14 Ocak 2010

Anlamıyorsanız sorun belki cevap alırsınız

Anlamıyorsanız sorun belki cevap alırsınız

|Akşam Gazetesi| |14.01.2010|

 

Vergi dairelerinin pek çoğunda 'vergilendirilmiş kazanç kutsaldır' cümlesini görürüz. Bu cümle, vergilendirmede asıl hedefin kazanç olduğunu ortaya koyuyor. Bununla beraber, vergi sistemimiz kazanç üzerinden vergileme esasından sapmış durumda. Sistem sırtını dolaylı vergilere dayamış, bazı alanlarda KDV ve ÖTV oranları artırılarak gün kurtarılıyor.
Anayasa'nın 73. maddesinin ilk fıkrasında; 'Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür' hükmü yer alıyor. Buradaki 'herkes' ibaresini vergiyi doğuran olayla ilişki kurmuş ve mali gücü olan herkes şeklinde anlamak gerekiyor.

HERKES ANLAYABİLİYOR MU?
Herkes vergi ödemekle yükümlü olduğuna göre, herkesin vergiler konusunda da bilgi sahibi olmaları gerekir. Peki, mükellefler bu bilgilere nasıl ulaşacak? Vergiler kanunla konulduğuna, kanunla değiştirildiğine ve kanunla kaldırıldığına göre, bu bilgilere vergi kanunlarından ulaşılması mümkün olmalı.
Klasik vergileme ilkelerinden birisi, vergilerle ilgili kanun ve diğer düzenlemelerin anlaşılabilir olmasıdır. 'Açıklık' olarak da ifade edilen bu ilkeye, ülkemizde uyulduğunu söylemek mümkün değil. Vergi kanunları ve diğer düzenlemeleri anlamak sanıldığı kadar kolay değil.
Açıkça söylemek gerekirse vergi konusunu 'herkesin' anlaması mümkün değil. Kanunlar ve ilgili mevzuat öylesine karmaşık hale geldi ki, uzmanlar bile izlemekte ve anlamakta ciddi zorluklar çekiyor.

ANLAMIYORSANIZ SORUN
Vergilerin karmaşıklığı ve anlaşılmazlığı kanun koyucu tarafından da fark edilmiş. Mükelleflere bir kolaylık olmak üzere, onların bilgi istemelerinin mümkün olduğu hüküm altına alınmış. Vergi Usul Kanunu'nun 413. maddesinde;
'Mükellefler, Maliye Bakanlığı'ndan veya Maliye Bakanlığı'nın bu hususta yetkili kıldığı makamlardan vergi durumları ve vergi uygulanması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında izahat isteyebilirler' deniliyor.
Bu hüküm aynı zamanda mükellef için bir 'ceza kalkanı' işlevi görüyor. Bilgi isteyip, verilen cevaba göre hareket eden mükellefe, yanlış cevap verilse bile ceza kesilmesi mümkün değil.

NE ZAMAN CEVAP VERİLECEK?
Buraya kadar ortada bir sorun yok. Bakanlık veya yetkili kıldığı birim sorulara cevap verecek ve konu aydınlanacak. Peki, bu cevap 'ne zaman' verilecek? Yani, sorunun bir cevaplanma süresi var mı?
Maddenin ikinci fıkrasında 'en kısa bir zamanda' denilmekteydi. Bu ibare, tam anlamıyla belirli olmayan ama idareyi kendi ölçülerine göre hızlı hareket etmeye zorlayan bir özellik taşıyordu. Yani, buraya kadar da sorun yoktu...
Dikkat edilirse, geçmiş zaman kipini kullandık. Bunun sebebi, artık böyle bir ibarenin olmaması. 4962 sayılı Kanun'un 17. maddesiyle bu ibare kaldırıldı. Zaman konusunu düzenleyen 'en kısa bir zamanda' ibaresi kaldırılınca, idarenin soruları hangi süre içinde cevaplayacağı konusu askıda kaldı.
Yapılan değişikliğin gerekçesinde bu sorunun yanıtına yer verilmiyor. Gerekçede, cevaplama biçiminin değiştirildiği ve böylece toplu cevaplandırmaya olanak sağlandığı belirtiliyor. O zaman merak ediyor insan: Bayram değil, seyran değil bu ibare neden kaldırıldı?

 

Soru ve Cevaplar:

Aracınızın MTV'sini kasko değeri ile kıyaslamalısınız
ARACIM 1976 model Mercedes, 1350 kg., 6 silindirlidir. Geçen sene toplam 282 TL plaka vergisi ödedim. Yazınızı okudum, acaba bu sene plaka vergisi olarak ne ödeyeceğim? Hale İşlekel
2009 yılında 282 TL motorlu taşıtlar vergisi ödediğinize göre, aracınızın motor silindir hacmi 2001-2500 cm3 arasında olmalı.
Aracınızın 2010 yılı motorlu taşıtlar vergisi 291 TL. Ancak aracınızın kasko değeri 5.800 TL veya altında ise bir alt kademeden, 194 TL vergi ödeneniz mümkün olur. Bu durumda 7 Ocak 2010 tarihli AKŞAM'da yayımlanan yazımızda belirttiğimiz şekilde hareket etmelisiniz.

 

Araçların yaşı yıl bazında hesaplanıyor
ARACIM 2004 model ve trafiğe 2004 yılında mart ayında çıktı. Bu durumda, 2010 yılı mart ayından sonraki ay 7. yılına girmiş olacağından, temmuz ayı taşıt vergisini 7-11 yaş aralığı için belirlenen tutara göre mi ödeyeceğim? Ş. Buğra Kaplan
Motorlu taşıtlar vergisi, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından her yılın ocak ayı başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılıp, ocak ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödeniyor. Diğer yandan, taşıtların tescil belgesinde yazılı olan model yılında bir yaşında olduğu kabul ediliyor. Buna göre, 2004 yılında (trafiğe çıktığı ay dikkate alınmaksızın) bir yaşında kabul edilen aracınız, 2010 yılında (yine ay dikkate alınmaksızın) 7 yaşında kabul edilir ve 2010 yılı motorlu taşıtlar vergisini 7-11 yaş grubuna göre ödersiniz.

 

AMAN DİKKAT! IMEI numarasının önemi KAYITDIŞI olarak gerçekleştirilen ikinci el cep telefonu satışları ile telefonun çalınması veya kaybolması; hakaret, tehdit şantaj gibi suçlar açısından uygun bir zemin oluşturuyor. Bu telefonlar kullanılarak işlenen suçlarda, IMEI numarasıyla tespit edilen abone, ciddi suçlamaların muhatabı olabiliyor. Bu risklerden korunmanın yollarından birisi, cep telefonunun kullanıma kapatılmasını sağlamak. Telefonun kullanıma kapatılması için IMEI numarasının bilinmesinde yarar var. IMEI numarası, *06 tuşlarına basıldığında ekranda görünüyor. Bu numarayı bir yere kaydedin. Cep telefonu kaybolduğunda veya çalındığında, Telekomünikasyon Kurumu Bilgi İhbar Merkezi'ni 444 97 77 veya 0312 232 23 23 numaralarından arayarak, cep telefonunuzu geçici olarak kullanıma kapattırılabilirsiniz.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Adaletin olmadığı yerde ahlak da yoktur.'  Montaigne

Bu yazı 2,118 defa okundu.