26 Ocak 2013

15 yıl 3600 günle tazminatı kimler alabilir?

Dr. Resul KURT

info@resulkurt.com

twitter/resulkurt34

 

15 yıl 3600 günle tazminatı kimler alabilir?

Okurumuz İ. GÜNEŞ, “SGK il müdürlüğünden Kıdem tazminatımı alabilir yazısını alarak kendi isteğim ile iş akdi feshettim. İlgili yazıda kıdem tazminatı alınabilir yazmasına rağmen işveren kıdem tazminatımı ödemedi. Dava açarsam davayı kazanabilir miyim ve kıdem tazminatımı alamadım diye iş arıyorum iş bulup işe girersem dava kaybeder miyim?” diyor.

Son yılların önemli bir sorunudur “15 yıl ve 3600 günle kıdem tazminatı”.

Özellikle daha iyi şartlarda iş bulan işçilerin başvurduğu bir yöntemdir. Haklı olarak bu şartları taşıyan işçiler kıdem tazminatlarını alabilmek için bu yola başvuruyor. Ancak uygulamada da ciddi sorunlar yaşanıyor. Şartları taşımasına ve kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene ibraz etmesine rağmen haklarını alamayan işçi için mahkemeye gitmek en doğru seçenektir. 

Emeklilik için gereken sigortalılık süresi ile prim gün sayısını doldurup yaşını doldurmayı bekleyen sigortalılara kıdem tazminatı verilmesine ilişkin düzenlemede "emeklilik için öngörülen yaş dışında kalan diğer şartları veya yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle feshedilmesi halinde işçilere kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Burada işçinin ihbar tazminatı hakkı doğmaz.

08/09/1999 tarihinden önce sigortalı olup 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen sigortalılara 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesine göre "Kıdem Tazminatı Alabilir" yazısı verilmektedir. 

SSK döneminde çıkartılan 12-99 sayılı genelge ile, "08/09/1999 tarihinden sonra kendi istekleriyle işlerinden ayrıldıklarını ilgili işverence düzenlenen sigortalı hesap fişleri ile belgelendiren bu gibi sigortalılara, talepleri halinde işyerlerine ibraz edilmek üzere ekli örneğe uygun bir yazı verilecektir." denilmiştir. Daha önce de eleştirdiğimiz üzere, 15 yılı ve 3600 günü doldurup yaş şartını beklediğini belirten bir yazının verilmesi için işten ayrılma şartına gerek yoktur. SGK bu uygulama hatasından dönmelidir.

T.C. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin E. 2008/1760, K. 2009/13519, T. 14.5.2009 sayılı kararında, “…… sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan işçi, yaş koşulu sebebiyle emeklilik hakkını kazanmamış olsa da, işyerinden anılan bent gerekçe gösterilmek suretiyle ayrılabilecek ve kıdem tazminatına hak kazanabilecektir. Ancak işçinin işyerinden ayrılmasının yaş hariç emekliliğe dair diğer kriterleri tamamlaması üzerine çalışmasını sonlandırması şeklinde gelişmesi ve bu durumu işverene bildirmesi gerekir. Aksi halde işçinin başka bir işyerinde çalışmak için 1475 sayılı yasanın 14. maddesinin 5. bendi hükmüne dayanması yasal hakkın kötüye kullanımı niteliğindedir. Dairemiz konuyla ilgili bir kararında, işçinin bir gün sonra başka bir işveren ait işyerinde çalışmasının, feshin anılan 5. bent hükmüne uygun olmadığını gösterdiği sonucuna varmıştır (Yargıtay 9.HD. 4.4.2006 gün 2006/2716 E, 2006/8547 K.)” denilmek suretiyle işçinin kıdem tazminatı aldıktan hemen sonra başka bir yerde çalışması yasal hakkın kötüye kullanımı olarak kabul edilmiştir.

 *****

3600 günle emeklilik

Okurumuz Bayram Delibalta, " Babam 1960 doğumlu ve 1975'de sigorta girişi olmuş. Şu an Bağ-Kur günlerini sigortaya geçirerek toplamda askerlikle beraber 3600'ü geçmiştir. Emekli olma durumu nedir? " diyor.

 

İlk defa 8 Eylül 1976 tarihinden önce sigortalı olmuş olan erkekler ödedikleri primlerin son 2520 günlük kısmının en az 1260 günlük kısmı 4/a kapsamında yani SSK primi ise 55 yaşında emekli olurlar.

 *****

Engellinin kıdem tazminatı

Okurumuz Erkan Şener, "Engelli bireylerin kıdem tazminat hesaplaması diğer hesaplamayla aynı mıdır? " diyor.

 Kıdem tazminatı hesabında engellilere mahsus pozitif bir ayrım bulunmamaktadır. Engellilerin kıdem tazminatı miktarı sağlıklı/sağlam bireylerle aynıdır. Farklı hesaplama yoktur.

Bu yazı 4,557 defa okundu.