Korumalı İşyeri Kavramı
Özürlülerin istihdamını sağlamak amacıyla kota yöntemi gibi değişik yöntemler geliştirilmiştir. Bu hafta ele alacağımız korumalı işyeri uygulaması bu yöntemlerden bir tanesidir. Korumalı işyeri uygulamasında, işgücü piyasasında çalışabilmeleri güç olan özürlüler için meslekî rehabilitasyon ve istihdam oluşturmak amacıyla devlet tarafından teknik ve malî yönden desteklenen ve çalışma ortamının özel olarak düzenlendiği işyeri söz konusudur ve burada özürlülerin çalışabilmeleri sağlanmaktadır.
Ülkemizde 5378 sayılı kanun ile bu konuda önemli bir adım atılmıştır. Bu kanunda korumalı işyeri “Normal işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan özürlüler için meslekî rehabilitasyon ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve malî yönden desteklendiği ve çalışma ortamının özel olarak düzenlendiği işyeri” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, korumalı işyerleri, normal emek piyasasında çalışabilmeleri, sahip oldukları özür türü ve yoğunluğu nedeniyle mümkün olamayanların, gerek mesleki rehabilitasyonunun sağlandığı ve gerekse bu kişilerin çalışma yaşamına katılımlarının sağlandığı özel olarak oluşturulmuş işyerleridir. Bu maddede korumalı işyerlerinin devlet tarafından teknik ve malî yönden desteklenmesi öngörülmüştür. Ancak hem 5378 sayılı Kanun’da hem de bu Kanunun 14. maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanan Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik’te teknik yardım ve mali destek konusunda yeterli açıklık bulunmamaktadır.
Bu Yönetmeliğin 4.maddesinde başvuruda bulunma şartları ise şu şekilde belirtilmiştir: “14 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nitelikleri haiz engelli en az sekiz bireyin çalıştığı işyerinin işvereni, korumalı işyeri statüsünün kazanılması için Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne başvuruda bulunur. Korumalı işyerlerinde çalışacak engelli bireylerin sayısının toplam işçi sayısına oranı yüzde yetmiş beşten az olamaz.”
Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmeliğin 13.maddesinde, özürlülerin korumalı işyerlerinde çalışmak için başvurularına ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Buna göre, Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı ve korumalı işyerinde çalışmak isteyen özürlü bireyler bireysel olarak veya Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri aracılığıyla işyerlerine başvururlar. Aynı yönetmeliğin 14. Maddesinde ise korumalı işyerlerine kabul edilecek özürlüler için en az % 40 oranında zihinsel veya ruhsal engelli olmaları ve söz konusu özürlülerin,
· 15 yaşını bitirmiş,
· Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı,
olmaları gerekmektedir.
Bilindiği üzere, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı’nın çalışmaları neticesinde korumalı işyerlerine ilişkin yeni düzenleme ve tedbirleri içeren “Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik” 26 Kasım 2013 tarihinde 28833 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Önceden diğer özür gruplarından %60 ve üzeri raporu olan engellilerde istihdam edilebiliyordu.
Korumalı işyerlerinde çalışmak amacıyla başvuran özürlülerin aşağıdaki bilgi ve belgeleri sunması gerekmektedir:
· T.C. Kimlik Numarası
· Engelliler için Sağlık Kurulu Raporunun aslı (veya onaylı örneği)
· İki adet fotoğraf
· Varsa, öğrenim belgesinin (veya çıkış belgesinin) aslı veya Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’nce onaylanan örneği.
Her ne kadar korumalı işyerlerinde istihdam edilen her bir özürlü çalışan için diğer kişi ve kuruluşlar tarafından karşılanan tutar dâhil, yapılan ücret ödemelerinin yıllık brüt tutarının yüzde yüzü oranında korumalı işyeri indirimi, bu işyerlerinde çalışan engellilerin işsizlik sigortası işveren payının İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanması, çevre temizlik vergisi gibi vergilerden muaf tutulması ve engellilere işverence ödenecek ücretlerin bir kısmının İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işverene geri ödenmesi gibi teşvikler sağlanmakta ise de bu konuda ne 5378 sayılı Kanun’da ne de Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik’te somut düzenleme bulunmamaktadır.
Özürlülerin istihdamında önemli bir adım olan korumalı işyerlerinin geliştirilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Jülide SARIEROĞLU başta olmak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı çalışmaları doğrultusunda teşvikler hususunda somut ve ayrıntılı yasal düzenlemeler bir an önce yapılmalıdır. Böylelikle diğer bireylerde olduğu gibi, özürlülerin de çalışması temel bir hak olup, başkasına muhtaç olmadan kendi ayakları üzerinde durabilmeleri ve aktif olarak çalışma yaşamına katılmaları özürlülerin istihdamını artırıcı ve geliştirici rol oynayacaktır.
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle