En Sıcak Konular

Şükrü Kızılot
Hürriyet

Şükrü Kızılot
21 Haziran 2011

Sıcak para ve Tobin Vergisi



Sıcak para ve Tobin Vergisi

SEÇİMLER bitti. Şimdi sırada ekonomi var.
Ekonomi denilince akla ilk gelenlerden biri de “sıcak para” oluyor.
Sıcak parayı, bazıları “fırından yeni çıkmış sıcak ekmek” gibi algılıyor ve “Ne var bunda?” diyor.
Bu nedenle, konuyu sade vatandaşın da anlayacağı bir dille açıklayalım.
Sıcak para “emanet para” anlamına geliyor. Türkiye’ye yurtdışından ihracat, turizm ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları dışında gelen “kısa vadeli para”, yani istihdam yaratmayan, bir çivi bile çakmadan Türkiye’de borsa, tahvil, bono ya da mevduattan gelir sağlayıp, büyüyerek dışarı giden para.. Buradaki sıcaklığı biraz da “el yakması” olarak algılamakta yarar var.

İNCE NOKTA


Sıcak para olayında;
1- Reel faizin yüksek olması
2- Döviz kurunun da düşük olması,
yatırımcıların aradığı iki koşul. Bu sayede yüksek faizin getirisi, düşük kur ile daha da artıyor.
2011 Mayıs ayı itibariyle, Türkiye’deki sıcak para tutarının, yaklaşık olarak 110 milyar doları aştığı ifade ediliyor. Bunun; yaklaşık 65 milyar doları borsada, 41 milyar doları Devlet iç borçlanma senedinde, kalanı da mevduat ve diğer yatırım enstrümanlarından oluşuyor.
İşte bu 110 milyar doların üzerindeki para, Türkiye’nin yumuşak karnı.
Görüldüğü gibi, sıcak para getirenlerce yatırım yapılan enstrümanların önemli bir kısmı, nakde kolay çevrilebilir nitelikte.
Yabancılar, makasın kapandığı yani reel faizin düştüğü, döviz kurunun yükseldiği ya da yurtdışında reel faizin arttığı durumlarda, ani bir hareketle, portföylerini boşaltıp, döviz alıp ülkeyi terk edebilir. Ani para çekilişi de2001 krizinde olduğu gibi olumsuz sonuçlar doğurur.
Örneğin son bir aydır ciddi sıcak para çıkışı var. Bu da kuru son iki yılın zirvesine taşımaya yetti.

TOBİN VERGİSİ


Amerikalı Nobel ödüllü iktisatçı James Tobin ilk kez 1971 yılında, spekülatif amaçlı kısa vadeli sermaye hareketlerinin vergilendirilmesi yoluyla, piyasa hassasiyetlerinin azaltılabileceğini ve döviz spekülasyonlarının önemli ölçüde azaltılabileceğini ileri sürdü.
Tobin, yaklaşık 40 yıl önce; piyasa dalgalanmalarını kontrol edebilmek ve kısa vadeli paraların aniden
çekilişi halinde, doğacak riskleri azaltmak için dövizli işlemler üzerinden, binde 1 ile binde 5 oranında vergi alınmasını önerdi.
O yıllarda fazla önemsenmeyen bu yaklaşım, sıcak paranın günlük işlem hacminin trilyon dolarları aşması ve bunun finansal krizlere neden olması sonucu, ulusal ve uluslararası platformlarda, ciddi şekilde ele alınıp tartışıldı.

KARŞI OLANLAR VE SAVUNANLAR


Tobin Vergisini savunanlara göre; iyi tasarlanmış böyle bir vergi, sıcak paranın getirisini azaltarak, sıcak paragirişini azaltacağı gibi paranın çıkışı da zorlaşacak. Bu da sermaye hareketlerini yavaşlatacağı için finansal risk azalacak.
Sıcak paranın şu anda; cari açığı finanse etmek, sermaye piyasalarına likiti de sağlamak ve Hazineyi finanse etmek gibi işlevleri var. Bunlar, göz ardı edilmemesi gereken bazı gerçekler... Tobin Vergisine karşı olanlara göre; bütçe açığını finanse etmek için de kullanılan sıcak para üzerine konulacak vergi, faizi artıracak, artan faiz bütçeye yansırken, diğer taraftan, sıcak paranın, ülkeyi terk etmesi finansman sıkıntısı yaratacak.
Tobin Vergisi konusunda, sevgili Mahfi Eğilmez’in mutlaka okumanız gereken çok sayıda yazısı ve önemli analizleri var.
Tobin Vergisi, sıcak para girişinin
inanılmaz boyutlara ulaştığı şu günlerde bir alternatif olabilir. Ancak artı ve eksilerini iyi düşünmek gerekir...



Bu yazı 2,354 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 13 Ekim 2014 Torba zammı!
    • 9 Ekim 2014 Apartman yöneticilerinin borçlarına kolaylık
    • 8 Ekim 2014 Belediyelerde ev kadınlarına işkenceye devam
    • 2 Ekim 2014 Bayramda gelen gurbetçilere Türkiye'de KDV iadesi yapılacak
    • 1 Ekim 2014 Eşe ek kart ortak hesaptan avantajlı
    • 29 Eylül 2014 Şirket harcamalarında alışveriş puanı ve mil sürprizi
    • 27 Eylül 2014 Evlenip iki günde ayrılana maaş bağlanır mı?
    • 24 Eylül 2014 Pırlantada ÖTV kalktı, peki diğerlerinde niye kalkmadı
    • 22 Eylül 2014 Kiraya kefil olmanın 5 kat vergisi var
    • 20 Eylül 2014 Ceket, gömlek, kravat ve ayakkabı giderleri
    • 18 Eylül 2014 Emekliye 1 yıl süre
    • 17 Eylül 2014 Torba ile pırlantaya ÖTV kalktı
    • 16 Eylül 2014 İş güvenliği yetkisi bakkalda!
    • 15 Eylül 2014 Erken emeklilik
    • 11 Eylül 2014 Aidatı Ödeyin Yoksa Eviniz Diğer Maliklere Satılır
    • 10 Eylül 2014 İsviçre'deki Paralar Artık Gizli Değil
    • 8 Eylül 2014 Okul Masrafları Vergiden Nasıl Düşülüyor?
    • 6 Eylül 2014 Emlak vergisi muafiyeti için fakirlik belgesi mi gerekiyor?
    • 4 Eylül 2014 Gayrimenkulünüzün Tapudaki Değerini Yükseltebiliyorsunuz
    • 2 Eylül 2014 Ücreti Ödenmeyen İşçiye Kıdem Tazminatı Avantajı




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    8,469 µs