Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
28 Ocak 2014
Memur artıyor işçiler azalıyor
Memur artıyor işçiler azalıyor
Milliyet
Son günlerde kadro talepleri sürekli gündemde tutuluyor. Türkiyede seçimlerin kısa aralıklarla peşi sıra gelmesi devlette kadro taleplerinin şiddetini artırıyor.
Gerek taşeron çalışanları gerekse 4/Clilerin kadroya geçme istekleri ilk olarak kamu maliyesinin engeline takılıyor. Diğer yandan bu yöndeki talepler yeterince memur var söylemiyle karşılaşıyor.
Aslında her iki tarafında haklı gerekçeleri var, ancak ekonomik imkânlar kadro taleplerinin önünü kesiyor.
Acaba ülkemizde gerçekten devlette çalışan kişi sayısı fazla mı? Bu konuda bir değerlendirme yapabilmemiz için gelişmiş ülkelerde durum nedir, bunu görmemiz gerekiyor. Ayrıca il bazındaki kamu çalışanı sayılarını o ilin nüfusuyla orantılı olarak değerlendirmek de önemli.
550 bin yeni memur
Şu anda Devlet Personel Başkanlığı verilerine göre memur sayımız 2 milyon 150 bin kişiye yaklaşmış durumda. Bu sayı yıllar itibariyle incelendiğinde sürekli artmış. 2003 yılında memur sayısı 1 milyon 603 bin kişiydi. Yani 10 yıllık dönemde memur sayısında toplam 550 bin kişilik, yani yaklaşık yüzde 30luk bir artış meydana gelmiş.
Konuyla ilgili bir başka ilginç veri de memur sayısındaki artışın son yıllarda, özellikle küresel krizin etkilerini gösterdiği 2009 yılından itibaren hızlı artış trendine girmiş olması. 2009dan bu yana memur sayısı 390 bin kişi artmış. Yani küresel krizin yaşandığı 4 yılda memur sayısında yüzde 20 oranında artış olmuş. Kriz yıllarında bile ülkemiz için önemli büyüme rakamlarının yakalanmış olmasının bu sonuçta etkisi olduğu muhakkak.
En önemli neden özelleştirme
Son 10 yıllık dönemde memur sayısının aksine devlette işçi statüsünde çalışanların sayısı 2003te 338 bin iken 2013 yılında 159 bine gerilemiş. Bu azalışın önemli sebebi, özelleştirmeler. Sözleşmeli personel sayısı da 10 yılda azalmış.
İllere göre memurlara baktığımızda en çok memur Ankarada. Kamu kurumlarının birçoğunun başkent Ankarada bulunması nedeniyle bu durum normal. Ankarada nüfusun yüzde 6.7si memur.
Dolayısıyla şehrin ekonomik hareketliliğini de memurların tercihleri belirliyor. Diğer illerimizde de il nüfusunun yüzde 3ü kadar memur bulunduğunu görüyoruz. Zonguldak gibi kamu işletmelerinin yoğun olduğu illerde ise memur sayısının nüfusa oranını daha yüksek.
Memur sayısı bizde fazla mı?
OECD verilerine göre bir kamu çalışanı Avusturyada ortalama 18, Kanadada ve Fransada 12, Almanyada 18, ABDde 13 kişiye hizmet verirken, Türkiyede 2 milyon 584 bin kamu çalışanı var. Buna göre, her 1 kamu çalışanına yaklaşık 29 kişi düşüyor.
OECD ülkelerindeki kamu görevlisi istihdamına baktığımızda Türkiyedekinden daha yüksek oranları görüyoruz. İşgücüne oranla en yüksek kamu görevlisi oranı Norveçte.
Norveçi Danimarka, İsveç ve Finlandiya izliyor.
İskandinav ülkelerinde kamu istihdamı bir istihdam politikası olarak kullanılıyor. OECD ortalaması ise yüzde 15. Yani OECD ülkelerinde iş arayan veya çalışmakta olan her 100 kişiden 15i kamu görevlisi.
Türkiyede toplam çalışanların, içerisindeki kamu görevlisi oranı yüzde 11. Bu oran OECD ortalamasının altında. OECD içerisinde en düşük oranın Yunanistanda görülmesi ise ilginç bir detay. Yunanistan kamu görevlisi sayısının az olduğu bir ülke olmasına karşın kamu maliyesinin önemli açıklar verdiği bir ülke.
Bütçeden memurun aldığı pay ne kadar?
Kamu görevlilerine ödenen maaşların gayri safi yurt içi hâsıla içerisindeki oranına bakıldığında en yüksek maaşların, memur sayısının en yüksek olduğu İskandinav ülkelerinde ödendiğini görüyoruz. Danimarka, Norveç, Finlandiya gibi ülkelerde gayri safi yurt içi hâsıla içerisinde memur maaşlarının payı oldukça yüksek. Memur maaşlarının en düşük seviyede olduğu ülkeler arasında ise Almanya ve Japonya var. Türkiye memur maaşlarının gayri safi yurt içi hâsıla içerisindeki oranı konusunda OECD ortalamasının altında orta seviye ülkeler arasında yer alıyor.
Kur artışı memur maaşını vurdu
Son günlerde kurdaki yükselişler etkisini arttırınca, döviz fiyatlarıyla ödeme araçlarını mukayese etmek yaygın hale geldi. Türkiye Kamu-Sen Ar-Ge Merkezinin araştırması, memur maaşlarının son bir yılda dolar karşısında yüzde 15; euro karşısında yüzde 16 eridiğini ortaya koydu. Kamu -Sen son günlerde yaşanan gelişmeler nedeniyle Avrupa ile Türkiyede memur maaşları arasındaki farkın 2,5tan 3 kata çıktığını bu araştırmayla ifade ediyor.
Araştırmaya göre; şu anda satın alma gücü paritesine göre eşitlendiğinde Avrupada ortalama memur maaşı 2000 euro; cari olarak ise 3000 euro civarında. Türkiyede ise ortalama rakam 683 euro seviyesinde.
Bu yazı 2,799 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
22 Nisan 2024
Geride kalanlara aylık bağlanması
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
Yorumlar
+ Yorum Ekle