YATMIYOR, ÇOK ÇALIŞIYORUZ

YATMIYOR, ÇOK ÇALIŞIYORUZ

Milliyet

Ekim ayını kurban bayramı ve iki gün sonra kutlayacağımız Cumhuriyet Bayramı nedeniyle tatillerle dolu geçirdik. Bayram tatilinin hafta sonuyla birleşince 9 güne uzaması, acaba çok mu tatil yapıyoruz sorusunu akıllara getirdi, diğer ülkelerle mukayeseler yapılmaya başlandı.

Evet resmi tatil gün sayısı yüksek olan ülkelerden birisiyiz. Ancak bu durum AB ülkelerinde de hemen hemen aynı. Türkiyede, hafta sonu tatil günü olan pazar günü dışarıda bırakılırsa resmi tatil günü sayısı 13.5 gün. AB ülkelerinde resmi tatil günleri en çok olan ülkeler ise 11 günle Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti ve İtalya, 12 gün ile Slovenya, İspanya ve Avusturya, 13 gün ile Malta ve en yüksek süre olan 14 gün ile Slovakya. Yani bu ülkelerle aramızda çok da büyük farklılıklar yok.

Yasa haftada 45 saat diyor

Tatil konusunu ele alırken, asıl üzerinde durmamız gereken konu ne kadar çalıştığımız? olmalı. Çalışma süreleri açısından bakıldığında Türkiyenin durumu pek parlak değil. Ülkemizde yasal olarak çalışma süresi bir hafta için 45 saat olarak belirlenmiş durumda.

Oysaki EUROSTAT verilerine baktığımızda, Türkiyede çalışanların bir hafta içerisinde yaklaşık 47 saatlik bir çalışma yaptıkları görülüyor. Bu süre AB ülkeleri ortalaması olan 37 saatin oldukça üzerinde. Bu sonuçlar ülkemizde çalışanlara normal çalışma sürelerinin üzerinde çalışma yaptırıldığını gösteriyor.

OECD ne gösteriyor?

Diğer yandan OECDnin Better Life Endeksi de, Türkiyede 50 saat ve üzerinde çalışanların oranını toplam çalışanların yüzde 47si olarak gösteriyor. Yani bu endekse göre, neredeyse istihdam edilen her iki kişiden biri yasal çalışma süresinin çok üzerinde çalışıyor.

Bu konuda verilebilecek bir başka örnek yine OECD verilerinden çıkıyor. Türkiyede yıllık çalışma süresi toplamı ortalama 1.877 saat. Bu rakam OECD ortalaması olan 1.776 saatten oldukça yüksek. Bu verilere göre, istihdamdaki erkeklerin yarısı, kadınların yüzde 35i çok uzun sürelerle çalışıyor. İstatistikler, Türkiyenin çalışma süreleri bakımından, 36 OECD ülkesi içerisinde en yüksek çalışma süresine sahip olduğunu gösteriyor.

Daha fazla çalışın!

Sonuç olarak Türkiyede yasal çalışma süresi bir hafta için 45 saat olarak belirlenmiş olsa da, gerçekte bu sürelere uyulmadığı ve çalışanların daha fazla sürelerle çalıştırıldıkları ortaya çıkıyor.

Haftalık çalışma süresi 45 saat olarak belirlenmekle beraber, bu süre haftanın çalışılan günlerine günde 11 saati aşmamak üzere bölünebiliyor. İş Kanununa göre haftada 6 gün çalışıldığı düşünüldüğünde günlük çalışma süresi 7.5 saat. Ne var ki, birçok işyerinde çalışma sürelerinin haftanın çalışılan günlerine eşit bölünmediğini görüyoruz. Örneğin alışveriş merkezlerinde çalışan kişiler çok yoğun olan cumartesi günleri 10 saat, daha az yoğun olan salı günleri 6 saat çalışabiliyor. Bu durum Kanuna aykırılık teşkil etmiyor.

Ara dinlenmesi süreden sayılmaz

Bir işyerinde işçinin bulunduğu bütün süreler çalışma süresinden sayılmıyor. Ara dinlenmesi olarak ifade edilen ve yemek ve çay molası olarak uygulanan süreler çalışma süresinden düşülüyor.

Örneğin 08.00dan 17.00a kadar işyerinde bulunan bir kişinin 1 saatlik yemek ve 2 defa 15er dakikalık çay molası var ise bu kişinin çalışma süresi 7.5 saattir. Dolayısıyla bu kişi haftada 6 gün çalıştırılabilir. Yani bu kişi 6 gün çalışmış olması şartıyla herhangi bir fazla mesai ücretine hak kazanmaz.

Fazla mesai limiti

Fazla mesai süresinin hesabında göz önünde bulundurulan kriter haftalık ortalama 45 saatten fazla çalışılmış olması. Yani bir hafta içerisinde ara dinlenme süreleri hariç toplam 50 saat çalışmış birisi 5 saat fazla mesai yapmış kabul edilir.

Günlük çalışma süresi her ne şart altında olursa olsun 11 saati geçemiyor. Yani fazla mesai karşılığı işveren isterse işçiye ücretinin 5 mislini versin yine de günde 11 saatten fazla çalıştıramıyor.

İşçi fazla mesai yaptığı her saat için saatlik ücretinin bir buçuk katını elde eder. Yani haftada 55 saat çalışmış bir işçi o hafta ücretinin tamamını alır, bunun yanında fazla mesai yaptığı 10 saat için saatlik ücretinin bir buçuk katını alır. Saatlik ücreti 50 TL olan işçi 10 saat fazla mesai yaptığı bu hafta için, 45 + 15 (10x1.5) yani toplamda 60 saatlik ücreti olan 3.000 TL ücrete hak kazanır.

Bu yazı 2,282 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.