İstihdama katkısı olan işverene destek teşvikiİstihdamın arttırılması ve işsizliğin azaltılması amacıyla, “Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında” 687 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İşsizlik Kanunu’na iki madde eklenmek suretiyle kısaca “işveren destek ödemesi” ve “gelir vergisi stopaj teşviki” adlandırabileceğimiz iki önemli teşvik getirildi.

Bu düzenlemelerin olağanüstü hal ile bağdaşırlığı (yetki sorunu) ve olağanüstü halin kaldırılması halinde akıbeti (geçerlilik sorunu) sorunlarını bir kenara bırakarak, bu günkü yazımda işveren destek ödemesi üzerinde durmak istiyorum.

İşsizlik kanununa eklenen geçici 17. maddeye göre; 31/12/2017 tarihine kadar işe alınan her bir sigortalı için geçerli olmak üzere, 1/2/2017 tarihinden itibaren özel sektör işverenlerince İş ve İşçi Bulma Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınanlar için; işe alındıkları tarihten itibaren 31/12/2017 tarihine kadar geçerli olmak üzere aylık prim ödeme gün sayısının 22,22 TL ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar kadar, bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri sigortalı hisseleri dahil tüm primlerinden mahsup edilmek suretiyle işverene destek ödemesi yapılacaktır. Bu destek tutarı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır.

Bu teşvikten yararlanmak için birlikte gerçekleşmesi gereken zorunlu koşulları şöyle sayabiliriz.

- İşverenin özel sektöre dahil bir işveren olması (ev hizmetlerinde 10 günden az bildirimi yapılan kişi çalıştıranlar dahil)

- Sigortalının 1.1.2017 ilâ 31.12.2017 arasında işe alınmış olması

- İşe alınan İş ve İşçi Bulma Kurumu’na kayıtlı işsiz olması

- İşe giriş tarihinden itibaren geriye doğru üç ay içerisinde işe alınanın Sosyal Güvenlik Kurumuna her hangi bir işveren tarafından - verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde yer almamış olması

- İşe alınanın işe alındığı iş yerinin 2016 Aralık ayına ait prim ve hizmet belgesindeki sigortalı sayısına ilave olması (Sigortalı çalıştırmama nedeniyle 2016/ Aralık ayı belgesinin verilmemiş olması halinde, 2016 yılında verilmiş belgelerdeki sigortalı sayılarının ortalamasına ilave olması koşulu aranacaktır) (Yeni işe alınanın aralık ayına göre ilave çalıştırılan durumunda olmamasına karşılık, 2017 yılının her hangi bir ayında aralık ayındaki sigortalı sayısının aşılması durumunda o aydan itibaren teşvikten yararlanmak mümkün olacaktır)

- Aylık prim ve hizmet belgesinin kuruma süresinde verilmesi - Aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan sigorta primlerinin süresinde ödenmesi

- İşverenin vadesi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin ceza veya gecikme zammı borcunun bulunmaması (6183 sayılı Kanuna göre borçları tecil ve taksitlendirilenler ile borçları yapılandırılmış olanlar hariç)

- Yapılacak kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmemesi.

Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan yararlanmakta olan işverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanmaları mümkün olmayacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumu 2017-10 sayılı Genelgesi’nde; 1.1.2017’den sonra ilk defa tescil edilmiş iş yerlerinde 2017 yılında işe alınan ve destek kapsamındaki çalışanlar dolayısıyla, işyerinin tescilini takip eden üçüncü aydan itibaren yarı oranda destek teşvikinden yararlanmanın mümkün olacağını açıklamıştır.

Burada 2016 yılında hiç prim ve hizmet belgesi verilmemiş olması dolayısıyla böyle bir uygulamanın öngörüldüğü anlaşılmaktaysa da, kanunda böylesi bir düzenleme olmadığı gibi, kurumada destek teşvikini yarı oranda uygulatma yetkisi de verilmemiştir.

Bence 2017 yılında ilk defa tescil edilecek iş yerleri için; “2016’da prim ve hizmet belgesindeki sigortalı sayısına ilave istihdam sağlama” koşulunun fiilen gerçekleştirilmesinin olanaksızlığı dolayısıyla bu koşulun aranmaması, diğer koşulların varlığı aranarak teşvik desteğinin tam olarak uygulanması, daha yerinde ve hukuka uygun olurdu. Yeni bir işyeri tescili ve sigortalı çalıştırılmakla, zaten Kanunun aradığı amaç gerçekleşeceğinden, söz konusu Genelgenin bu kısmının düzeltilmesi gerekmektedir.