16 Haziran 2011

AVUKATLARIN İCRA DAİRELERİNDEN TAHSİL ETTİKLERİ KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ

METİN BAŞER

MALİYE BAKANLIĞI

E.VERGİ DENETMENİ

AVUKATLARIN İCRA DAİRELERİNDEN TAHSİL ETTİKLERİ KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ

1136 Sayılı Avukatlık Kanunu'nun 164 ve166'ncı maddelerinde, avukatlık ücreti tanımlanmakta ve kaynakları itibariyle, sözleşmeye bağlı olarak iş sahibinden sağlanan vekâlet ücreti ile dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenen vekâlet ücreti olmak üzere iki ayrı vekalet ücretinden söz edilmektedir.

Diğer taraftan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65'inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu belirlenmiş olup aynı kanun maddesinde, serbest meslek faaliyetinin sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlere işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olduğu ifade edilmiştir. 

Gelir Vergisi  Kanunun 94'üncü maddesinde, tevkifat yapmaya zorunlu olanlar sayılmak suretiyle belirlenmiş olup anılan maddenin 2/b bendinde, yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden %20 oranında tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu Kanunun 98'inci maddesinde, 94'üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların tevkif ettikleri vergileri, ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirecekleri düzenlenmiş olup 119'uncu maddesinde, yapılan vergi tevkifatının vergi kesenler tarafından beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yatırılacağı hükmedilmiştir. Öte yandan GVK'nın 121'nci maddesi hükmünce, bu Kanuna göre kesilmiş bulunan vergiler, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.

Yukarıda yer alan yasal hüküm ve açıklamalara göre, kazanılan dava sonunda kaybeden tarafa yüklenilen ve icra müdürlüğü vasıtasıyla tahsil edilen tutar, serbest meslek kazancı olarak gelir vergisinin konusuna girmekte olup gelir vergisi tevkifatının ödemeyi yapan şirket tarafından üstlenilmesi gerekmektedir. Buna göre, avukata ödenen vekâlet ücretine istinaden düzenlenecek serbest meslek makbuzunda, icra müdürlüğünce ödenen ücret, brüt ücret olarak kabul edilecektir.

Bu bağlamda, icra dairesi tarafından ödenen brüt tutar içerisinde içyüzde oranı ile katma değer vergisi hesaplanacak olup brüt ücretten katma değer vergisi çıkarıldıktan sonra kalan tutar ise, hem katma değer vergisinin hem de stopaj gelir vergisinin matrahı olacaktır. 

Örnek:

Serbest avukat olarak çalışan Avukat, kazandığı bir davaya ilişkin olarak müvekkilimden aldığım vekâlet ücreti dışında davalı olan X Anonim Şirketinden icra dairesi vasıtasıyla karşı taraf ücreti olarak KDV dahil 80.000-TL tahsil etmiştir.

Buna göre serbest meslek makbuzunun aşağıdaki şekilde düzenlenmesi gerekmektedir:

Katma Değer Vergisi (80.000 x 18/118) 12.203,38-TL

Brüt ücret (80.000-12.203,38)                                             67.796,62 TL

Gelir Vergisi Tevkifatı                                             (-)       13.559,32 TL

(67.796,62 x %20) 13.559,32 TL

Katma Değer Vergisi                                                          12.203,38 TL

(67.796,62 x %18) 12.203,38 TL

Katma Değer Vergisi Dâhil Ödenmesi Gereken              66.440,68 TL

(67.796,62 + 12.203,38 - 13.559,32)

 

Bu şekilde hesaplanan ve serbest meslek makbuzunda gösterilen gelir vergisi tevkifatının ise, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesi uyarınca tevkifat yapmaya mecbur olanlar arasında yer alan ve ödemeyi yapan (x) Anonim Şirketi tarafından vergi sorumlusu sıfatıyla Muhtasar Beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.  

Bu yazı 4,224 defa okundu.