Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
16 Şubat 2014
Verginin üçte ikisi bordro mahkmlarından
Verginin üçte ikisi bordro mahkûmlarından
Türkiyede ücretler üzerindeki vergi yükleri, OECD ülkelerine oranla yüksek. 2013 yılı verilerine göre, sosyal güvenlik ve vergi yükleri birlikte değerlendirildiğinde, toplam işgücü maliyetleri içerisinde vergisel yüklerin oranı Türkiyede yüzde 38.2. Bu oran OECD ortalaması olan yüzde 35.6dan yüksek. Türkiye bu bakımdan 34 OECD üyesi ülke içerisinde 17. sırada yer alıyor. Yani Türkiyede ücretli çalışanlar ve ücret geliri elde edenler diğer OECD üyesi ülkelerdeki çalışanlara göre çok daha yüksek vergi ve sosyal güvenlik primi ödüyorlar.
İstihdam için kötü
Türkiyede gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerinin işgücü maliyetleri içerisindeki payının yüksek olması, istihdam yaratılmasını güçleştiriyor. Ücret ödemelerinin toplamda 3te birinden daha fazlasının prim ve vergi gideri olması, işverenlerin istihdama yönelmemesine, ayrıca çalışanların eline geçen ücretlerin düşük kalmasına neden oluyor.
Birçok ülkede asgari ücretten alınan vergi oranı ile diğer ücret seviyelerinden alınan vergi oranları arasında farklılıklar var. Bu farklılıkların temel amacı, asgari ücret geliri elde edenlerin vergisel anlamda korunmasını sağlamak, bu yolla ellerine geçen ücret miktarı ve satın alma güçlerini arttırmak.
İşçi ile memur farkı
Ücretliler açısından vergi konusunda dikkat çekici bir durum da, işçi ile memurun farklı vergilendirilmesi. İşçilere yapılan neredeyse tüm ödemeler vergiye tabi. Ancak devlet memurlarına yapılan iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zammı, özel hizmet, aile ve çocuk parası gibi ödemeler gelir vergisi kapsamında değil. Memurlar net ücret tutarını 12 ay boyunca alıyor ve gelir vergisi diliminde bir üst seviyeye geçmedikleri için gelirleri azalmıyor. Ancak işçilerin tüm gelirleri gelir vergisine tabi olduğu için vergi diliminde daha çabuk üst seviyeye çıkmaktalar ve dolayısıyla gelirleri azalmakta.
Artan oranlı kesiliyor
Ücret gelirlerinden gelir vergisi kesilirken artan oranlı bir tarife uygulanıyor. Vergi oranları, vergi dilimine göre artıyor. Yıllık geliri belirli bir seviyeyi aşmamış kişilerden düşük, belirli bir seviyenin üstüne çıkmış kişilerden yüksek vergi alınıyor. Vergi oranları 2006 yılından bu yana aynı iken, vergi dilimleri her yıl değişmekte. Buna göre;
* 2006 yılından önce ücret gelirlerine uygulanan ayırım ilkesi kaldırıldı ve ücret dışı gelirlerin yüzde 20 olan oranı yüzde 15e düşürüldü. Yani serbest meslek sahibi olanlar lehine 5 puanlık iyileştirme yapıldı, ücretlilerle diğer gelir sahiplerinin en düşük vergi oranı eşitlendi. Ancak en üst vergi oranı yüzde 25den yüzde 27ye çıkarılarak, ücretlilerin daha fazla vergi ödemesinin önü açılmış oldu.
* 2014de yıllık 11 bin TLye kadar olan ücret gelirleri yüzde 15 üzerinden, - 11 bin TLyi geçen ücret gelirleri ise yüzde 20 oranında vergilendirilecek.
* 97 bin TL üzerindeki gelirler yüzde 35 olarak en yüksek düzeyde vergiye tabi olacak.
Asgari ücretliler ek vergi ödeyecek
* Asgari ücretin vergi dışı bırakılması konusunda son yıllarda önemli gelişmeler yaşandı. Hatta anayasa değişiklikleri tartışılırken asgari ücretin vergi dışı bırakılması konusunda tüm partiler anlaştı bile. Ne var ki bu süreç yaşanıyorken, 2014 için ülkemizde asgari ücretlilerin ödeyeceği vergi arttı. Peki, bu nasıl oldu?
* Asgari ücret üzerinden kesilen gelir vergisi oranı yüzde 15. Ancak ilk kez bu yıl asgari ücret yılın son ayı olan Aralık ayında yüzde 20 oranı üzerinden vergilendirilecek.
* Çünkü 2014 yılında asgari ücretlinin toplam vergi matrahı 11 bin TLyi geçecek ve bu nedenle 11 bin TLnin geçildiği Aralık ayında asgari ücretliden daha yüksek oranda vergi kesilecek. Hal böyle olunca 2014 yılında asgari ücretlinin geliri azalmış olacak.
* Asgari ücret geliri elde edenler için, 2014 yılında ilk altı aylık vergi matrahının toplamı 5 bin 462 TL, ikinci altı ayda ise bu rakam 5 bin 783 TLye yükseliyor. Toplamda vergi matrahı 2014 yılında 11 bin 245 TLye çıkıyor.
* Dolayısıyla 11 bin TLyi aşan kısım yüzde 20 oranında vergilendirilecek ve Aralık 2014te asgari ücretlinin ücreti 12.28 TL azalacak.
Bu yazı 2,567 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
-
9 Şubat 2024
Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
Yorumlar
+ Yorum Ekle