“Türk tütünü” geri dönüyor

6 Temmuz 2020 11:44 tsi
Sigara üreticileri, en az yüzde 30 yerli tütün kullanacak. Yerli tütün kullanımı 3 kat artacak. Bu yolla tütün ithalatının 11 bin tonluk bölümü önlenecek, cari açık azaltılacak. Tütün çiftçisi her yıl artı olarak 250 milyon TL kazanacak.

“Türk tütünü” geri dönüyor

DÜNYA-FERİT PARLAK

Tütün ve tümün mamullerinde yapılması planlanan yasal değişiklikler ile ilgili AK Parti Disiplin Kurulu Başkanı ve Adıyaman Milletvekili Ahmet Aydın, “Verdiğimiz teklifle tütün mamullerinde en az yüzde 30 oranında Türkiye’de üretilen tütünlerin kullanımı mecburiyeti getiriyoruz. Bu yolla tütün ithalatını azaltacak, üretimin ve yerli tütün kullanımının 3 kat artmasını sağlayacağız” dedi.

Sarmalık kıyılmış tütün tarihte ilk defa yasal olacak

Aydın, “Sarmalık kıyılmış tütünü kaçak olmaktan çıkarıyor, üretim ve satışının tamamen serbest olduğu yasal bir zemine kavuşturuyoruz. Buna ilişkin yönetmelikte son aşamaya gelindi. Çok yakında Resmi Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe girecek. Böylece tarihte ilk defa sarmalık kıyılmış tütün yasal hale getirilerek serbestçe üretimi ve ticareti yapılabilecek” diye konuştu. Sarmalık tütün üretimi için son 12 yılda ciddi aşama kaydettiklerini dile getiren Aydın, “2008’de verdiğimiz önerge ile ilk olarak üreticiye 50 kilograma kadar sarmalık kıyılmış tütünü bulundurma, kullanma hakkı ve yetkisini biz verdik. Bu düzenleme ile birlikte sarmalık tütün üretimi, çiftçimizin lehine olarak çok ciddi oranda arttı” dedi.

“Üretimi ve satışları kayıt altına alacağız”

Kooperatifleşme yoluyla üretimi ve tüketimi kayıt altına alacaklarına da dikkat çeken Aydın, şunları söyledi: “Yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara yönelik cezai uygulama 2021’in Temmuz’undan itibaren başlayacak. Yetki belgesi alarak, kooperatiflere üye olarak üretimini ve satışını kayıt altına alanlara ceza yok. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen torba kanun, tütün çiftçisinin kendi ihtiyacı için ürettiği tütünü kıymasına, sarmasına, makarona doldurmasına, taşımasına ve kullanmasına hiçbir yasak veya kısıtlama getirmiyor. Bu konularda çiftçiye de ceza getirmiyor. Ayrıca vatandaşlarımız kendi ihtiyacı için aldığı sarmalık kıyılmış tütün mamullerini sarabilir, makarona doldurabilir, taşıyabilir, bulundurabilir ve tüketebilir. Yani herhangi bir ceza söz konusu olmayacak.”

Tekel’in özeleştirilmesi yerli tütünü sıkıntıya soktu

Tütüne getirilen kota ve yasakların tarihsel kronolojisini de anlatan Aydın, “1969 tarihli ve 1177 sayılı Tütün ve Tütün Tekeli Kanunu’yla belirtilen ilçeler dışında tütün tarımı yasaklandı. Yine 1995’te; Bakanlıklar Arası Tütün Kurulu Kararı ile tütün üretimine kota uygulaması getirildi. Böylece yerli üretimde gözle görülür azalma oldu” dedi. Aydın 2001’de Tekel Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 05.02.2001 tarihli 2001/06 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınarak Tekel’in özelleştirme sürecine başladığını da kaydederek, “Bu karar yerli tütünü tümden sıkıntıya soktu. IMF’e verilen taahhütler kapsamında Derviş yasalarından olan 2002 Tarihli ve 4733 Sayılı yasanın 8. maddesinin 5. fıkrasının (O) bendi ile sarmalık kıyılmış tütüne ağır para cezaları getirildi ” şeklinde konuştu.

“Tüm engellemelere rağmen Adıyaman örneği…”

İhraç kabiliyeti yüksek ürünlerin üretiminde atılan adımları da Adıyaman örneğiyle açıklayan Aydın, “Aldığımız tedbirlerle Adıyaman’da sözleşmeli tütün üretiminde sürekli artış sağlandı. 2011’de 2 bin 111 üretici tarafından 1 milyon 500 bin kilo tütün üretirken, bu sayı 2019’da 5 bin 500 üreticiye yükseldi. Üretilen tütün miktarı ise 8 milyon 800 bin kiloya çıktı” şeklinde konuştu. Aydın, “Şimdi 4733 sayılı Kanunun 6’ncı maddesine bir fıkra eklenerek, tütün mamulü üreticilerinin kullandıkları tütünün en az yüzde 30’unu Türkiye’de üretilen tütünden kullanılması zorunlu olacak. Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle, 10-12 milyon kilo ithal tütün yerine yerli tütün kullanımı sağlanacak. Tütün ithalatı azaltılacak, yerli tütün üreticisinin geliri yaklaşık 250 milyon lira artacak, Virginia tipi tütün üretimi ve ihracatı da artacak” dedi.

2019’da hangi bölge ne kadar üretti?

2. Uluslararası Tütün Çalıştayı’nın Sonuç Raporu’na göre 2019 yılında Manisa’da 19 bin 222 ton, Denizli’de 18 bin 663 ton, Uşak’ta 8 bin 319 ton, Aydın’da 2 bin 635 ton, İzmir’de 2 bin 40 ton olmak üzere Ege'de toplam üretimin yüzde 65,3'ü gerçekleştirildi. Adıyaman’da 9 bin 158 ton, Diyarbakır’da 37 ton, Batman’da bin 361 ton, Mardin’de 51 ton ve Gaziantep’te 7 ton olmak üzere Güneydoğu Anadolu’da üretimin yüzde 13,2'si yapıldı. Samsun’da 6 bin 897 ton, Tokat’ta 2 bin 956 ton ve Amasya’da 565 ton olmak üzere toplam üretimin yüzde 13'ü de Karadeniz'de gerçekleştirildi. Marmara’da, Balıkesir’de 2 bin 123 ton, Çanakkale’de 322 ton ve Bursa’da 67 ton üretimin yapıldı. Bu da bölgenin üretimin 3.1'ini karşıladığını gösteriyor. 

Bu haber 879 defa okundu.