İnternet Haber
Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen
10 Temmuz 2015
SGK Anlaşmalı Boşanmaları Nasıl Denetliyor?
SGK Anlaşmalı Boşanmaları Nasıl Denetliyor?
Zonguldaktan okurumuz Emine T. soruyor: Bünyamin bey, gazetede haber gördüm SGK yetim maaşlarını kesmek için denetim yapıyormuş. Ben de babamdan maaş alıyorum, ama hiç resmi nikah yapmadım. On senedir imam nikahlıyız kocamla. Bana da ceza çıkar mı? Kocamla şimdi iş için Kazakistanda çalışmaya gitti bir senedir yanımda yok. SGK Eve erkek alıyor musunuz diye soruyormuş, doğru mu? Bana ceza çıkar mı, maaşım kesilir mi?
Sayın okurum, son söyleyeceğimizi ilk önce söyleyelim: Gönlünüz rahat olsun sizin yetim maaşınız kesilmez, zaten SGK da durduk yere kimsenin özel hayatını araştırmaz.
Maaşınız kesilmez, zira SGKnın yetim maaşını kesmesi için kişinin önceden bir kez evlenmiş olması, sonrada sırf maaş alabilmek için kâğıt üzerinde boşanmış gibi yaparak eski kocasıyla yaşamaya devam etmesi gerekiyor.
Siz ise zaten resmen hiç evlenmemişsiniz
Yani resmi nikâh yapmamışsınız. İmam nikâhlı olsanız, bir başka kişiyle birlikte yaşasanız dahi maaşınızın kesilmesi gerekmez
Peki, son günlerde basında çıkan haberleri aslı astarı nedir? SGK gazetecilerin iddia ettikleri gibi gerçekten ahlak denetimi mi yapıyor, kimin evine kim giriyor onu mu araştırıyor? Anlaşmalı boşanma dediğimiz şey nedir, ne değildir?
Birçok okurumuzdan soru gelen bu konuyu ayrıntılı olarak açıklayalım, ak koyun kara koyun seçilsin, bilgi kirliliği içerisinde vatandaşın kafası karışmasın.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 56 ncı maddesi boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşayan kişilerin hak sahibi sıfatı ile aldıkları emekli maaşlarının kesileceğini öngörüyor.
Biz buna sosyal güvenlikte anlaşmalı boşanma diyoruz.
Anlaşmalı boşanan kişiler hem haksız yere maaş alıyor, hem devleti dolandırıyor, hem de maaşı alacak olan yakın akrabalarının kul hakkına giriyor
Burada önemli olan maaş alabilmek için boşanmış olma niyetinden ziyade, birlikte yaşama olgusunun gerçekleşmesi. Başka bir deyişle, kâğıt üzerinde boşanmış kişilerin fiilen birlikte yaşamaya devam etmesi.
Zira Kanun fiilen birlikte yaşamayı maaş kesilecek haller arasında kabul etmekte.
Birlikte yaşama olgusunun kişinin boşandığı eski eşiyle olması gerek. Evli olmadan biriyle yaşamak ya da eski nikâhlı eşinden başka biriyle imam nikahlı yaşamak ise maaş kesilmeyi gerektiren haller arasında değil.
Şikâyet Edenler En Yakın Akrabalar
Anlaşmalı olarak boşanan kişileri genelde SGKya üvey anne, kardeş gibi en yakınları şikâyet ediyor.
Şikâyet ediyorlar çünkü anlaşmalı boşanan kişiye maaş bağlanırken ölen babadan kalan maaşın diğer akrabalara verilen hissesi azalıyor.
Yani hak edenin maaşı azalıyor, hak etmeyen durdur yere fazladan maaş alıyor!
Bir uyanık diğerinin hakkını çalıyor yani
Şikayetler ya SGKya verilen dilekçe ile yada ALO 170 yada BİMER hattına yapılan ihbarlar ile olmakta.
Bunun sonucunda SGK da konuyu denetime alıyor. Konuyu SGKnın tam yetkili denetim elemanları olan SGK Denetmenleri/Müfettişleri incelemekte.
Denetimleri SGK Denetmenleri/Müfettişleri Yapıyor
Ev adreslerine giden, çevresel soruşturma yapan SGK Müfettişleri/Denetmenleri kişinin iddia edildiği gibi eşinden boşandığı halde, boşandığı eşitle fiilen birlikte yaşanıp yaşanmadığının tespitine çalışıyor.
Bunun için çevresel soruşturma yapılıyor, komşu ve akrabaların ifadeleri alınıyor, kişilerin ikamet adresleri inceleniyor. Gerektiğinde faturalara ve bankadaki ortak hesaplara bakılıyor.
Denetimlerde bakılan şey birlikte yaşamanın fiilen olup olmadığı
Yani kişilerin ayni haneyi paylaşıp paylaşmadıkları
Denetim sonucu birlikte yaşadığı tespit edilenlerin ise maaşı kesiliyor. Daha önce haksız yere ödenen maaşlar da faiziyle geri alınıyor
Bunun için ise dediğimiz üzere SGK boşanmış eski eşlerin ayni evde birlikte yaşayıp yaşamadıklarına bakıyor.
Devlet Özel Hayatı Araştırmaz!
Peki, SGK bu denetimleri yaparken hakikaten özel hayatı mı soruşturmakta?
Yetim maaşının kesilmesini gerektiren boşandığı eski eşiyle fiilen birlikte yaşama ayni yatağı paylaşmak demek değil, ayni evi paylaşmak demek. Yani özel hayatın mahremine dair soru sorulmuyor!
Bu denetimler özel hayatı ilgilendiren hassas denetimler olduğu için SGK Denetmenleri/Müfettişleri çok hassas ve gizli soruşturma yapıyorlar. Soracakları sorudan, alacakları cevaplara kadar hassas davranıyor, kesinlikle inceleme konusu kişinin kiminle yaşayıp yaşamadığı, özel hayatında biri olup olmadığı gibi şeyleri sormuyorlar.
Araştırılan şey, Kanunun emrettiği üzere boşanılan eski eş ile ayni evin paylaşılıp paylaşılmadığı
Bilip bilmeden ahkam kesen gazeteciler ajitasyon yapıyor, farkında olmadan tüyü bitmemiş yetimin hakkı olan SGK bütçesini dolandıranları savunuyor.
Birlikte Yaşama Nasıl Tespit Edilir?
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 13.03.2013 tarih, 2012/101154 Esas ve 2013/360 Karar sayılı kararında fiilen birlikte yaşam olgusunun kanıtlanması yönünden delillerin toplanması, araştırma ve değerlendirme yapılması gerektiği vurgulanmakta.
Yargıtay özellikle boşanılan eşle kurulan ilişkinin fiili olarak birlikte yaşama olgusu kapsamında yer alıp almadığı, ilişkinin niteliği ve başlangıç tarihi açıkça ortaya konulmasını istiyor. Başka bir deyişle ayni evde yaşama şartı aranıyor, eve arada sırada gelip gitmek bir arada yaşama sayılmıyor.
Bu doğrultuda, öncelikle T.C. Anayasasının 20. maddesi, 5510 sayılı Kanunun 59 ve 100. maddeleri, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 3, 45 ve 53. maddeleri, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 28 ve 45. maddeleri, 4857 sayılı İş Kanununun 32. maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6, 24 ila 33. maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 2 ve 6. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yöntemince araştırma yapılması, tarafların göstereceği tüm kanıtların toplanması; hak sahibi ile boşandığı eşinin yerleşim yerleri, adres değişikliği ve nakilleri tarihleriyle saptanması, muhtarlık ve Nüfus Müdürlüğü gibi özel ve kamu kurumlarındaki bilgi ve belgelerden yararlanılması, ilgililerin elektrik, su, telefon aboneliklerinin hangi adres ve tarihte kimin adına tesis edildiği saptanması, seçmen bilgi kayıtlarındaki adresler ile mevcut ise 4857 sayılı Kanun gereği ücret ödemelerinin yapılabileceği banka kayıtları sorgulanması ve böylelikle boşanılan eşle fiili olarak birlikte yaşama olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekiyor
Yani ajitasyon yapan iş gazetecilerin söyledikleri gibi bu denetimler, komşuya gidip bu kadının evine giren çıkan var mı gibi abuk sabuk sorularla olmuyor
Dolandırıcılık Suçu Oluşturur mu?
Yargıtay verdiği başkaca kararlarda ise anlaşmalı boşanma halinin Türk Ceza Kanunu uyarınca suç oluşturmadığı yönünden içtihat belirtmiş durumda.
Daha evvel SGK maaşını kestiği anlaşmalı boşanmalı kişileri kamuyu dolandırmak suçundan dolayı Savcılıklara şikayet ederdi.
Artık SGK kişinin boşandığı eşiyle birlikte yaşadığı anlaşılsa dahi savcılıklara kişiler ile ilgili nitelikli dolandırıcılık duyurusunda bulunmuyor. Yani anlaşmalı boşanma artık cezai açıdan suç olarak değerlendirilmiyor.
Ancak şunun altını çizelim, 5510 sayılı Kanun değişmediği sürece boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşayanın maaşı kesilmeye devam edilmekte, yani bu kanunun açık emri
SGK dolandırıcılık gerekçesiyle suç duyurusunda bulunmasa da anlaşmalı boşananların yaptığı şey kul hakkına girmek, hakkı olmayan bir rızkı boğazından geçirmek
Özel Hayatın Mahremiyetini İhlal mi?
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşayanın maaşı kesilmesi gerektiği hukuki olarak tartışmasız bir durum.
Öte yandan bu incelemenin Anayasada ve Paris Şartında koruma altına alınan özel hayatın gizliliğini ihlal olacağı gerekçesi ile önceki yıllarda Anayasa Mahkemesine başvuruldu.
Anayasa Mahkemesi verdiği kararda boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşayanın maaşı kesilmesinin doğru olduğuna, bu olayın özel hayatın gizliliğinin araştırılması olmayacağını hükmetti.
Bilindiği üzere, Anayasa Mahkemesinin reddettiği hükümlere karşı on yıl süreyle Anayasaya aykırılık iddiasında bulunulamıyor.
Dolayısıyla anlaşmalı boşanmalar sorununun tek çözümü, 5510 sayılı Kanunda yapılacak bir değişiklik ile kimsenin muvazaaya başvurmayacağı bir düzenlemeyi getirmek
Böyle bir yasal değişiklik olmadığı sürece de boşandığı eski eşiyle fiilen yaşayanların maaşı kesilecek, bu sorun devam edecek
---
Kıssadan Hisse
Sözün en güzeli, söyleyenin doğru olarak söylediği, dinleyenin de yararlandığı sözdür.
Aristo
---
Bu yazı 2,690 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
20 Temmuz 2023
Vergilendirmede delilin hukuka uygunluğu
-
25 Ağustos 2020
İş yeri kiralarında yenilikler - 2
-
5 Ağustos 2020
Boşta geçen günler emeklilik sağlamaz
-
8 Ağustos 2016
Şehit yakınlarına kadro nasıl verilecek?
-
1 Ağustos 2016
Devlet darbe mağdurlarına sahip çıkıyor
-
20 Haziran 2016
SGK teşviklerinden nasıl yararlanırsınız?
-
13 Haziran 2016
Yurt dışı borçlanmasıyla erken emeklilik
-
30 Mayıs 2016
Hangi çalışanların ücreti bankadan ödenecek?
-
23 Mayıs 2016
SGK günleriniz başkasına yattıysa
-
16 Mayıs 2016
Emekli maaşınızı nasıl arttırırsınız?
-
6 Mayıs 2016
Emekli maaşınızda kesinti olursa ne yaparsınız?
-
2 Mayıs 2016
Ödenen GSS primleri geri verilecek mi?
-
28 Nisan 2016
Gençlerin GSS borcu nasıl silinecek?
-
19 Nisan 2016
Hamileyi işe almayan patron yandı!
-
18 Nisan 2016
Sigortasız çalışan ne yapmalı?
-
15 Nisan 2016
Gizli işsizliğe dikkat!
-
11 Nisan 2016
Kıdem tazminatı almanın ipuçları
-
7 Nisan 2016
Emeklilik yaşı nasıl hesaplanır?
-
6 Nisan 2016
Memurlar nasıl mazeret izni alabilir?
-
8 Ocak 2016
Deneme süresinde sigortasız çalıştıran yandı!
Yorumlar
+ Yorum Ekle