Mennan Usta: Gaziantepli bir sanayi dahisi

26 Şubat 2021 11:59 tsi
Gaziantepli Mennan Aksoy, birçok yapılamaz denilen tekstil makinesini Türkiye’de üretti, yerli sanayide ‘büyük usta’ unvanını aldı. Kendini “Türkiye’de bir ön yargı vardır, ‘yapamayız’, ben onu kırmak istedim” sözleriyle tarihe geçti.

Mennan Usta: Gaziantepli bir sanayi dahisi

DÜNYA* Osman AROLAT

Gaziantepli Mennan Aksoy, birçok yapılamaz denilen tekstil makinesini Türkiye’de üretti, yerli sanayide ‘büyük usta’ unvanını aldı. Kendini “Türkiye’de bir ön yargı vardır, ‘yapamayız’, ben onu kırmak istedim” sözleriyle tarihe geçti.

Gaziantep’teki Küsget sanayi sitesinin en ünlü ismi makina imalatçısı Mennan Usta (Aksoy) idi. Mennan Usta (1952-2015) bir sanayi dâhisi, gerçek anlamda bir mucit. Ölümüyle bir “roman bitti”, geride çok güzel anılar bıraktı. Bir Antep sanayicisinin deyimiyle “duayı çok eyi hak etti.” İlkokulu 9 yılda bitirmekle öğünürdü. 13 yaşında “sanayiye” girdi. Sanayiden çıkışı da 62 yaşında, ölümüyle oldu. Kadirbilir Antep’liler, bir endüstri meslek lisesini “Mennan Usta Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi” olarak isimlendirdiler. Mennan Makine’nin veb sayfasında onun “uzgörüm” olarak yazdıkları, farklılığını anlatır:

-Sentetik iplik makinaları üretiminde olduğu gibi çeşitli sektörlerde üretilmeyen makinaları ilk defa üreterek Türk sanayi gücünü dünyaya göstermek. Yerli malının yabancı mallar kadar kaliteli olduğunu ispatlamak. Aksoy'un özelliği, bir makinayı gördüğünde onu “hıfz etmesiydi.” Bilgisayar gibi işleyen zekasıyla makinayı yapar, üretirdi.

Bu makina dâhisini anlamlı kılan, “Yabancının yaptıkları korkunç bahalı işler... Biz bunu neye yapamayık? Diyorlar ki ‘Siz bunu yapamazsınız.’ Oysa tekstilin beşiği Türkiye’de sallanıyor. Yeter ki nereden başlayak, bunu iyi bilmek gerek'' sözlerinde saklı idi.

“Makine insan vücuduna benziy. İmkânsız olan sadece zordur” diyen Mennan Usta, sentetik iplik makinası türleri olarak akla ne gelirse her şeyi imal etti. Kasa imalatı ile başlayan makinacılık serüveninde 2000’in üstünde parça yaptı, yetinmedi, ihraç etti.

Mennan Usta deyimlendirmesiyle “Türkiye’de bir ön yargı vardır, yapamayız, ben onu kırmak istedi(m).” Bunda başarılı oldu... Antep sanayisi için “yapılamaz denileni yapan insan'' oldu. Mennan Usta TTGV ve TÜBİTAK’dan çok ödüller aldı, sivil toplum kuruluşlarınca onurlandırıldı. Aslında Anadolu’da onun gibi “deli gönüllü” makine dâhilerine hep rastlamak mümkün.

Ölümünden sonra “Eşkili Ufak Sözlük” adlı web sitesinde bir “Mennan Usta Sözlüğü” oluştu. Vefatı sonrası oğlu Ali ve kardeşi işi üstlendi. Ali Aksoy babasının bayrağını gönderde tutmak istiyor. Babasını bilen ve anan herkese kapısı açık...

GÜNÜN NOTU:

Vefatının 6. yılında Yaşar Kemal, cumartesi ve pazar günü 15 sanatçı tarafından anılıyor. Etkinlikler Yaşar Kemal Vakfı’nın YouTube kanalından izlenebilir, hararetle öneriyorum. 

 

Bu haber 1,186 defa okundu.