En Sıcak Konular

Bünyamin Esen
İnternet Haber Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen
25 Ağustos 2020

İş yeri kiralarında yenilikler - 2



Geçen yazımda Borçlar Kanunu’nun iş yeri kiraları ile ilgili olarak 1 Temmuz’da yürürlüğe giren yeniliklerini aktarmaya başlamış, ancak köşemin sınırları dolayısıyla tamamlayamamıştım. Kaldığım yerden devam.

1 Temmuz’da işyerleri için de yürürlüğe girmiş bulunan yeniliklerden birisi de ilk dönemi izleyen dönemlerde kira artışlarını sınırlayan düzenlemedir.

İşyeri kira sözleşmelerinin süresinin bitiminde yenilenmesinde kira artışı bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçemeyecektir. Taraflar tabii ki bu değişim oranının altında bir oranda kira artışı konusunda anlaşabilirler, ancak üstünde anlaşamazlar. Anlaşırlarsa da geçerli olmayacaktır. Bu sınır bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmeleri için de geçerli olacaktır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenecektir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda yeni kira yılında, uygulanacak kira bedelinin yeniden belirlenmesini, taraflar mahkemeden isteyebileceklerdir. Hâkim yeni kira bedelini, tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirleyecektir. Bu yola hem kiracının hem de kiraya verenin başvuru hakkı söz konusudur. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçemeyecek şekilde artırılarak uygulanacaktır. İzleyen beşinci yılın sonunda yine tarafların kira bedelinin belirlenmesi için hâkime müracaat hakları olacaktır. Mahkemeye müracaat hakkı kullanılmazsa beşinci yıllarda da kira bir önceki yıl kirasının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalarına göre artırılarak uygulanacaktır.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamayacaktır. Yani döviz olarak veya döviz karşılığı yapılmış kira sözleşmelerinde kira yıllarında artış yapılmayacaktır. Bu tür sözleşmelerde beş yıl geçtikten sonra veya her beş yılın bitiminde taraflar, kira bedelinin sonraki beş yıl için belirlenmesini mahkemeden talep edebileceklerdir.

Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138’inci maddesi hükmü, burada da uygulanabilecektir. Dövizli veya dövize endeksli kira sözleşmelerinde taraflarca öngörülemeyen aşırı ifa güçlüğü nedeniyle sözleşmenin uyarlanması, her zaman taraflarca istenebilir.

İşyeri kira sözleşmelerinde kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyecektir. 1 Temmuzdan sonra yapılacak sözleşmelere kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin hükümler konulamayacağı gibi, bu tarihten önce yapılmış sözleşmelerdeki bu yöndeki hükümler de geçersiz hale gelecektir.

Yeni Borçlar Kanunu’nda bilindiği gibi kiraya verene, onuncu yıl sonunda sebebe dayanmaksızın fesih hakkı tanınmıştır. Bu hak, 1 Temmuzdan sonra iş yeri kiraları için de geçerli olacaktır. Bu arada kiraya verenin kendisinin (veya malik değişiminde yeni malikin), eşinin, alt soy veya üst soyu ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin gereksinim zorunluluğuna dayanan fesih hakkı, kiralananın yeniden inşası veya esaslı onarımı gerekçesiyle fesih hakkı ile kira borcunun ödenmesinde temerrüt haline dayalı fesih hakları da sürmektedir. 1 Temmuzdan sonra işyeri kiralarında da, bu fesih hakları yine sınırlı olarak kabul edilebilecek ve mevcut veya yapılacak sözleşmelerde başkaca fesih sebepleri öngörülse bile geçersiz kabul edilecektir. Bu arada işyeri kira sözleşmelerine kanunda yazılı fesih bildirim veya ihtar sürelerini de kabul eden hükümler konulamayacak veya konulmuşsa Kanundaki süreler geçerli olacaktır.



Bu yazı 64,559 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 20 Temmuz 2023 Vergilendirmede delilin hukuka uygunluğu
    • 25 Ağustos 2020 İş yeri kiralarında yenilikler - 2
    • 5 Ağustos 2020 Boşta geçen günler emeklilik sağlamaz
    • 8 Ağustos 2016 Şehit yakınlarına kadro nasıl verilecek?
    • 1 Ağustos 2016 Devlet darbe mağdurlarına sahip çıkıyor
    • 20 Haziran 2016 SGK teşviklerinden nasıl yararlanırsınız?
    • 13 Haziran 2016 Yurt dışı borçlanmasıyla erken emeklilik
    • 30 Mayıs 2016 Hangi çalışanların ücreti bankadan ödenecek?
    • 23 Mayıs 2016 SGK günleriniz başkasına yattıysa
    • 16 Mayıs 2016 Emekli maaşınızı nasıl arttırırsınız?
    • 6 Mayıs 2016 Emekli maaşınızda kesinti olursa ne yaparsınız?
    • 2 Mayıs 2016 Ödenen GSS primleri geri verilecek mi?
    • 28 Nisan 2016 Gençlerin GSS borcu nasıl silinecek?
    • 19 Nisan 2016 Hamileyi işe almayan patron yandı!
    • 18 Nisan 2016 Sigortasız çalışan ne yapmalı?
    • 15 Nisan 2016 Gizli işsizliğe dikkat!
    • 11 Nisan 2016 Kıdem tazminatı almanın ipuçları
    • 7 Nisan 2016 Emeklilik yaşı nasıl hesaplanır?
    • 6 Nisan 2016 Memurlar nasıl mazeret izni alabilir?
    • 8 Ocak 2016 Deneme süresinde sigortasız çalıştıran yandı!




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,106 µs