12 Ağustos 2009

Belediye sınırları dışında çevreyi kirletmek serbest mi?

Belediye sınırları dışında çevreyi kirletmek serbest mi?

|Akşam Gazetesi| |11.08.2009|

 

Başlıkta sözünü ettiğimiz serbestlik, her türlü kirlilik için geçerli değil elbette. Çevre kirliliği konusunda, başta Ceza Kanunu ve Çevre Kanunu olmak üzere pek çok kanunda özel hükümler var. Hemen belirtelim, bu hükümlerde yer alan kirlilik türleri için serbestlik söz konusu değil. Sorguladığımız cezasızlık hali, Kabahatler Kanunu'nda düzenlenmiş kirletme fiillerine özgü.

 

 

KABAHATLER KANUNU'NDAKİ KİRLİLİK TÜRLERİ
Yazı konumuzu oluşturan kirlilik türleri Kabahatler Kanunu'nun 41. maddesinde yer alıyor. Bunlar;
- Evsel atık ve artıkları, bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışına atmak,
- Yemek pişirme ve servis yerlerinin atıklarını bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışına atmak,
- Hayvan kesimine tahsis edilen yerler
dışında hayvan kesmek, kesilen hayvan atıklarını sokağa veya kamuya ait sair bir alana bırakmak,
- İnşaat atık ve artıklarını bunların toplanmasına veya depolanmasına özgü yerler dışına atmak,
- Kullanılamaz hale gelen veya ihtiyaç fazlası ev eşyasını bunların toplanmasına ilişkin olarak belirlenen günün dşında sokağa veya kamuya ait sair bir yere bırakmak,
- Kullanılamaz hale gelen motorlu kara veya deniz nakil araçlarını ya da bunların mütemmim cüzlerini sokağa veya kamuya ait sair bir yere bırakmak.
Saydığımız bu çevre kirletme fiillerinin belediye sınırları içinde işlenmesi halinde zabıta görevlileri tarafından idari para cezası verilmesi söz konusu.

SERBESTLİĞİN DAYANAĞI NE?
Kabahatler Kanunu'nda yukarıda saydığımız kirlilik türlerini ve verilecek idari para cezalarını düzenleyen 41. maddenin dokuzuncu fıkrasında şu hüküm yer alıyor: 'Bu madde hükümleri, belediye sınırları içinde uygulanır.' Söz konusu düzenlemenin tersinden yola çıkıldığında, 'madde hükümleri belediye sınırları dışında uygulanmaz' yorumu ortaya çıkıyor.
Anılan maddenin onuncu fıkrasında ise 'Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.' hükmü yer alıyor. Konuyla ilgili olarak 5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu'nun 16. maddesinde toprağın kirletilmesi halinde 'Çevre Kanunu hükümlerinin uygulanacağı' belirtiliyor. Dolayısıyla, Kabahatler Kanunu'nda yer alan kirletme fiilleri için Toprak Koruma Kanunu hükümlerine dayalı olarak ceza uygulanması söz konusu değil.
4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2. maddesinde, Bakanlık'a çevre ile ilgili politikaların tespit edilmesi, denetimler yapılması ve bu çerçevede yaptırımlar uygulanması görevi veriliyor. Ancak uygulanacak yaptırımlar konusunda hem 4856 sayılı Kanun'da hem de çıkartılan yönetmeliklerde 2872 sayılı Çevre Kanunu referans verilerek ceza kesileceği belirtiliyor. Bu nedenle, Kabahatler Kanunu'nda yer alan fiillerle ilgili olarak Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından da ceza kesilmesi söz konusu değil.

İL ÖZEL İDARESİ KANUNU
Konu ile ilgili diğer bir Kanun ise 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu. Bu Kanun'un 6/b maddesinde, İl Özel İdaresi'nin belediye sınırları dışında diğer hizmetlerle birlikte 'çevre hizmetlerini' de yapmakla görevli ve yetkili olduğu belirtiliyor. Ceza kesmek 'hizmet' kapsamında değerlendirilemeyeceği için bu hüküm de ceza için dayanak oluşturmuyor.
İl Özel İdaresi Kanunu'nun 55. maddesinde; 'İl Özel İdaresi'nin görev ve yetki alanına giren konularda, kanunların verdiği yetkiye dayanarak il genel meclisi tarafından alınan ve usulüne uygun olarak ilan edilen kararlara aykırı davrananlara; fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, üçyüz Türk Lirası idar” para cezası verilir' hükmü yer alıyor. Bu maddeye göre ceza kesilebilmesi için 'kanunların verdiği yetkiye dayanılarak' karar alınması ve ilan edilmesi gerekiyor.
Kabahatler Kanunu'nda da bu konuda herhangi bir yetki hükmü yer almıyor. Dolayısıyla, mevcut yasal düzenlemelerden, belediye sınırları dışında çevreyi kirletmenin serbest olduğu anlamı çıkıyor!

 

Soru ve Cevaplar

SSK'dan emeklilik için ne yapmalıyım?
Ben 1988 yılında SSK'lı olmuş, prim gün sayısını ve 20 yıllık çalışma süresini doldurmuş, 1967 doğumlu bir kadınım. Haziran 2012'de emekli olacağım. Nisan ayında son işimden ayrıldım. Free Lance çalışmak için karşıma bir fırsat çıktı. Bu durumda paramı almak için serbest meslek makbuzu kesmem ve bunun için de Bağ-Kur'lu olmam gerektiğini sanıyorum. Bu doğru mu?
Emekliliğime kalan son 3 yılın içinde Bağ-Kur'lu olursam Bağ-Kur'dan emekli olmak zorunda kalacağımı ve SSK'ya göre daha düşük emekli aylığı almak durumunda olacağımı düşünüyorum. Bu konuda haklı mıyım? SSK'dan emekli olmak ve şu ana kadar elde ettiğim hakları kaybetmemek için ne yapmalıyım?
RUMUZ: Kaptan Kirk
Serbest meslek faaliyetinden dolayı vergi mükellefiyeti tesis ettirmeniz halinde 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olarak tescilinizi yaptırmak zorundasınız.  Son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödeme süresinde hangi çalışma şekline göre (4/a-SSK, 4/b-Bağ-Kur) daha fazla prim ödenmiş ise o çalışma şeklinin (SSK, Bağ-Kur) gerektirdiği şartlarla emekli olunuyor. SSK'dan (devredilen) emekli olacağınız 2012 Haziran ayına 3,5 yıldan daha az zaman var. Dolayısıyla, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olarak prim ödeyeceğiniz süre 1250 günü aşmadığı sürece SSK'dan emekli olur ve şu ana kadar elde ettiğiniz haklarınızı kaybetmemiş olursunuz. Ancak 4/b kapsamında prim öderken dikkat etmeniz gereken bir husus var. Emekli aylığınızın 1999 yılından sonrasına isabet eden kısmı hesaplanırken 1999 sonrasındaki prime esas kazançlarınızın ortalaması esas alınacak. Şu andaki prime esas kazanç ortalamanızın aşağıya düşmemesi için 4/b kapsamında üzerinden prim ödeyeceğiniz kazanç tutarı, son dönemde üzerinden prim ödediğiniz kazanç tutarından düşük olmamalı. Aksi halde şu anda mevcut olan prime esas kazanç ortalamanız, buna bağlı olarak da bağlanacak emekli aylığınız düşer.

 

Emekli kadın hem dul hem yetim aylığı alabilir mi?
Kendisi SSK emeklisi olan kadın, vefat eden SSK emeklisi eşinden alacağı dul aylığının yanı sıra, daha önce vefat etmiş olan Emekli Sandığı emeklisi annesinden yetim aylığı alabilir mi?
SSK emeklisi eşi vefat eden kadın, kendi sigortalılığından dolayı SSK'dan emekli aylığı alıyor olsa da SSK emeklisi eşinden dolayı alacağı dul aylığının yanı sıra, Emekli Sandığı'ndan emekli olan annesinden dolayı kendisine yetim aylığı da bağlanır.

 

AKLINIZDA BULUNSUN Çöp vergisini kiracı öder Çevre Temizlik Vergisi'nin mükellefi binaları kullanan gerçek ve tüzel kişiler olduğundan, binaları kullananların kiracılar olması halinde Çevre Temizlik Vergisi'nin de kiracılar tarafından ödenmesi gerekiyor.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Dünyayı atalarımızdan bir miras değil, çocuklarımızdan ödünç aldık.' Kızılderili Atasözü

Bu yazı 2,253 defa okundu.