En Sıcak Konular

Cem Kılıç
Milliyet Gazetesi

Cem Kılıç
8 Ekim 2013

Mobbing Varsa Tazminat da Var



‘Mobbing’ Varsa Tazminat da Var

 

Milliyet 



İşyerinde, “yıldırma amaçlı psikolojik taciz” olan mobbing konusunda, son 2 yılda 6 bine yakın şikâyet yapıldı. Delillerle mobbing’i kanıtlayanlar, ihbar, kıdem ve manevi tazminat alabiliyor

 

 İşyerinde gerçekleşen, sistematik hale gelen, kasıtlı olarak yapılan ve süreklilik gösteren, yıldırma ve işten uzaklaştırma amacı taşıyan, kişinin kişiliğinde, sağlığında ve mesleki durumunda zarar doğuran davranışlar ‘mobbing’ olarak ifade ediliyor. Mobbing’i yani bir nevi psikolojik tacizi, sadece işverenin değil aynı zamanda çalışanların başka bir çalışana veya bir grup çalışanın başka bir grup çalışana uygulaması da mümkün. Kişiyi yıldırarak, arkadaşlarının yanında küçük düşürerek, sürekli yıpratarak istifaya zorlamak bu kapsamda mobbing olarak değerlendiriliyor.

 Mobbing çalışma hayatında çok yaygın olarak görülmeye başlandı. Almanya’da yapılan bir araştırmaya göre 1.5 milyon çalışan mobbing’e uğruyor ve mobbing’in ülke ekonomisine maliyeti 13 milyar euro. Aynı araştırmada ortaya çıkan çok daha vahim bir sonuç, ülkede gerçekleşen intiharların yüzde 10’unun nedeni olarak mobbing’i işaret ediyor.

 

6000’e yakın başvuru

 Ülkemizde mobbing’e ilişkin veriler henüz kapsamlı olarak tutulmuyor. Ancak son 2 yılda ALO 170’e yapılan başvurular üzerinden bir değerlendirme yapmak mümkün. 2 yılda ALO 170’e 5 bin 890 mobbing şikâyeti yapılmış. Bu şikâyetlerin ağırlıklı olarak özel sektörden geldiği görülüyor. Şikâyetlerin yüzde 67’si özel sektör çalışanlarından, yüzde 33’ü kamu sektörü çalışanlarından. Özel sektörde de, kamu sektöründe de şikâyetlerin cinsiyet bakımından dengede olduğu görülüyor. Yani kadınların veya erkeklerin mobbinge uğrama ihtimalleri açısından bir farklılık yok. Erkeklerde kadınlarda aynı oranda mobbing’e maruz kalabiliyorlar.

 

Kamuda öğretmen sıkıntılı

ALO 170’e gelen şikâyetler içerisinde kamu sektörü özelinde öğretmenlerin ve üniversite personelinin sıkıntıda olduğu görülüyor. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversitelerden gelen şikâyetler ön planda. Üniversitelerde bu tip davranışların yaşanması özellikle yadırganacak bir durum. Ancak bu durum, mobbing’in eğitim düzeyi ile doğrudan ilişkili olmadığını da bir bakıma ortaya koyuyor.

 Özel sektör içerisinde sanayi sektöründe çalışanların daha sık mobbinge maruz kaldıklarını istatistikler söylüyor. Meslek bakımından bir ayrım yapıldığında ise bankacıların bu psikolojik tacize daha fazla uğradıklarını yine araştırma rakamları ortaya koyuyor. Mümkün olmayan hedefler verilmesi, sürekli şube değiştirilmesi, uzun çalışma saatleri ve aşırı stres bankacıların mobbinge uğrama sıklığını yükselttiği gibi sektörde çalışmayı da daha zor hale getiriyor.

 

Amaç istifa ettirmek

İşverenlerin çalışanlarına mobbing uygulamasının en önemli nedeni, kişiyi istifaya zorlayarak ihbar ve kıdem tazminatı ödememek. Ayrıca, çalışanları baskı altında tutarak izin kullanmalarını zorlaştırmak, fazla mesai ödemesi yapmamak da işverenlerin mobbing uygulama nedenleri arasında. Çalışanın başka bir çalışana mobbing uygulamasının arkasında ise çoğu kez işverene daha yakın olabilmek ve performansa dayalı ödemelerden daha fazla pay alabilmek yatıyor.

 ALO 170’e son iki yılda gelen şikâyetlerin yüzde 20’sinde çalışanlar, istifaya zorlandıklarını bildirmişler. Hakaret, kötü muamele, sözlü taciz, iftira, cinsel taciz ve fiziksel şiddet bu yönde yapılan olumsuz davranışlar olarak gözüküyor. Bunun yanında işverenlerden kaynaklanan ve bahsettiğimiz gibi kıdem ve ihbar tazminatı ödememe amacı taşıyan davranışlar ise istifaya zorlama, görev yeri değişikliği, sürekli tutanak tutulması ve yasal hakların kullandırılmaması olarak şekilleniyor. Mobbingin daha çok bu nedenlerle uygulandığını söylemek de mümkün. Gelen şikâyetlerin yüzde 44’ü bu nedenleri işaret ediyor. Yani işverenlerin amacının tazminattan kaçarak işçi çıkarmak olduğu ve bu nedenle mobbing uygulayarak istifaya zorlamayı tercih ettiklerini söylemek mümkün. Çalışanlar açısından daha kötüsü, mobbing’e maruz kalan ve dayanamayarak istifa etmek zorunda kalan kişilerin, işten kendilerinin ayrılması sebebiyle, işsizlik sigortasından da yararlanamaması.

 

Gazi Üniversitesi’nde örnek uygulama

 Mobbing’in kamu sektöründe özellikle üniversitelerde oldukça sık uygulandığına değinmiştik. Ancak bazı üniversiteler bu konuda oldukça modern önlemler alabiliyorlar. Örneğin, Gazi Üniversitesi bu konuyla ilgili çok önemli bir adım attı. 2012 Yılının yaz aylarında mobbinge uğrayan tüm kişilerin başvurularını değerlendirmek ve başvuru sonucu gerekli işlemleri yürütmek amacıyla üniversite bünyesinde Mobbing Birimi kuruldu. Gazi Üniversitesi’nde görev yapan tüm çalışanların ve hatta öğrencilerin mobbinge uğraması halinde başvurabileceği Mobbing Merkezi bu yöndeki başvuruları değerlendirerek gerekli işlemleri başlatıyor. Dolayısıyla Gazi Üniversitesi’nde hiçbir yönetici mobbing uyguladığında “nasıl olsa ceza almam” düşüncesinde olamıyor.

 

Kanıtlanırsa işverenin canı yanar

Mobbing’e uğradığı kanıtlanan çalışan iş sözleşmesinin feshinden doğan kıdem, ihbar gibi bütün tazminatlarını alabileceği gibi, dava sonucunda manevi tazminata da hak kazanabiliyor. Ayrıca bunun yanında işverenin eşit davranma borcunu ihlal ettiği gerekçesiyle yüksek miktarda tazminat ödemesi sonucu da doğabilir. Ancak mobbing davalarında kişilerin mobbinge uğradıklarını kanıtlamaları oldukça zor. Bu yüzden mobbing’e uğrayan çalışanların bu durumu mümkün olduğunca fazla delille ortaya koyması gerekiyor. Yargıtay’ın bu tip davalarda daha önce önemli miktarlarda manevi tazminat ödenmesine karar verdiği biliniyor. Dolayısıyla işverenin bu nedenle baskı uygulamaya başladığı işçi bu durumu delillerle açıkça ortaya koyabilirse kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanabileceği gibi bir de manevi tazminat alabilir. Bu nedenle işverenler kötü niyetli yöntemlere başvurmamalı, işçiler de bu davranışlara karşı uyanık olmalılar.


Hangi deliller önemli?

 Mobbing’e uğradığını düşünen çalışan kendisine uygulanan davranışlarla ilgili açık ve net deliller toplamaya başlamalıdır. Bu noktada şahitler, maaş kesme varsa bordrolar, pozisyon değiştirme varsa bununla ilgili belgeler önem kazanıyor. Bunun yanında ALO 170 şikâyet hattını kullanarak şikâyetini iletebileceği gibi, eğer mobbing katlanılamaz hale gelmişse dava açma yolunu derhal kullanarak yasal haklarını da talep edebilir. Nasılsa açığa çıkmaz düşüncesiyle işverenlerin mobbing uygulaması sıkça kullanılan bir yöntem olduğu için, çalışanların bu yönde atacağı geri adımlar, mobbing uygulayan işverenlerin daha fazla güçlenmesi anlamına gelecektir.


Bu yazı 3,183 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 25 Mart 2024 Yoksulluk ve zorla çalıştırma
    • 22 Mart 2024 Özel güvenlik ilgi bekliyor
    • 18 Mart 2024 Yemek yardımı neden önemli?
    • 15 Mart 2024 Ramazanda çalışma hayatı
    • 11 Mart 2024 İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
    • 8 Mart 2024 Çocuk hakları
    • 2 Mart 2024 Dışarıdan primle memur emekliliği
    • 26 Şubat 2024 Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
    • 23 Şubat 2024 Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
    • 19 Şubat 2024 Emeklilik için doğum borçlanması
    • 16 Şubat 2024 Dövizle ücretin sınırları neler?
    • 12 Şubat 2024 Kıdem tazminatı tavanı arttı
    • 9 Şubat 2024 Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
    • 5 Şubat 2024 Sözleşmeye göre haklar
    • 29 Ocak 2024 Küresel istihdamda 3 endişe kaynağı var
    • 26 Ocak 2024 Sözleşme feshinde ölçülü olmak şart
    • 22 Ocak 2024 Torba yasa yolda neler değişecek?
    • 19 Ocak 2024 İlave tediyeler bu ay ödenecek
    • 15 Ocak 2024 Değişikliğe zorlama haklı fesih nedeni
    • 8 Ocak 2024 Çalışma hayatında her şey birlikte




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,839 µs