En Sıcak Konular

GEKAP ertelenmeli uygulama yeniden düzenlenmeli

14 Temmuz 2020 09:38 tsi
GEKAP ertelenmeli uygulama yeniden düzenlenmeli TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu, DÜNYA için kaleme aldığı yazıda, "Geri Kazanım Katılım Payı düzenlemesinin mevzuatta yer alan şekliyle uygulanması mümkün görünmüyor. GEKAP uygulaması büyük sıkıntıların yanı sıra önemli bir maliyet artışını beraberin

GEKAP ertelenmeli uygulama yeniden düzenlenmeli

DÜNYA

TÜRMOB GENEL BAŞKANI EMRE KARTALOĞLU 

Gelecek kuşaklara daha yaşanılır bir Dünya bırakmak ve küresel iklim değişikliğinin önlenmesi amacıyla Çevre Kanunu’na eklenen Geri Kazanım Katılım Payı başlıklı Ek Madde 11 ile yurt içinde piyasaya arz edilen ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya süren/ithalatçılardan geri kazanım katılım payı (GEKAP) tahsil edileceği yönünde düzenleme yapılmıştı.

Bu düzenleme plastik poşetler için 1 Ocak 2019 tarihinde; lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya, ilaç, plastik ambalaj, metal ambalaj, cam ambalaj, ahşap ambalaj içinse 1 Ocak 2020 tarihinde başlamıştı. Ancak uygulamada karşılaşılan sorunlar, bazı konuların yeniden değerlendirilmesini gerektiriyor.

Başlangıçta GEKAP’ın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bilgi işlem alt yapısı ile beyan ve tahsil edileceği yönünde düzenleme yapılmış olmasına rağmen 1 Ocak 2019 tarihinde uygulama başladığı halde Bakanlığın alt yapısının henüz hazır olmaması ve ayrıca getireceği iş yükü de dikkate alınarak bu yetki Hazine ve Maliye Bakanlığına devredilmişti. Bir süre sonra yine getirdiği iş yükü dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca beyan süreleri de uzatılmıştı.

Uygulamanın başlamasından sonra çıkan sorunların çözülmesi için Yönetmelik, Tebliğ, Usul ve Esaslar adı altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca muhtelif idari düzenlemeler gerçekleştirildi.

Bu düzenlemelerden Yönetmelik ve Tebliğler, Resmi Gazete'de yayımlanırken Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca çıkarılan Usul ve Esaslar, sadece Bakanlığın internet sayfasının duyurular bölümünde yayımlandı. Bu nedenle uygulayıcıların çoğunluğunun Usul ve Esaslar adı altında yapılan düzenlemelerden zamanında haberi olmuyor veya hiç haberi olmuyor. Oysa sadece Bakan onayı ile çıkarılan Usul ve Esaslar konuya ilişkin yeni kurallar getirdiği için bunlarında Resmi Gazete'de yayımlanan türde idari düzenleme olması daha doğru olacaktır. Diğer taraftan şekilsel açıdan yapılan bu değerlendirmenin ötesinde konunun ayrıca üzerinde durulması gereken içerik boyutu da bulunmaktadır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünce Bakanlığın internet sitesinde duyurular kısmında en son 29 Haziran 2020 tarih ve 132882 sayılı yazı ile Geri Kazanım Katılım Payı İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar yayımlandı.

Söz konusu Usul ve Esaslar ile daha önce yine aynı yöntemle 7 Şubat 2020 tarihinde Bakanlığın internet sitesinde yayımlanan Usul ve Esaslarda değişiklikler yapılmıştı. Ancak konuya ilişkin en önemli nokta, Bakanlığın bu düzenleme ile Kanun ve hatta Yönetmelik hükmünü genişletici yorum yapması olmuştur.

Geri kazanım katılım payı; devletin egemenlik gücüne dayanarak ve zoralım yoluyla alınan bir gelir türü olduğu için geniş anlamda vergi tanımı içerisinde yer alır. Örneğin geri kazanım katılım payı ile düzenlemelere uyulmamasının ağır yaptırımları bulunmaktadır.

Bu noktada normlar hiyerarşi gereği kanunlar anayasaya, yönetmelikler yasaya aykırı hükümler içeremeyecekleri gibi, daraltıcı veya genişletici yorum da getiremezler. İdare hukuku teorisine göre adsız düzenleyici işlem niteliğindeki Geri Kazanım Katılım Payı İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esasların da Çevre Kanunu’na ve Anayasası’nın 73’üncü maddesinde vücut bulan vergilerin kanuniliği ilkesine aykırılık teşkil edemeyeceği, bir başka deyişle kanunda açıkça ifade edilmedikçe yönetmelik uygulamasına dair usul ve esaslarla, uygulamanın açıklayıcı örneklerle desteklenerek netleştirilmesi adına vergi salınamayacağıdır. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kimin vergi mükellefi olacağına kimin mükellef olmayacağına da karar vermektedir.

Örneğin Bakanlıkça çıkarılan Usul ve Esaslara göre bir okulun; öğrencilerinin, personelinin, ziyaretçilerinin kullanımı için su sebilleri yerleştirerek suyu tek kullanımlık bardaklarla ikram etmesi halinde söz konusu okul satış noktası olarak değerlendirilmediğinden su ikramında kullanılan tek kullanımlık bardaklar ambalaj olarak tanımlanmayıp geri kazanım katılım payı uygulaması kapsamı dışında tutulmaktadır. Ancak faaliyet konusu sadece konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştirmek olan bir gerçek/tüzel kişinin müşterilerine tek kullanımlık bardaklar ile sıcak/soğuk içecek ikramı yapması durumunda, bu gerçek/ tüzel kişisi satış noktası olarak kabul edilmekte ve sıcak/soğuk içecek ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğünün bulunduğu belirtilmektedir.

Yine Usul ve Esaslara göre alüminyum folyoların ve streç filmlerin ruloları, temizlik kâğıdı ruloları, ipliklerin makaraları gibi satış noktalarında ürünlerin satışa sunumu amacıyla kullanılan bobinler, makaralar, rulolar ve benzeri malzemeler ambalaj olarak değerlendirilmektedir.

Oysa ki Çevre Kanunu'nda yapılan düzenlemede Geri Kazanım Katılım Payı’na kimlerin tabi olduğu açıkça ifade edilmiştir. Buna göre, “Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir.” Bu durumda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na göre aynı konuda okul satış noktası mükellef olarak kabul edilmezken faaliyet konusu sadece konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştirmek olan bir gerçek/tüzel kişi aynı konuda mükellef olarak kabul edilmektedir. Bu örnekler çoğaltılabilir bu nedenle öz olarak Vergilerin Kanuniliği İlkesini ve Anayasa’nın 73’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasını hatırlamakta fayda vardır. “Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.”

Konunun bir başka noktası Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, vergiler ile ilgili görevli ve yetkili Bakanlığın Hazine ve Maliye Bakanlığı olmasına karşın, Çevre Kanunu’na eklenen hükmün uygulamasına ilişkin yönetmeliğin usul ve esaslar başlığı altında vergileme yapılmasıdır.

Ayrıca tek kullanımlık ürünlere vergi getirilmesinin pandemi ile mücadeleye olumsuz etkisinin olacağı da dikkate alınmalıdır.

1 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe giren ürünler için henüz uygulamaya hakim olunamamış, COVID-19 pandemisi dolayısıyla uygulayıcıların eğitimleri tamamlanamamıştır. Ayrıca işletmeler, salgın dolayısıyla ekonomik gelişmelerden olumsuz etkilenmiştir. Bu nedenlerle, uygulamanın 2020 yılından sonraya ertelenmesi yerinde olacaktır. 



Bu haber 1,817 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.








    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,822 µs