Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
12 Kasım 2015
SGKnın prim indirimi işvereni kurtarmaz!
SGKnın prim indirimi işvereni kurtarmaz!
SGK, asgari ücret 1300 TL olunca sigortadaki işveren payını 1.5-2 puan indirmeyi planlıyor. İndirim sağlanırsa işveren 50-75 TL daha az prim yatıracak. Ancak bu indirimi yeterli bulmayan işveren istihdam azaltmaya gidebilir
Asgari ücretin ocak ayında 1300 TL olacak olması çalışanları sevindirdi. Ancak işveren cephesi maliyet artışı nedeniyle endişeli. Diğer yandan, maliyetlerin artacak olması işten çıkarmalar başlar mı? sorusunu da akla getirdi. Hükümet asgari ücretin 1300 TL olması vaadinden geri adım atmayacağını ifade etti. Fakat işverenlerin beklentilerinin karşılanması konusunda ne yapılabilir sorusu hâlâ cevaplanabilmiş değil.
Kaş yapalım derken
Asgari ücretin 1300 TL olacak olması çok önemli bir seçim vaadiydi. Çalışanların refah düzeyinin artması bir gereklilik. Ancak işgücü piyasası gibi hassas dengeler üzerinde hareket eden bir piyasada bu tip artışlar beklenmedik bazı sonuçlar yaratabilir. İşverenlerin maliyet artışı sonrası daha az işçiyle mevcut işleri yürütmek üzerine yeni planlamaları olabilir. Bunun önüne geçmek adına bir an önce işverenlerin endişelerini giderecek düzenlemeler yapılmalı.
Planlamalar yapılıyor
Yılsonu yaklaşırken yeni yılın planlamalarını yapmaya başlayan işverenler için bu konudaki hesaplamalar da çok kritik. Bu dönemde bir düzenleme hayata geçirilirse önümüzdeki yılın planlamalarına ve maliyet hesaplarına bu noktalar dahil edilebilir. Alt işveren statüsündeki pek çok işveren, asıl işverene önümüzdeki yıl için teklifleri göndermek üzere. Bu süreçte maliyetin yüksek olması sonucu asıl işverenler, daha az işçi çalıştırılması yönünde karar verebilirler. Bu durumda da asgari ücretteki artışı işsizliğe neden olabilir. Bu nedenle, bir an önce işverenlerin endişelerini giderici bir düzenleme hayata geçirilmeli. SGKnın mali dengesi de böyle bir düzenlemenin yapılabileceğini ortaya koyuyor, bürokratlar da olumlu düşündüğü için vakit kaybetmeden adım atılmalı.
Kara delik kapanıyor
1 Ekim 2008 tarihinde sosyal güvenlik reformunun en önemli adımlarından birisi olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu devreye girdi. Kanun pek çok konuda önemli yenilikler getirmişti. Reformun arkasında yatan en önemli gerekçe ise sosyal güvenlik sisteminin mali dengesinin korunmasıydı. Özellikle popülist nedenlerle erken emeklilik uygulamalarının gerçekleşmiş olması yüzünden aktüeryal denge sarsılmış ve SGK sürekli açık veren bir kurum haline gelmişti.
Açık veriyorsa işler iyi!
Ancak 2007 yılından bu yana, yani reform sonrasında SGKnın maddi dengesi sağlanmaya başlandı. 2007 yılında SGK 25 milyar TL açık veren bir kurumken, bu rakam 2011de 16 milyar TLye geriledi. 2014 yılı itibarıyla SGKnın verdiği açık 20 milyar TL seviyesinde. Dolayısıyla, kara deliğin kapanmaya başlandığını ve bu süreçte kayıtdışı istihdamla gerçekleştirilen mücadele sonrası prim gelirlerinde ciddi artışlar gerçekleştiğini söylemek mümkün. 2007 yılında 44 milyar TL prim geliri varken bu rakam 2014 yılında 135 milyar TLye yükseldi. Bu anlamda, SGK gelirlerini önemli ölçüde artırdı.
Sosyal güvenlik sisteminin mali dengesi elbette ki önemlidir. Ancak maddi denge tek gösterge değildir. Sosyal korumanın kapsamının genişlemesi, sigortalıların daha fazla hizmet almaya başlaması ve alınan hizmetin kalitesi çok önemlidir. Bu anlamda, SGKnın kara delik seviyesinde olmamakla birlikte açık vermesi, sigortalılara sağlanan hizmetlerin iyi düzeyde olduğunu göstermektedir.
İşveren bilgilendirilmeli
Prim gelirlerini artıran SGK, bu noktada asgari ücretteki artış sonrası bazı yeni teşvikleri devreye sokabilir. Diğer yandan mevcut teşvikler konusunda işverenlerin bilgilendirilmesi de çok önemli. Şu an uygulamada olan teşviklerden işverenlerin pek çoğu haberdar değil. Özellikle muhasebecilerin bu konuda bilgilendirilmesi gerekiyor. Pek çok işyerinde SGK işlemleri muhasebeciler tarafından yapılıyor. Muhasebeci eğer teşvikten haberdar değilse, işyeri de teşvikten yararlanamıyor.
Teşvik kapsamı genişledi
Seçim öncesi verilen vaatlerden biri de küçük esnafın bazı illerde yüzde 6lık sigorta prim teşvikinden yararlanabilmesiydi. Bu düzenleme hayata geçtiğinde, bazı illerde 10dan az işçi çalıştıran işverenler de teşvik kapsamına alınacak. Dolayısıyla primlerde yeni düzenleme ihtiyacını hükümet de kabul etmiş durumda.
Asgariye hücum başlar
SGK bürokratlarından da bu konuda olumlu düşünceler geliyor. Özellikle prim teşviklerinin basitleştirilmesi ve kapsamının genişletilmesi konusunda mali hesaplar pozitif olduğu için düzenleme yapılabilir düşüncesi hakim. Buna ek olarak mevcut teşviklerdeki sorunlu alanların da yeniden düzenlenmesi sağlanabilir.
SGK bürokratları sigorta primi işveren hissesinin 1 2 puan indirilebileceğini ifade ediyor. Ancak bu indirim işveren açısından 50 ila 75 TL arasında bir fark yaratıyor. Yani, kısa vadede çok önemli bir indirim doğurmuyor. Bunun yerine, teşviklerin kapsamının genişletilmesi daha yerinde bir çözüm olacaktır. Diğer yandan, asgari ücretteki artış sonrası 14 milyon sigortalının yaklaşık 10 milyonu asgari ücretten bildirilir hale gelecek. Şu anda 14 milyon sigortalı çalışanın yarısına 5.6 milyonu asgari ücretten gösteriliyor.
Bu yazı 2,118 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
-
9 Şubat 2024
Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
Yorumlar
+ Yorum Ekle