20 Nisan 2009

Brezilya'ya dikkat!

Brezilya'ya dikkat!

|Akşam Gazetesi| |19.04.2009|

Brezilya deyince aklımıza karnavallar, futbol, kahve ve kakao geliyor. Brezilya, saydığımız konular dışında ekonomik açıdan da üzerinde durulması gereken özelliklere sahip. Konuyu uzun olarak yazmak yerine; yorumu sizlere bırakarak Brezilya'nın dünü ve bugünü hakkında kısa notlar aktaracağız.

BREZİLYA'NIN DÜNÜ
'Brezilya, IMF ile kredi anlaşmasını yenilemeyeceğini açıkladı. Maliye Bakanı Antonio Palocci, IMF ile yürütülen programın ay sonunda tamamlanacağını hatırlatarak, sürenin bitiminde yeni anlaşma yapmayacaklarını söyledi. Palocci, mali disiplinin sağlandığını, döviz rezervlerinin arttığını ve geçen yıl ekonominin son on yılın en iyi performansını gösterdiğini belirterek 'eskisi kadar kırılgan durumda değiliz. Kredi değerimiz arttı ve ekonomimizin temel direkleri, IMF programına başladığımızdakine göre çok daha iyi durumda' dedi.
Brezilya'nın 1998'den bu yana ilk kez IMF'ye ihtiyaç duymadığını açıklaması, büyük ölçüde kamu borçlarının denetime alınabilmesinden kaynaklanıyor. Brezilya'nın kamu borçları 350,5 milyar dolarla Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'nın (GSYH) yüzde 51,3'ü kadar. Bu hala büyük olsa da 2004'te 10 yıl içinde ilk kez bunun düşüşe geçmesi hükümete güven veriyor. Brezilya'nın 2003 yılında yüzde 57.2 olan kamu borçları/GSYH oranı geçen yıl yüzde 51.3'e gerilemişti.' (Kaynak: 30 Mart 2005 tarihli gazeteler)

BREZİLYA'NIN BUGÜNÜ
'Bir zamanlar ekonomilerinin benzerliği nedeniyle Türkiye ile 'ruh ikizi' olarak gösterilen Brezilya, izlediği akılcı ekonomik politikalarla sağlam bir ekonomik yapıya kavuştu. 2005 yılında Uluslararası Para Fonu'na (IMF) borcunu vadesi gelmeden ödeyen Brezilya, bu tarihten sonra izlediği 'ulusal politikalarla' inanılması güç atılımlar gerçekleştirdi.
Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkenin milyarlarca dolar borç almak için IMF'ye başvurduğu bu dönemde, Brezilya IMF'ye 4,8 milyar dolar kredi verebileceğini açıkladı.' (Kaynak: 10 Nisan 2009 tarihli gazeteler)

Kanayan yara: Karşılıksız çek
16 Nisan 2009 tarihinde yazdığımız, 'Karşılıksız Çeklerde Hapis Cezası Bilmecesi' başlıklı yazı üzerine çok sayıda ileti aldık. Bu iletilerin tamamına yer vermemiz mümkün değil. Ancak konuya dikkat çekmek için gelen bazı iletileri kısaltarak yayınlamayı uygun gördük.

-   ÇEKLE ilgili yazınızı okudum, çok güzel ama bunu yetkili makamlar neden duymuyor? Hapiste yatmak bir şey değil. Dışarıda aç kalan aileler ve işçiler perişan haldeler. Onları bir de evlerinde görün. Patronlar 20 yıl eleman çalıştırıp, bir iki çeki ödenmediğinde 'dolandırıcı' sınıfına konuyor. Ortalama 100 bin insan kaçak veya cezaevinde. Herkesin yanında 10 kişi çalışsa alın size işsizlik.

-   KARŞILIKSIZ çek konusu yeniden sorgulanmalı ve çağdaş, adil bir çözüm bulunmalı. Zor duruma düşen  işadamları, esnaflar her gün mahkeme kapılarında bekliyor. Mahkum olanların bir kısmı ya kaçak yaşıyor ya da içerideler. Aileler perişan. Peki, bu insanlar bütün bunları hak ettiler mi? Çeki her karşılıksız çıkan insan suçlu mudur? Adalet, dolandırma kastı olanla, iyi niyetine rağmen zor duruma düşenleri ayırt edecek imkana sahip değil mi?

-   BABAM hatır çeki yüzünden hapse girdi. Kendisi saygın bir iş adamı ve her şeyden önce de benim babam. Katillerle tecavüzcülerle aynı yerde ne işi var benim babamın? Bir insan 5 yıl yatarak işlediği bir cinayetle ilgili ıslah olabilir ama 5 yıl yatıp babam arkadaşlarına güvenmemek, bir daha hatır çeki vermeme konusunda mı ıslah olacak?

-   16 yaşımdayım babam hapiste, annem hastalandı. İnternet kafeye geldim, araştırıyorum ama itiraz etmek için avukat lazımmış tutamıyoruz. Lütfen bu anayasaya aykırı olan durumu herkes öğrensin, herkesin babası çıksın. Çok zor durumdayız.

-   BİR turizm firması tarafından dolandırıldık ve çeklerimizi ödeyemedik. Aradan geçen süreçte çalıştık, mülklerimiz sattık, alacaklıların borçlarını faizleriyle ödedik. Kalan borcu ödeyecek işler almak için canhıraş uğraşıyorum, yurtdışından projeler aldım bunlara başlama vaktim geldi ama cezalarımdan dolayı kaçak geziyorum, yurt dışına da çıkamıyorum.

-   ÇEKTEN hapis cezam var. Alacaklılar anlaşmaya yanaşmıyor. 7 aydır görmüyorum, kızımı özledim. Dayanamıyorum artık sanki adam öldürdüm.

-   BEBEK ve asker katilleri için af çıkacağı söyleniyor. İşi bozulup çekleri karşılıksız çıkanların suçu daha mı ağır acaba?
Karşılıksız çekle ilgili yaşanan sorunlar gerçekten trajik boyutlara ulaşmış durumda. Acil düzenleme yapılması gerektiği de ortada. Yetkililerin günü kurtarmaya dayalı polemikler yerine, bu ve benzeri konulara öncelik vereceklerini düşünüyor ve umuyoruz.

 

SORU VE CEVAPLAR

Özel sandık sigortalılığım Emekli Sandığı'na tabi olmamı sağlar mı?
05.05.2008 tarihinde Vakıflar Bankası'nın özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışmaya başladım. 9 ay sonra istifa ederek şubat ayının sonu itibarıyla bir kamu kurumunda çalışmaya başladım. Sosyal güvenlik sistemine (Emekli Sandığı'na) eylül ayından sonra giren memurların, daha önce başlayanlara göre bazı kayıpları oluyormuş. Vakıflar Bankası'ndaki çalışmam Emekli Sandığı'na devredilerek Emekli Sandığı'na giriş tarihinin 05.05.2008'den başlatılmasının bir yolu var mı? Onur Öztürk
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olabilmek için 1 Ekim 2008 tarihinden önce, hatta emeklilik yaşı ve aylık bağlama oranı açısından 1 Mayıs 2008'den önce Emekli Sandığı iştirakçisi olmak gerekiyor. Vakıflar Bankası özel sandığına bağlı çalışmanız hizmet birleştirmesinde dikkate alınır, ancak geri gelen sigorta başlangıç tarihiniz, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olmanızı sağlamaz.

Son 3,5 yılı SSK'da geçirmek gerekiyor mu?
Babam 10.03.1957 doğumlu. 1975-1977 yılları arasında 380 gün SSK, 1980-1985 yılları arasında Suudi Arabistan'da 1800 gün, 2001-2006 yıllarında toplam 5 yıl Bağ-Kur çalışması var. 2006 yılında tekrardan SSK sigortalısı oldu ve bu güne kadar 480 günü var. Ayrıca 18 aylık askerliğini SSK'ya borçlandı. Tüm bu süreler 5000 günü dolduruyor.  Babamın SSK'dan emekli olabilmesi için son 3,5 yılını SSK'da geçirmek gerekiyor mu? Osman
2829 sayılı Hizmet Birleştirmesi Kanunu'na göre, babanızın SSK'dan (devredilen) emekli olabilmesi için, 2006 yılından itibaren 4/a (SSK) kapsamında prim ödediği süreyi 1260 güne tamamlaması gerekiyor.

Emekli aylığım üzerindeki haczi nasıl kaldırırım?
Yazılarınızda, emekli olan insanların yaşadığı güçlükler ile hukuki anlamda faydalanması, bilmesi gereken konulara dikkat çekiyorsunuz. Teşekkürler. Benim problemim, yaklaşık 10 aydır emekli maaşım üzerine konulan haciz dolayısı ile maaşımı tam alamıyorum. Bu konuda neler yapmam gerektiği hakkında bana bilgi verirseniz çok sevinirim. Gülen Turan
Emekli aylıkları Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları ve nafaka borçları dışında haczedilemez. Haciz, Sosyal Güvenlik Kurumu dışındaki bir kurum ya da kişiye olan borcunuzdan dolayı uygulanmışsa, bulunduğunuz yerdeki icra mahkemesine 'haczedilemezlik şikayeti'nde bulunduğunuzda konan haciz kaldırılır.

Ne zaman emekli olurum?
08.12.1968 doğumluyum. Kasım 1980 sigorta girişim var. Yaklaşık bir yıldır sigortam ödeniyor. İnternetten 'Ne Zaman Emekli Olabilirim?'i sorguladığım zaman '50 yaş' diyor. Yani emekli olabilmek için 9 yılım var. 5 sene sonra 2 çocuğum için 4 sene borçlanma yapıp emeklilik isteyebilir miyim? Sedef K.
Kasım 1980 sigorta başlangıcıyla, 8.9.1999 tarihi öncesi emeklilik şartlarına tabisiniz. SSK'dan (devredilen) 50 yaş ve 3600 prim günü ile kısmi, 5000 prim günü ile tam aylığa hak kazanırsınız. Mevcut prim gün sayınızı ve doğum yaptığınızda çalışıp çalışmadığınızı belirtmemişsiniz. Çalışırken veya işten ayrıldığınız tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yaptıysanız, doğum borçlanması yapabilirsiniz. Prim gününüzü 50 yaşınızdan önce 5000 güne tamamlayabilirseniz, tamamladığınız tarihte 50 yaşınızı beklemeden emekliliğe hak kazanırsınız.

 

Bu yazı 2,870 defa okundu.