Vergi incelemesi bittikten sonra teminat istenemeyeceği
|Hürriyet Gazetesi| |11.03.2009|
TEMİNAT olayı, kamu alacağının korunması için getirilmiş bir müessese.
Hangi durumlarda istenebileceği, 6183 sayılı yasada açık olarak belirtilmiş.
Bu yasanın 9. maddesine göre, Vergi Usul Kanunu’nun;
-344. maddesi uyarınca vergi ziyaı (kaybı) cezası kesilmesini gerektiren haller ile
-Kaçakçılık suçları ve cezaları ile ilgili 359. maddesinde sayılan,
hallere temas eden bir kamu alacağının salınması için gerekli işlemlere başlanılmış olduğu takdirde, vergi inceleme elemanlarınca yapılan İLK HESAPLARA GÖRE belirtilen miktar üzerinden, tahsil dairelerince teminat istenir.
Bunun dışında;
Türkiye’de ikametgahı bulunmayan kamu borçlusunun durumu, kamu alacağı tahsilinin tehlikede olduğunu gösteriyorsa, tahsil dairesi kendisinden teminat isteyebilir.
İNCELEME BİTİNCE OLMAZ
Yasa maddesi, okur-yazar olan birinin dahi anlayacağı şekilde açık.
Biri “özel” diğeri de “genel” olmak üzere, iki düzenleme var.
1. Özel Düzenleme : Türkiye’de ikametgahı bulunmayan borçludan teminat istenmesi ile ilgili, istisnai bir uygulama. Bunun üzerinde durmayacağız.
2. Genel Düzenleme : Vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiren hallerde ya da kaçakçılık suçu ve cezaları ile ilgili durumlarda, vergi inceleme elemanınca yapılan “ilk hesaplara göre” belirtilen tutar üzerinden, tahsil dairesince isteniyor.
Genel düzenlemeyi dikkatle incelediğimizde;
- Vergi inceleme raporu tamamlanmadan önce, inceleme elemanınca, gerekçeli bir “ön rapor” düzenlenip vergi dairesine gönderildiği durumlarda “teminat istenebileceği”,
-Vergi inceleme raporu tamamlanıp, vergi ve ceza ihbarnameleri tebliğ edildikten sonra, “teminat istenemeyeceği”,
-Vergi inceleme raporunda mükelleften teminat istenmesi talep edilmediği takdirde, “vergi dairesinin kendiliğinden teminat isteyemeyeceği”
net olarak anlaşılıyor.
Danıştay’a göre de “ancak vergi incelemesinin devam ettiği durumlarda, ilk hesaplamalara göre teminat istenebilir” (Dn. 4. D. 22.12.2005 Tarih ve E.2005/1452, K.2005/2538).
Bu nedenle, vergi inceleme raporu tamamlanıp ilgili vergi dairesine geldiğinde (daha önceden ilk hesaplara göre hazırlanmış gerekçeli bir ön rapor yoksa), mükelleften “vergi ziyaı cezası var” ya da “kaçakçılık suçu ve cezası var” gerekçesiyle, teminat istenemez.
Vergi dairesi de “durumdan vazife çıkartıp” kendiliğinden teminat isteyemez. Vergi dairesinin teminat isteyebilmesi için, inceleme elemanının bu yönde bir ön raporu ve talebi olması gerekir.
NE YAPILABİLİR?
Teminat istenilmesine ilişkin işlemler, kişilerin haklarını ve mal varlığı üzerindeki tasarruf haklarını etkilediğinden, dava konusu edilebilir (Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 18.11.2005 Tarih ve E.2005/148, K.2005/158; Dn.9. D.15.2.2006 T. ve E.2004/2070, K.2006/333).
Yasaya aykırı olarak teminat istenip alınması olayında, bu uygulamadan doğan zararın, idarece tazmin edilmesi gerekir. 26 Şubat 2009 tarihli yazımızda ayrıntılı olarak açıkladığımız gibi, Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca; idare kendi işlem ve eylemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür. Anayasa’nın bu hükmü ile idarenin, hem hukuka uyması hem de kişilere zarar vermemesi amaçlanmıştır. Anayasa’nın 129/5 maddesine göre de; memurlar ve diğer kamu görevlilerinin, yetkilerini kullanırken işledikleri kusurları nedeniyle, idare aleyhine tazminat davası açılabilir. İdare, kusur işleyen memura, karşı tarafa ödediği tazminatı rücu etmek zorundadır (Dn. 5.D. 30.6.2008 T. ve E.2007/7369, K.2008/3234).
Anayasa’nın yukarıda belirtilen hükümleri ve bu yöndeki yargı kararları, hukuka aykırı uygulamaları önlemeye, aksine hareket edenlerin de verdikleri zararı tazmin etmelerine olanak sağlaması bakımından, son derece önemli…
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle