14 Nisan 2010

Varlık barışı kazığı

Varlık barışı kazığı

|Akşam Gazetesi| |13.04.2010|

 

Varlık barışı kapsamında 7,1 milyar TL beyanda bulunan kişinin kim olduğu bir süredir kamuoyunun gündeminde. Bu kişinin açıklanıp açıklanmayacağına ilişkin görüşlerimizi yasal dayanaklarıyla 11 Nisan Pazar günü AKŞAM'da yazdık.
Anımsayacaksınız, varlık barışı konusunda eleştirilen ve yasanın eksikliği olarak nitelenebilecek bazı yönler vardı. Özellikle, yurtdışından getirilen paraların getirileceği ülkeye bağlı olarak gelecekte sorun yaratabileceği bizim de ısrarla üzerinde durduğumuz bir eksiklikti.
Konunun hesapta olmayan öyle bir yönü ortaya çıkmaya başladı ki, kelimenin tam anlamıyla 'akıllara zarar'. Yazının başlığında yer alan 'kazık' deyimini de bu yüzden kullandık. Şimdi bu kazığı kısaca açıklayalım.

İNCELEME SONUCU BULUNAN FARKLAR
Hatırlanacağı üzere, varlık barışı kapsamında beyanda bulunan mükelleflerin beyanda bulundukları varlıklar nedeniyle 1.1.2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin hiçbir şekilde vergi incelemesi yapılamıyor.
Diğer nedenlerle 1.1.2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılan vergi incelemeleri sonucu bulunan matrah farklarından, varlık barışı kapsamında beyan edilen tutarlar mahsup ediliyor. Anlayacağınız, buraya kadar bir sorun yok.

SORUN NEREDE?
Varlık barışından yararlananlar, vergi incelemesi sonucu bulunacak matrah farklarından beyan ettikleri tutarların mahsup edileceği düşüncesiyle rahat nefes almış durumdalar. Ancak son günlerde onların uykularını kaçıracak cinsten gelişmeler yaşanıyor.
Özellikle 2008 öncesi gayrimenkul sermaye iradını (kira gelirini) beyan etmeyen ya da eksik beyan edenler hakkında vergi incelemesi yapılmıyor. İlgili vergi dairesi müdürleri 'basit rapor' düzenleyerek bu durumdakileri takdir komisyonuna sevk ediyor. Takdir komisyonu da vergi matrahını takdir ediyor.
Sıra mahsuba gelince, takdir edilen matrahın 'vergi incelemesine dayalı olmaması' gerekçe gösterilerek talep reddediliyor. Anlayacağınız yasa metninde yer alan bir sözcük nedeniyle kişilerin varlık barışından yararlanmalarının önüne geçilmiş oluyor.

BAKANLIK GÖRÜŞÜ
Sözünü ettiğimiz olay, bazı vergi dairelerinin kendiliğinden gerçekleştirdiği işlemler değil. Bakanlık da aynı görüşe sahip. Maliye Bakanlığı'nın 31.12.2009 tarih ve 118237 sayılı özelgesinde;
'Mükellef hesaplarının basit rapora istinaden takdir komisyonuna sevk
edilmesi işleminin 5811 sayılı Kanunu'na (Varlık Barışı Kanunu) göre vergi incelemesine başlanıldığı anlamına gelmediği; takdir komisyonu kararına göre salınan vergiler için 5811 sayılı kanun kapsamında mahsup imkanından yararlanılamayacağı' görüşüne yer veriliyor (Özelgenin tam metni için bkz. Yaklaşım dergisinin Mart 2010 sayısı ve www.yaklasim.com).

ASMA KABAKÇI ARKADAN GELEBİLİR
Yukarıda aktardığımız olaylara bakıldığında aklımıza kötü şeyler gelmiyor değil. 'Bundan kötüsü mü olur?' demeyin. VUK'un 30. maddesinde düzenlenen re'sen vergi tarhı sebeplerinden birisinin varlığı halinde yandı gülüm keten helva.
Örneğin, bankaya yatan veya bankadan çekilen bir para hareketi kayıtlara geçirilmedi. Alın size bir re'sen takdir nedeni: Tutulması zorunlu defterlerin gerçeği yansıtmadığına dair delil bulunursa (VUK 30/6). Böyle durumlarda vergi matrahı inceleme raporuna göre belirlenebileceği gibi, takdir komisyonu kararına göre de belirlenebiliyor.
İşte vergi matrahının takdir komisyonu kararına göre belirlendiği durumlarda, varlık barışı kapsamında beyanda bulunanlara söz konusu dönemlere ilişkin sağlanan 'güvence' uygulamada ortadan kaldırılabiliyor. Sonrasında ayıklayın pirincin taşını.
Önerimiz, konu iyice dallanıp budaklanmadan çözüme kavuşturulması. Çözüm yolu ise basın açıklaması veya tebliğle değil, bu konuda yasal düzenleme yapılması. Bu yapılmadığı sürece, uygulamanın mükelleflerin vergi idaresine bakış açısını olumsuz etkilemesi kaçınılmaz gözüküyor.

 

Soru ve Cevaplar

Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?
01.10.1963 doğumluyum. İlk kez 1987 yılında Bağ-Kur'lu oldum ve o günden beri eksiksiz olarak tüm primlerimi
ödedim. 20 aylık askerliğimi henüz ödemedim. Askerlik borçlanmamı yaparsam, hangi tarihte emekli olabilirim? Askerliğimin tamamını mı yoksa bir kısmını mı borçlanmalıyım.

Tayfun Aloğlu
Öncelikle her halde 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemiş olmanız gerekiyor. Askerlik borçlanması yapmazsanız 50 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanıyorsunuz. Bağ-Kur başlangıcınızı gün ve ay olarak belirtmediğinizden sorunuzu varsayımsal olarak yanıtlamak durumundayız.
Askerlik sürenizin tamamını borçlanmak zorunda değilsiniz, ihtiyacınız kadar olan kısmını borçlanabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz, borçlandığınız süre kadar geri gelir. Sigorta başlangıcınız Aralık 1986 tarihi öncesine gelecek kadar borçlandığınızda 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanırsınız. Askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcınızın Haziran 1985 öncesine gelmesinin mümkün olması halinde ise 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

 

Vizite kağıdı kaldırıldı
ÇALIŞAN sigortalıların, sağlık kurumlarına işveren tarafından düzenlenen vizite kağıdı ile başvurma zorunluluğu kaldırıldı. Artık işveren tarafından düzenlenen vizite kağıdı ibraz edilmeksizin vatandaşlık numarası, bunun için de vatandaşlık numarasının yer aldığı nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, evlenme cüzdanı, pasaport gibi kimlik belgesinin ibrazı yeterli olacak.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Söylediklerinizi duyurmak için kimseyi kolundan tutmayın, çünkü insanlar sizi dinlemeye istekli değilseler, onları tutacak yerde çenenizi tutmanız daha hayırlıdır.' Chesterfield

Bu yazı 2,837 defa okundu.