En Sıcak Konular

Cem Kılıç
Milliyet Gazetesi

Cem Kılıç
26 Haziran 2013

Part-time çalışanlar adına düzenleme Eylülde Mecliste



Part-time çalışanlar adına düzenleme Eylül’de Meclis’te

 

Akşam 


Yaz aylarının gelmesi ile birlikte part-time çalışma arttı. Çalışma Bakanlığı’nın getireceği yeni düzenlemeler ile birlikte part-time çalışanlara evden çalışma gibi ‘esnek’ çalışma modelleri getirilecek

Ulusal İstihdam Stratejisi, “işgücü piyasasının esnekleştirilmesini” sorunların çözümünde kilit unsur olarak görüyor. Bu bağlamda özellikle kısmi süreli çalışma (part - time) gibi esnek istihdam uygulamalarının yaygınlaştırılması temel hedef. Türkiye’de mevsimlik çalışmanın yaygın olması part - time çalışmayı fazlalaştırıyor.  Özellikle yazın turizm faaliyetleri part-time’ı artırıyor. Ancak iş yasamızdaki mevcut hal part- time çalışma çalışanlar için uygun değil. İş güvencesi olmadan part - time çalışma ya da diğer esnek çalışma çalışanlar açısından her an işlerini kaybetmeleri ve kıdem tazminatı alamayacak olmaları nedeniyle son derece riskli bir model.

 

KAYITDIŞI ÇOK
Ülkemizde part – time çalışma gençlerin ve kadınların tercih ettiği, kayıtdışı olarak gerçekleşen bir yapı. İstatistikler de bunu gösteriyor. Ülkemizde toplam 2 Milyon 986 Bin kişi part-time çalışıyor. 2012 verilerine göre toplam istihdamın yüzde 12’si part – time işlerden oluşuyor. Part – time çalışmanın yaş dağılımına baktığımızda, part – time çalışanların yüzde 33’ü, 30 – 45 yaş aralığında. 15 – 30 yaş arası part – time çalışanların toplam part – time çalışanlar içinde payı yüzde 25. Daha çok genç ve orta yaşlılar part-time çalışıyor. Part – time yapılan işlerin kayıtdışı gerçekleştiğini, yani Sosyal  Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirim yapılmadan sigortasız çalışma şeklinde gerçekleştiğini görüyoruz. Nitekim bu durum istatistiklere de yansıyor. Part – time işlerde istihdam edilenlerin yüzde 84’ü SGK’ya bildirilmiyor, kayıtdışı istihdam ediliyorlar. Türkiye’deki part – time algısını ortaya koyan bu istatistik dolayısıyla part – time istihdama yönelik koruyucu ve düzenleyici hukuki yapının oluşturulması gerektiği açıkça görülüyor. 

 

KIDEM TAZMİNATI HAKKI ELDE EDEBİLECEKLER
Part – time çalışmaya ilişkin hukuki düzenlemelerin yapılması zorunlu. Sadece çalışanı ve işvereni de koruyacak bir düzenleme gerekli. Nitekim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı önümüzdeki yasama yılının başında yani 2013 Eylül’ü başında part - time çalışmaları düzenleyecek ve kayıt içine alınmasını sağlayacak yasa çalışmasını Meclis’e sevk edecek. Bu yasal düzenlemede sadece part - time çalışmalar değil, aynı zamanda  “evden çalışma”, “kiralık çalışma” gibi diğer esnek modeller de yer alacak. Yeni yasada kıdem tazminatı, yıllık izin hakkı, fazla çalışma vb.konularda tam süreli çalışanlarla part - time çalışanların eşit haklara sahip olması, kayıtdışılığın önlenmesi konuların başında geliyor. 

 

PRİMLERİ İSTEĞE BAĞLI YAPTIRMAK FARKI KAPAR
Part - time çalışanların ay içerisinde çalışmadıkları sürelere  ait Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini kendilerinin ödemesi gerekiyor. Bu şekilde çalışacakların yapması gereken Gelir Testi Bürolarına gidip, gelir testi yaptırmak. Belki de hiç prim ödemeden sağlıktan yararlanabilirler. Burada belirleyici olan ay içerisinde elde edilen kazanç tutarı. Test sonucu bulunan kişi başına düşen gelir, asgari ücretin üçte birinden fazla çıkıyorsa, kazanç tutarına göre, 37 TL’den başlayarak 225 TL’ye kadar uzanan prim miktarlarını ödeyerek, diğer sigortalılar gibi 30 gün üzerinden sağlık yardımı alabilirler.  Ayrıca part - time çalışanların emeklilik için prim günlerini tamamlamaları neredeyse imkansız gibi. Bu nedenle benim bu şekilde çalışanlara tavsiyem, “isteğe bağlı sigortaya” geçilmesi. Örneğin ayda 20 gün üzerinden sigortalanan part - time çalışan, ayın geriye kalan 10 günü için kendisi sigorta primlerini yatırarak tüm ay için sigortalanmış sayılır.

 

%68 KADARI EĞİTİMDEN YOKSUN
Part-time çalışmanın niteliksel boyutu da, Türkiye’deki part – time işlerin neler olduğu konusunda bilgi veriyor. Part – time işlerde istihdam edilen kişilerin yüzde 68’i ilkokul mezunu, okuma yazma bilmeyen, okul bitirmeyen kişiler. 

 

TAM ZAMANLI ÇALIŞANLA AYNI HAKLARA SAHİPLER
Part - time çalışma eğer kayıtdışı yapılmıyorsa, çalışanların sosyal güvenlik hakları bakımından diğer çalışanlardan herhangi bir farkları yok. Ancak çalışma süreleri arasındaki farklardan dolayı part -time çalışanların  prim gün sayıları farkı oluyor.

 

TÜRKİYE G.KIBRIS'I GEÇTİ
AB’DE part – time çalışma oldukça yaygın ve istihdamı arttırma amaçlı kullanılıyor. Örneğin Hollanda’da istihdam edilenlerin yarısı part – time işlerde çalışıyor. İsviçre’de ise bu oran 34,7. AB ortalaması ise yüzde 19,3. Türkiye’de son dönemde yaşanan artışa rağmen istihdam edilenlerin sadece yüzde 12’sinin part – time çalıştığını görüyoruz. Avrupa Birliği içerisinde Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Yunanistan, Güney Kıbrıs’ta part time çalışma oranı Türkiye’den daha az oranda.

 

KADINLARDA ÇALIŞMA ORANI ERKEĞE GÖRE DAHA YÜKSEK
Part – time çalışan kadınlar dünyada olduğu gibi Türkiye’de de erkeklere göre daha çok . Ülkemizde part– time çalışanların yüzde 60’ı kadın. Çalışan her dört kadından biri part – time çalışıyor. Böylece kadınlarda kayıtdışı oranı yüzde 90’açıkıyor. Türkiye’deki part – time istihdam profili ise düşük eğitim düzeyli ve sosyal güvenceden yoksun bir yapıyı ifade ediyor. Halbuki, gerekli düzenlemeler hayata geçirilirse, işverenlerin part – time ve mevsimlik çalışan kişilerle ilgili algısının değişmesi sağlanır, ayrıca istihdam artışı sağlayabilecek.


Bu yazı 2,281 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 25 Mart 2024 Yoksulluk ve zorla çalıştırma
    • 22 Mart 2024 Özel güvenlik ilgi bekliyor
    • 18 Mart 2024 Yemek yardımı neden önemli?
    • 15 Mart 2024 Ramazanda çalışma hayatı
    • 11 Mart 2024 İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
    • 8 Mart 2024 Çocuk hakları
    • 2 Mart 2024 Dışarıdan primle memur emekliliği
    • 26 Şubat 2024 Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
    • 23 Şubat 2024 Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
    • 19 Şubat 2024 Emeklilik için doğum borçlanması
    • 16 Şubat 2024 Dövizle ücretin sınırları neler?
    • 12 Şubat 2024 Kıdem tazminatı tavanı arttı
    • 9 Şubat 2024 Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
    • 5 Şubat 2024 Sözleşmeye göre haklar
    • 29 Ocak 2024 Küresel istihdamda 3 endişe kaynağı var
    • 26 Ocak 2024 Sözleşme feshinde ölçülü olmak şart
    • 22 Ocak 2024 Torba yasa yolda neler değişecek?
    • 19 Ocak 2024 İlave tediyeler bu ay ödenecek
    • 15 Ocak 2024 Değişikliğe zorlama haklı fesih nedeni
    • 8 Ocak 2024 Çalışma hayatında her şey birlikte




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,841 µs