4 Mart 2014

Dikkat! ‘İşsizlik’ artıyor, sigorta teşviki kullanalım

Dikkat! ‘İşsizlik’ artıyor, sigorta teşviki kullanalım

 

Milliyet

İşverenleri istihdam yaratmaya yönlendirmek için devletin de elini taşın altına koyması çoğu zaman gerekiyor. Aksi takdirde işverenler yüksek sigorta prim yükleri karşısında yeni bir iş imkânı doğsa bile eleman almıyorlar ve mevcut elemanlarını daha çok çalıştırmayı tercih ediyorlar. Yani fazla mesai yaptırmayı tercih etmekteler. OECD ülkeleri arasında en fazla haftalık çalışma süresine sahip olmamız da bu nedenle tesadüfî değil. İşsizlik sorununun önlenmesinde en önemli yöntemlerden birisi sigorta prim teşvikleri.
Son yıllarda pek çok teşvik hazırlandı. İşverenleri hem yeni yatırımlara yönlendirmek, hem de mevcut işyerlerinde çalışanlara yönelik prim teşviklerinden yararlandırmak için pek çok teşvik sistemi devreye girdi. Bunlar içerisinde yeni yatırımlara yönelik olanlar olduğu gibi, mevcut çalışanlar ve mevcut işyerlerine yeni alınacak kişiler için hazırlanan teşvikler de var. Özellikle, işgücü piyasasının dezavantajlı grupları olarak nitelendirdiğimiz, kadınlar, engelliler ve uzun süreli işsizler için hazırlanan teşvikler halen kullanımda.
 
En çok ilgi gören teşvik
Sigorta prim teşvikleri içerisinde en çok kullanılan 5 puanlık sigorta prim indirimi. Bu teşvikten yararlanmak için işverenlerin aylık prim ve hizmet belgesini SGK’ya yasal süre içerisinde vermeleri, primlerini eksiksiz ödemeleri, geriye dönük prim borçlarının bulunmaması ve o işyerinde sigortasız bir işçi çalıştırıldığına dair bir tespitin olmaması gerekiyor. Yani primlerini zamanında ve tam yatıran bütün işyerleri bu destekten yararlanabiliyor. 1 Ekim 2008’den bu yana uygulanan teşvikten 2013 Ekim ayı itibariyle 1 milyon 154 bini aşkın işyeri yararlanmış. Bu kapsamda 8 milyon 641 bin çalışanın sigorta priminden 5 puan indirim yapılmış ve 670 milyon TL Ekonomi Bakanlığı’nın kaynaklarından özel sektör işverenlerine aktarılmış.
SGK’ya kayıtlı işyerlerinin yüzde 65’inin bu teşvikten yararlandığı görülüyor. Dolayısıyla sigorta prim teşviki uygulamasının kayıtdışılığı önlemek konusunda da işe yaradığını söylemek mümkün.
 
Engelli, genç ve kadınlar
İşgücü piyasasının dezavantajlı kesimleri olarak nitelendirdiğimiz engelliler, gençler ve kadınlar için istihdam teşvikleri işverenleri bu kesimleri işe alma konusunda motive ediyor. İşverenler yeni işler için teşviklerden yararlanması mümkün olan engelli, kadın ve gençleri tercih ederek maliyet avantajı sağlamak istiyorlar.
Engelliler için sağlanan teşvik engelli zorunluluğu kapsamında istihdam edilen engellilerin sigorta primlerinin işveren hissesinin tamamının, kontenjan fazlası ve zorunluluk olmadığı halde engelli istihdam edilen engelliler için ise sigorta primi işveren hissesinin yarısının Hazine tarafından ödenmesini öngörüyor.
Kadın ve genç işsizlere yönelik hazırlanan ve 5 yıl süreyle “yeni işe alınan” genç ve kadınların sigorta primlerinin belirli bir oranının kamu kaynaklarından ödendiği teşvik de önemli düzenlemelerden birisi.
 
1.7 milyonda 6 bin!
Ancak 2013 yılı Ekim ayı itibariyle bu teşvikten sadece 6 bin 117 işyeri yararlanmış. Bu sayı yaklaşık 1.7 milyon işyerinin olduğu ülkemizde oldukça düşük. Sayının düşük kalmasının en önemli nedeni teşvikten yararlanacak işverenlerin mevcut istihdam rakamına ilave ve aynı zamanda ilk kez çalışma yaşamına girecek olanları alma zorunluluğu.
Bu teşvik kapsamında işe alınan kişilerin sigorta primlerinin işveren payının ilk yıl tamamı, ikinci yıl yüzde 80’i, üçüncü yıl yüzde 60’ı, dördüncü yıl yüzde 40’ı ve beşinci yıl ise yüzde 20’si işsizlik sigortası fonundan karşılanıyor.
18-29 Yaş arası erkekler ve 18 yaş üstü kadınlar için sağlanan bu teşvik 30 Haziran 2010’da sona erdi. Ancak o dönemde işe yeni alınan teşvik kapsamındaki kişiler için uygulama 5 yıl süreyle devam ettiği için teşvikten yararlanma halen devam ediyor.
 
9 milyar TL aktarıldı
Tüm teşvikler çerçevesinde 2013 sonu itibarıyla 9.1 milyar TL özel sektöre aktarılmış durumda.
1 milyon 528 bin işyeri bu teşviklerden yararlandı ve toplamda 10.5 milyon sigortalı için teşvikler işledi.
Teşvikler bir ekonomide istihdam yaratılması için çok önemli. Devletin istihdam yaratmak için ön ayak olması ve hem bölgesel gelişmişlik farklarını ortadan kaldıracak yeni yatırımlara imkân sağlaması hem de işgücü piyasasının dezavantajlı kesimleri için teşvikler sağlaması bir zorunluluk.
Bu doğrultuda teşviklerden yararlanma düzeyinin daha da yükseltilmesi ve faydalı olduğu görülen teşviklerin uzatılması son derece yerinde olacaktır.

Bu yazı 2,379 defa okundu.