İnternet Haber Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen

2 Aralık 2013

Çalışmadan SSK Sigortalısı Olunur mu?

Çalışmadan SSK Sigortalısı Olunur mu?

www.internethaber.com

Vandan okurumuz Burhanettin Tütenci soruyor: Bünyamin bey küçük bir büfe işletiyorum. Bağ-Kur yatırıyorum. Muhasebecime danıştım, Bağ-Kurdan geç emekli olursun, seni sigortalı gösterelim dedi. Dükkanı hanım üzerine devredip ben kendim SSKlı olursam daha erken emekli olur muyum? Muhasebecinin böyle sigortalı gösteren bir tanıdık şirketi varmış. Ne yapmamı tavsiye edersiniz?

Sayın okurumuz, sigortalılar arasında çokça merak edilen bir konuyu soruyorsunuz. Erken emekli olmak isteyen sigortalılar çeşitli sigortalılık statülerinden hangisinin daha avantajlı olduğunu öğrenmek istiyor.

Dahası sigortalılar SSKlı bildirilirlerse daha erken emekli olacaklarını düşünerek halk arasında sigortalı bildirilme denilen yönteme sıkça başvuruyor.

Ancak ortada hukuka uygun olmayan bir durum var. Bu şekilde sigortalı bildirilerek emekli olanlar gelecekte emekliliklerinin yanması tehdidi ile karşı karşıyalar.

Neden mi? Ayrıntılı olarak açıklayalım.

4/1-(a) yani SSK Statüsü Nedir?

Eski adıyla SSK, yeni adıyla 4/1-(a) statüsü bir hizmet akdine yada iş sözleşmesine tabi olarak çalışanların mecburi sigortalılık türünü ifade eder.

Bir işverenin yanında çalışanların bu çalışmaları bağımlı olarak gerçekleşiyor ise 4/1-(a) sigortalısı olmalılar.

Öte yandan kendi adına çalışanların, yani esnaf, sanatkar, şirket ortağı gibi kişilerin ise eski tabirle Bağ-Kur, yeni tabirle ise 4/1-(b) sigortalısı olması gerekiyor.

4/1-(b) statüsü kişinin kendi adına ve hesabına çalıştığını, yani başkasına bağımlı olmadığını ifade ediyor.

Bir de 4/1-(c) statüsü var ki, memurları ifade eden bu statü bugünkü yazımızın konusu dışında kalıyor.

Her Statünün Emeklilik Koşulları Farklı

Bu statü farklılıkları bir rakamdan ibaret değil.

Sigortalılar statülerine göre sosyal güvenlik reformu öncesindeki kanunlara tabi olabiliyor. Her bir statü emeklilik şartları ve sağlanan yardımlar yönünden farklı haklar sağlıyor.

Genel bir kural olarak SSK sigortalıları daha az prim ödeme gün sayısı ile emekli olabilmekte.

Zira Bağ-Kurlu çalışanlar 9000 gün prim ödemeden tam aylık alamazken, SSKlılar kademeli sistemde daha az prim ödeme ile emekli olabilmekte.

Kısmi emeklilikte de SSKlılar 3600 gün öderken Bağ-Kurlular 5400 gün prim ödemek zorunda.

Ayrıca SSKlıların aylık bağlama oranı daha yüksek olduğu için ayni hizmet yılına sahip olan bir Bağ-Kurludan daha fazla maaş alabilmesi söz konusu.

Farklı Statülerde Son 3,5 Yıl Önemli

Sigortalıların çalışma yaşamları boyunca farklı sigortalılık statülerine tabi hizmetleri bulunabilmekte.

Farklı statülere tabi çalışması olanların hangi statüden emekli olacakları ise primi ödenmiş son yedi yıldaki son 3,5 yıla göre belirleniyor.

Bu yüzden son 1260 gün önem kazanıyor.

Son 1261 günü SSK olan SSK statüsünden daha erken emekli oluyor, son 1261 günü Bağ-Kur olan ise 4/1-(b) statüsünden emekli olmakta.

İsteğe Bağlı Sigortanın Statüsü Nedir?

Gerek 4/1-(a), gerekse de 4/1-(b) statüsünde sigortalı olmak için fiilen çalışmak zorunlu.

Başka bir deyişle, belirli işleri yapanlar zorunlu olarak sigortalı oluyor.

Öte yandan sosyal güvenlik sistemimizde isteğe bağlı sigorta da var. İsteğe bağlı sigortalı olmak için çalışma şartı yok.

2008 yılındaki sosyal güvenlik reformu öncesinde isteğe bağlı sigorta hem SSKya hem de Bağ-Kura sayılabiliyordu.

Şuan ise isteğe bağlı sigorta 4/1-(b) statüsüne yani Bağ-Kura sayılıyor.

İşte dananın kuyruğu da tam burada kopuyor.

Kendini Sigortalı Göstermek Nedir?

Belirttiğimiz üzere sigortalıların yada isteğe bağlı sigorta ödeyenlerin son 3,5 yılı önem kazanıyor.

Bu yüzdendir ki isteğe bağlı ödeyen, hiç çalışmayan yada Bağ-Kurlu olmayı gerektirir şekilde esnaf, sanatkar yada şirket ortağı olanlar hülle yoluyla kendilerini sigortalı göstermeye tevessül ediyorlar.

Sigortalı göstermek, aslında fiilen çalışmadan mış gibi yaparak kendini sigortalı bildirmek, çıkan primleri de ödeme.

İsteğe bağlı sigortalılar, hiç çalışmayanlar yada Bağ-Kurlu olmayı gerektirir şekilde esnaf, sanatkar yada şirket ortağı olanlar hülle yoluyla kendilerini sigortalı göstermeye tevessül ediyorlar.

Sigortalı Gösterilmek Yasal Olarak Suçtur

Sigortalı göstermek, aslında o işyerinde çalışmadan çalışıyormuş gibi sahte bildirimde bulunulması demek.

Mali müşavir, muhasebeci gibi meslek mensuplarının ne yazık ki sıkça aracı olduğu bu işte, sigortalılar adına sahte işe giriş bildirgesi, sahte aylık prim ve hizmet belgesi ve sahte işten ayrılış bildirgesi veriliyor.

Tahakkuk eden primler ise ya kişiden alınarak SGKya bildiriliyor. Yani kişi aslında isteğe bağlı sigorta yatırdığını sanıyor ama sahte bir şekilde SSKlı bildiriliyor.

Daha da kötüsü var. Bazen bu şekilde sigortalı gösterilen kişiler hiç primleri ödenmeden sahte işyerleri üzerinden sürdürülüyor.

Primi Ödüyorum Sorun Ne?

Sigortalıların aklına sıkça gelen soru şu: Arkadaş, ben primimi ödüyorum, sorun nedir?

Sorun şurada: Sosyal güvenlik sistemimiz uyarınca kişilerin sigortalılıkları çalışma statülerine göre belirleniyor.

Erken emekli olmak yada fazla maaş almak için sigortalı bildirilmek kanuna aykırı bir durum.

Primi kendiniz ödeseniz bile, sosyal güvenlik kanunlarının hükümlerine aykırı yapılan bildirimler sonuçta hukuken yok hükmünde.

Sahte İşyeri Çetelerinin Tuzağına Düşmeyin

Belirttiğimiz üzere sigortalı bildirilmek bu bildirimlerinizi gerçek bir işyerinden yaptırsanız da bir suç.

Zira resmi evrakta yanlış beyanda bulunuyor, hülleli bir şekilde resmi evrak tanzim ediyorsunuz.

Primlerinizi kendinizin ödemesi de bu durumu değiştirmiyor. Zira isteğe bağlı sigortalı sayılmıyorsunuz, sahte sigortalı sayılıyorsunuz.

Öte yandan bu bildirimler sahte işyerlerinden yapılıyor ise sahte işyerini işleten yada aracı olanlar açısından ağır cezalık bir suç oluşturuyor.

Zira sahte işyerleri SGKyı soymak üzere açılmış dolandırıcılık çeteleri.

Kendini sigortalı bildirilme çabası sahte işyeri çetelerinin tuzağına düşmenin kapısı.

Gelecekte Emekliliğiniz Yanabilir

İşin bir başka yönü de sigortalı bildirilerek emekli olsanız dahi gelecekteki durumunuzun belirsiz olması.

Emekli olduktan sonra, hatta on yıllar sonra dahi yapılacak bir inceleme sonucunda aslında sigortalı niteliğinde olmadığınız, sahte bildirimlerde bulunularak emekli olduğunuz tespit edilirse emekliliğiniz yanabilir.

Dahası devlet sizden ödediği tüm maaşları faiziyle birlikte geri ister.

Yetmez, emekli olduğunuz sürede size yapılan tüm sağlık masrafları ve ödenekler de yasal faizi ile geri istenir.

Bitmedi! Yıllar boyunca ödediğiniz tüm primler de devlete kalıyor, geri alamıyorsunuz.

Aman Dikkat, Emekliliğinizden Olmayın!

Yani bir iki yıl daha erken emekli olayım, biraz daha fazla emekli maaşı alayım diye emeklilik yaşınızda ocağınızı incir ağacı dikilir.

Aman dikkat edin, kendinizi sigortalı bildirmek tuzağına düşmeyin.

Ne yazık ki ülkemizde çok yaygın olan bu sahte bildirimlerin düzelmesi için bilinçlenme gerekiyor.

Son sözümüz de muhasebeci, mali müşavir gibi meslek mensuplarına: Sahte sigortaya aracı olmak hem mesleki itibarınız ve ruhsatınızı tehlikeye sokar hem de gelecekte yardım ettiğinizi düşündüğünüz kişilerin canının yanmasına neden olur.

SGK denetim ve teftişleri sıklaştırdı. Bu yüzden aman siz olun sahte olarak sigortalı bildirilmeye aracı olmayın, sigortalılara bunu tavsiye etmeyin.

Bu yazı 3,257 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.