Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
26 Haziran 2013
Part-time çalışanlar adına düzenleme Eylülde Mecliste
Part-time çalışanlar adına düzenleme Eylülde Mecliste
Akşam
Yaz aylarının gelmesi ile birlikte part-time çalışma arttı. Çalışma Bakanlığının getireceği yeni düzenlemeler ile birlikte part-time çalışanlara evden çalışma gibi esnek çalışma modelleri getirilecek
Ulusal İstihdam Stratejisi, işgücü piyasasının esnekleştirilmesini sorunların çözümünde kilit unsur olarak görüyor. Bu bağlamda özellikle kısmi süreli çalışma (part - time) gibi esnek istihdam uygulamalarının yaygınlaştırılması temel hedef. Türkiyede mevsimlik çalışmanın yaygın olması part - time çalışmayı fazlalaştırıyor. Özellikle yazın turizm faaliyetleri part-timeı artırıyor. Ancak iş yasamızdaki mevcut hal part- time çalışma çalışanlar için uygun değil. İş güvencesi olmadan part - time çalışma ya da diğer esnek çalışma çalışanlar açısından her an işlerini kaybetmeleri ve kıdem tazminatı alamayacak olmaları nedeniyle son derece riskli bir model.
KAYITDIŞI ÇOK
Ülkemizde part time çalışma gençlerin ve kadınların tercih ettiği, kayıtdışı olarak gerçekleşen bir yapı. İstatistikler de bunu gösteriyor. Ülkemizde toplam 2 Milyon 986 Bin kişi part-time çalışıyor. 2012 verilerine göre toplam istihdamın yüzde 12si part time işlerden oluşuyor. Part time çalışmanın yaş dağılımına baktığımızda, part time çalışanların yüzde 33ü, 30 45 yaş aralığında. 15 30 yaş arası part time çalışanların toplam part time çalışanlar içinde payı yüzde 25. Daha çok genç ve orta yaşlılar part-time çalışıyor. Part time yapılan işlerin kayıtdışı gerçekleştiğini, yani Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) bildirim yapılmadan sigortasız çalışma şeklinde gerçekleştiğini görüyoruz. Nitekim bu durum istatistiklere de yansıyor. Part time işlerde istihdam edilenlerin yüzde 84ü SGKya bildirilmiyor, kayıtdışı istihdam ediliyorlar. Türkiyedeki part time algısını ortaya koyan bu istatistik dolayısıyla part time istihdama yönelik koruyucu ve düzenleyici hukuki yapının oluşturulması gerektiği açıkça görülüyor.
KIDEM TAZMİNATI HAKKI ELDE EDEBİLECEKLER
Part time çalışmaya ilişkin hukuki düzenlemelerin yapılması zorunlu. Sadece çalışanı ve işvereni de koruyacak bir düzenleme gerekli. Nitekim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı önümüzdeki yasama yılının başında yani 2013 Eylülü başında part - time çalışmaları düzenleyecek ve kayıt içine alınmasını sağlayacak yasa çalışmasını Meclise sevk edecek. Bu yasal düzenlemede sadece part - time çalışmalar değil, aynı zamanda evden çalışma, kiralık çalışma gibi diğer esnek modeller de yer alacak. Yeni yasada kıdem tazminatı, yıllık izin hakkı, fazla çalışma vb.konularda tam süreli çalışanlarla part - time çalışanların eşit haklara sahip olması, kayıtdışılığın önlenmesi konuların başında geliyor.
PRİMLERİ İSTEĞE BAĞLI YAPTIRMAK FARKI KAPAR
Part - time çalışanların ay içerisinde çalışmadıkları sürelere ait Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini kendilerinin ödemesi gerekiyor. Bu şekilde çalışacakların yapması gereken Gelir Testi Bürolarına gidip, gelir testi yaptırmak. Belki de hiç prim ödemeden sağlıktan yararlanabilirler. Burada belirleyici olan ay içerisinde elde edilen kazanç tutarı. Test sonucu bulunan kişi başına düşen gelir, asgari ücretin üçte birinden fazla çıkıyorsa, kazanç tutarına göre, 37 TLden başlayarak 225 TLye kadar uzanan prim miktarlarını ödeyerek, diğer sigortalılar gibi 30 gün üzerinden sağlık yardımı alabilirler. Ayrıca part - time çalışanların emeklilik için prim günlerini tamamlamaları neredeyse imkansız gibi. Bu nedenle benim bu şekilde çalışanlara tavsiyem, isteğe bağlı sigortaya geçilmesi. Örneğin ayda 20 gün üzerinden sigortalanan part - time çalışan, ayın geriye kalan 10 günü için kendisi sigorta primlerini yatırarak tüm ay için sigortalanmış sayılır.
%68 KADARI EĞİTİMDEN YOKSUN
Part-time çalışmanın niteliksel boyutu da, Türkiyedeki part time işlerin neler olduğu konusunda bilgi veriyor. Part time işlerde istihdam edilen kişilerin yüzde 68i ilkokul mezunu, okuma yazma bilmeyen, okul bitirmeyen kişiler.
TAM ZAMANLI ÇALIŞANLA AYNI HAKLARA SAHİPLER
Part - time çalışma eğer kayıtdışı yapılmıyorsa, çalışanların sosyal güvenlik hakları bakımından diğer çalışanlardan herhangi bir farkları yok. Ancak çalışma süreleri arasındaki farklardan dolayı part -time çalışanların prim gün sayıları farkı oluyor.
TÜRKİYE G.KIBRIS'I GEÇTİ
ABDE part time çalışma oldukça yaygın ve istihdamı arttırma amaçlı kullanılıyor. Örneğin Hollandada istihdam edilenlerin yarısı part time işlerde çalışıyor. İsviçrede ise bu oran 34,7. AB ortalaması ise yüzde 19,3. Türkiyede son dönemde yaşanan artışa rağmen istihdam edilenlerin sadece yüzde 12sinin part time çalıştığını görüyoruz. Avrupa Birliği içerisinde Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Yunanistan, Güney Kıbrısta part time çalışma oranı Türkiyeden daha az oranda.
KADINLARDA ÇALIŞMA ORANI ERKEĞE GÖRE DAHA YÜKSEK
Part time çalışan kadınlar dünyada olduğu gibi Türkiyede de erkeklere göre daha çok . Ülkemizde part time çalışanların yüzde 60ı kadın. Çalışan her dört kadından biri part time çalışıyor. Böylece kadınlarda kayıtdışı oranı yüzde 90açıkıyor. Türkiyedeki part time istihdam profili ise düşük eğitim düzeyli ve sosyal güvenceden yoksun bir yapıyı ifade ediyor. Halbuki, gerekli düzenlemeler hayata geçirilirse, işverenlerin part time ve mevsimlik çalışan kişilerle ilgili algısının değişmesi sağlanır, ayrıca istihdam artışı sağlayabilecek.
Bu yazı 2,281 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
-
9 Şubat 2024
Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
-
5 Şubat 2024
Sözleşmeye göre haklar
-
29 Ocak 2024
Küresel istihdamda 3 endişe kaynağı var
-
26 Ocak 2024
Sözleşme feshinde ölçülü olmak şart
-
22 Ocak 2024
Torba yasa yolda neler değişecek?
-
19 Ocak 2024
İlave tediyeler bu ay ödenecek
-
15 Ocak 2024
Değişikliğe zorlama haklı fesih nedeni
-
8 Ocak 2024
Çalışma hayatında her şey birlikte
Yorumlar
+ Yorum Ekle