle illiyet bağının olmadığı gerekçesi ile reddedildiğini düşünelim. Bu durumda mükellefin ödediği KDV ile inceleme sonucuna göre ödemesi gereken KDV tutarı arasında 5.000 YTL fark olacak ve bu fark cezalı tarhiyata konu edilecektir. Çünkü burada ortaya çıkan matrah farkı değildir. İnceleme soncunda mükellefin matrahı değişmemiştir, yine satış tutarı olan 100.000 YTL'dir. Burada ortaya çıkan ödenmesi gereken vergi farkıdır.
Burada, Varlık Barışı Kanunu'na göre beyan edilen tutarın cezalı vergi tarhiyatına etkisi olmayacaktır. Çünkü mükellefte matrah farkı yoktur, vergi farkı vardır. Kanunun 3. maddesi ise mükelleflere güvenceyi sadece "Gelir, Kurumlar ve Katma Değer Vergisi yönünden tespit edilecek matrah farklarından, bu kanun kapsamında beyan edilen tutarlar mahsup edilerek tarhiyat yapılacağı"nı hükme bağlayarak sadece matrah farkları açısından tanımıştır.
Nitekim Maliye Bakanlığı da 5811 sayılı kanuna ilişkin olarak yayımladığı Genel Tebliğ'de, "vergi farkları"nın kanunun 3. maddesinin sağladığı güvence kapsamında olmadığını açıklamıştır.
Dolayısıyla 5811 sayılı kanunun 3/5. maddesinde tanınan güvence KDV açısından, sadece hasılat KDV'sinde, yani matrahlarında fark bulunan, bir başka deyişle beyanı gereken KDV'yi beyan dışı bırakmış veya belgesiz mal satmış olanlarda güvence sağlayacaktır.
Kayıtlarında 359. madde açısından suç oluşturan haller bulunan mükellefler gibi, indirilecek KDV'sinde sorun olan mükellefler de bu kanunun güvencelerinden pek fazla bir şey beklemesinler, onları kurtaracak tek yol, Varlık Barışı Kanunu değil, pişmanlık müessesesidir

Bu yazı 3,914 defa okundu.