Avukat ve eczacıların 4te 1i asgari ücretli

Avukat ve eczacıların 4te 1i asgari ücretli

Milliyet

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim gelirlerini artırmak amacıyla kayıt dışıyla mücadeleyi son yıllarda ön plana çıkardı. Sigortaya bildirilenlerin neredeyse yarısının kazanç tutarı asgari ücret (Net 877 TL, brüt 1.022 lira) düzeyinde olunca, SGK bu kayıt içinde kayıt dışılık olayını çözüme kavuşturmak ve sigortalıların gerçek ücretleri üzerinden SGKya bildirilmeleri için farklı yöntemler denemeye başladı. Bu kapsamda belki de en etkili yöntem olarak meslek kodlaması sistemini uygulamaya soktu.

Geçtiğimiz yıl SGK, ücret yönünden kayıt dışılığı önlemek maksadıyla meslek kodları üzerinde çalışarak, ilk planda bazı meslek grupları (doktor, mühendis, eğitimci) için prime esas kazanç tutarları belirleyerek aylık prim hizmet belgesinde kontrol sağlanmasına yer verdi.

Sistem nasıl işliyor?

Bu uygulamada, meslekler için piyasa ücret araştırmalarıyla bir ücret düzeyi belirleniyor. Bu ücret düzeyi o mesleği yapan kişinin prime esas kazancını belirliyor.

İşverenler, eğer belirlenen ücret düzeyinin altında SGKya bir beyanda bulunuyorlarsa, o işveren takibe alınıyor. Gerekirse işyerine denetim elemanları gönderiliyor.

Neticede işverenin çalışanı için düşük kazanç bildirdiği tespiti yapılırsa, idari para cezaları kesiliyor, çalışanın hak ettiği prim farkı işverence SGKya yatırılıyor. Yani işveren için düşükten kazanç göstermek astarı yüzünden pahalı hale gelebiliyor.

Ayrıca işin bir başka boyutu da resmi belgede yanıltıcı olmak suçuyla işverenin hapis cezası almasına kadar gidebiliyor. İşte bu uygulama genel olarak meslek kodlaması olarak adlandırılıyor.

Riskli sektörler gözlem altında

Sağlık sektörü dışındaki sektörlerde de meslek kodu uygulaması tam hız devam ediyor. Riskli oldukları daha doğrusu kayıt dışılık yaptığı tahmin edilen sektörlerde denetimlere 2014 yılında ağırlık verilecek. Özel eğitim kurumları, avukatlık büroları, eczaneler ilk planda denetime tabi tutulacak alanlar olarak görülüyor.

Diğer yandan özellikle imalat sanayi içerisinde meslek kodu uygulamaları netice vermeye başladı. Bu sektörde asgari ücret düzeyinden bildirilenlerin sayısında geçmiş yıllara göre bir azalış olduğu açıkça görülüyor.

Ortalama yükseliyor

Meslek kodu uygulaması ile birlikte pek çok çalışma birlikte yürütüldüğü için yalnızca meslek kodunun prim gelirlerine şu şekilde bir katkısı oldu demek zor. Ancak 2013ün Ocak ayında SGKya bildirilen genel ortalama günlük kazanç 52.93 TL iken, Ağustos ayında bu rakam 56.76ya yükselmiştir.

Yani SGKya bildirilen ortalama günlük kazanç miktarları yükselmeye devam etmektedir. Bu durumun arkasında meslek kodu uygulaması ile birlikte yürütülen diğer çalışmaların da payı bulunmaktadır.

Yüksek eğitim düşük ücret!

SGK yönetiminde bu konuyla ilgili olarak çalışan Kayıt Dışıyla Mücadele Daire Başkanlığı meslek kodlaması yöntemiyle çalışarak kayıt dışılığı azaltma bağlamında önemli başarılar elde etti. Geçtiğimiz günlerde sektör incelemelerini tamamlayan bu Daire Başkanlığı elde ettiği sonuçları bizimle paylaştı. Elde edilen sonuçlar oldukça ilginç. Özellikle belirli eğitim ve nitelik düzeyi gerektiren mesleklerde bile işverenlerin çalışanlarını asgari ücretten SGKya bildirdikleri görüldü.

Meslek kodu ele veriyor

SGK meslek kodlaması çerçevesinde yaptığı araştırmalarda ilk olarak sektör içerisinde yer alan mesleklerin kamudaki ücret düzeylerini inceliyor. Buradan yola çıkarak inceleme yapılan mesleklere dair SGKya bildirilen özel sektör ücret bildirimlerini tespit ederek karşılaştırma yapılıyor. Örneğin SGK devlette sağlık sektöründe çalışanların meslek esasında ne kadar ücret aldıklarını Sağlık Bakanlığından elde ediyor.

Elde edilen bu ücret düzeyleri üzerinden, SGK kayıtlarından özel sağlık kuruluşlarında çalışan ilgili personele ilişkin bildirimler incelendiğinde, büyük çoğunluğunun bu tutarların altından, hatta önemli kısmının da asgari ücret seviyesinden bildirildiği sonucu ortaya çıktı.

Rakamlar ne diyor?

2013 yılı Kasım ayı itibariyle, SGKya toplam 25.129 sigortalı özel sağlık kuruluşlarında çalışan doktor olarak bildirilmiş. Bu doktorların 19.388i 30 gün üzerinden SGKya bildirilirken, geri kalanı part-time çalışma olarak Kurum kayıtlarına girmiş. Özel sektörde sigortası 30 gün üzerinden yapılan doktorların neredeyse yarısından fazlası, kamuda görev yapan ve ortalama ücreti 5 bin 900 TL olarak tespit edilen devlet doktorundan daha düşük seviyede ücretle SGK ya bildirilmiş. Özel sektörde çalışan doktorların yüzde 6ya yakın bir bölümü asgari ücret seviyesinden SGK ya bildirilmiş. Tıp gibi zor bir eğitim alan ardından uzmanlık bile yapan doktorlara asgari ücretten sigorta yapılması ortada ciddi bir kayıt dışılık olduğunu göstermekte.

Diğer yandan yine SGK tespitlerine göre özel sektörde çalışan doktorların yüzde 20ye yakın bir bölümü 2 bin 500 TL ve altında ücret geliri elde ediyor olarak gösterilmiş.

Peki ne yapılacak?

SGK sağlık sektörüne yönelik olarak ilk aşamada rehberlik faaliyetlerinde bulunacak. Yani sektörü daha doğrusu işverenleri, hastane yönetimlerini bu kayıt dışılıktan uzak durmak konusunda uyararak, gerekli bilgilendirmelerde bulunacak. Ardından sağlık sektöründe 2014 yılından itibaren konuyla ilgili denetimlerini yapmaya başlayacak. Denetimlerde kayıt dışılık ve eksik bildirimle ilgili herhangi bir usulsüzlük tespit edilmesi durumunda ağır idari para cezaları uygulanacak.

Bu yazı 3,134 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.