Türkiye’de şehir yaşamıyla adeta iç içe geçmiş küçük ölçekli sanayi sitelerinin şehir dışına taşınmasını kolaylaştıracak bir adım daha atıldı.

Şehirlerde çevre ve gürültü kirliliğini azaltmak adına başlatılan proje kapsamında bugüne kadar TOKİ, Bursa ve Kayseri’de iki önemli çalışmayı tamamladı, üç projenin de ihalesi yapıldı. MÜSİAD, her ilde en az 1 tane 200 işletmeden oluşan ve Toplu Sanayi İşletmesi (TOSİ) adını verdiği projeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ise bu projelerin finansmanını kolaylaştıracak bir yönetmelik yayınladı. Yönetmeliğe göre, yerleşim yerleri içinde kalmış sanayi sitelerinin, kooperatifleşme yoluyla planlı alanlara taşınması işlemine kredi desteği sağlanacak. Düzenleme, 105 bin işletme ve 600 bin çalışanı ilgilendiriyor.

Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğe göre, kredi desteğinden, sanayi sitesi yapı kooperatifleri, il özel idareleri ile belediyeler yararlanabilecek. Kredi desteği sağlanacak gelişim projelerinde, sanayi sitesindeki işletme sayısının en az 2/3’ünün muvafakatı aranacak. Hak sahipleri, iş yerleri tamamlanarak yapı kullanma izin belgesi alınmasından itibaren mevcut yeri 6 ay içinde tahliye edeceğine ilişkin noter onaylı taahhütname verecekler.

Taşınma kapsamında, arsa ve mülkiyet masrafları, altyapı ve üstyapı yapım işleri, idari ve sosyal tesis yapımı, mimarlık ve mühendislik hizmetleri ile taşınma masrafları kredilendirilecek.

Sanayi sitesinin taşınacağı alanın dönüşüm alanı olarak ilan edilmesine ilişkin karar yanı sıra alanın büyüklüğü, konumu, arazi kullanım durumunu göster plan ve muvafakatname gibi belgelerle Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na başvuru yapılacak. Taşınacak sanayi siteleri etaplar halinde inşa edilecekse, aynı meslek kollarında faaliyet gösterenlerin birlikte taşınmasına öncelik verilecek.

Talepleri uygun bulunan projeler, yatırım programına alınması amacıyla Kalkınma Bakanlığı’na teklif verilecek. Yatırım programında bulunmasına rağmen, geçerli mazereti olmaksızın inşaat ihalesi aşamasına gelemeyen sanayi siteleri, üçüncü yılın sonunda yatırım programından çıkarılacak.

Yapım işinin sanayi sitesi kooperatifi tarafından yapılması durumunda ihaleler, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda gerçekleştirilecek. 

Düzenleme kapsamında kullandırılacak krediler, Bakanlık bütçesindeki ödeneklerden karşılanacak. Kredinin güvencesini oluşturacak arsa ve arazilerin detaylı bir dökümü bankaya bildirilecek. Krediler sadece sanayi sitesi yapı kooperatifleri ve idareler aracılığıyla kullandırılacak, bireysel kredi kullandırılmayacak.

Sanayi sitelerinin yapımı tamamlandıktan sonra iş yerlerinin mülkiyetleri hak sahiplerine devredilecek. Yeni iş yerinin satış bedeli, inşaat maliyet bedelinin üzerine en çok yüzde 10 fazlası kadar olabilecek.

İstihdam sayısı 600 bin

Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerinden yola çıkarak hazırladığı rapora göre, Türkiye’de toplam küçük sanayi sitesi sayısı 470. Buralardaki 105 bin 975 iş yerinde, 596 bin 800 kişi istihdam ediliyor. KSS’lerin yüzde 31’i Marmara ve Ege, yüzde 20’si İç Anadolu, Yüzde 31’i Karadeniz ve Akdeniz, yüzde 19’u ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunuyor.

MÜSİAD’ın TOSİ önerisi

MÜSİAD ise TOKİ öncülüğünde, her ilde orta ölçekli sanayi bölgesi kurulmasını öngören Toplu Sanayi İşletmeleri (TOSİ) projesini hayata geçirmeye hazırlanıyor. MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, 100-150 metrekarelik tesislerde üretim yapmaya çalışan sanayicilerin, daha uygun koşullarda üretim yapmalarını sağlamak üzere TOSİ projesini başlattıklarını açıkladı. OSB’ler arasında sıkışmış işletmelerin bir alternatifle buluşacağının altını çizen Kaan, TOKİ öncülüğünde gerçekleşecek proje çerçevesinde, her ilde bir adet üretim kampüsü inşa edileceğini, burada, konut, meslek okulu ve sağlık kuruluşlarının yer alacağını bildirdi.