Türkiye son aylarda ekonomide yaşanan kırılganlığı aşarak, hem istihdam artışı ve hem de ekonomide canlanmayla birlikte yükseliş dönemine girdi. Elbette bunda hükümetin aldığı ekonomik önlemlerin ve teşviklerin ciddi bir katkısı var.

Birkaç gün önce Cazibe Merkezleri Programı ile ilgili olarak yeniden bir düzenleme yapıldı. 2018/11201 Sayılı Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı yayımlandı. Cazibe merkezi programı aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiş; 2016/9596 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı yürürlükten kaldırılmış oldu.

Cazibe Merkezleri Programı ile görece az gelişmiş bölgelerdeki yatırım ortamını canlandırarak istihdam, üretim ve ihracatın arttırılması ve bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yatırımların desteklenmesi amaçlanıyor.

****
Hangi iller kapsamda olacak

Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde; özel sektör tarafından gerçekleştirilecek imalat sanayii yatırımları (US-97 Kodu: 15-37) ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projeleri için sağlanacak destekler kapsamdadır.

31/12/2020 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi müracaatları değerlendirilecek.
Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki iller, Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van olarak belirlendi.

Cazibe Merkezi Programını Uygulamaya Yetkili Kurum, Ekonomi Bakanlığı ve Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi olarak açıklandı.

28/11/2016 tarihli ve 2016/9596 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın 23/A maddesi yürürlükten kaldırıldı.

Cazibe Programı kapsamında sağlanan destekler, talep edilmesi ve komite tarafından uygun görülmesi halinde, 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında 22/11/2016 tarihinden sonra yapılan müracaatlara istinaden aranan şaftları sağlayan imalat sanayii yatırımları ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırımları için düzenlenen teşvik belgelerine de uygulanır. 
Desteklerden yararlanmak için, yatırımlarda devlet yardımları tebliğinde belirlenmiş olan bilgi ve belgelerle Ekonomi Bakanlığa müracaat edilir. Bakanlıkça ön değerlendirmesi yapılan yatırım projeleri dönemler itibarıyla komitenin değerlendirmesine sunulur. Komite tarafından desteklenmesi uygun görülen projeler için yatırım teşvik belgesi düzenlenir. Desteklenmesi uygun görülmeyen projeler ise talep edilmesi halinde yürürlükteki Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında değerlendirilebilir.

***
Hangi Yatırımlar Desteklenecek

Cazibe programları kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, komite tarafından uygun bulunması halinde enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Bakanlar Kurulu kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ncı bölge şartlarında, 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerde yararlanılır.

Desteklenecek imalat sanayii yatırımları (US-91 Koduz 15-37) için; 
- Tunceli, Bayburt, Ardahan, Gümüşhane, Iğdır, Erzincan illerinde 2 milyon Türk Lirası, 
- Hakkâri, Bingöl, Kars, Şiili, Bitlis, Muş, Şırnak illerinde 4 milyon Türk Lirası, 
- Ağrı, Batman, Elâzığ, Adıyaman, Erzurum, Malatya, Mardin, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa illerinde 5 milyon Türk Lirası tutarında asgari sabit yatırım şartı aranır.

Destek unsurlarından yararlanabilmek için çağrı merkezi yatırımlarının asgari 200 kişilik istihdam sağlaması gerekir. ANSI/TIA-942 veya Uptime Institute TİER-3 veya üstü seviyede olan veri merkezi yatırımlarının ise asgari 5000 metrekare beyaz alan ihtiva etmesi gerekir.
Komite tarafından desteklenmesi uygun görülen yeni yatırımlardan enerji desteği ihtiva edenlerin, işletmeye geçilmesini müteakip gerçekleşen sabit yatırım tutarının %25'ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderlerinin azami %30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon Türk Lirası'na kadar bakanlık bütçesinden karşılanabilir. Enerji desteğin uygulanmasına ilişkin hususlar tebliğle belirlenecektir.