17 Eylül 2009

Selden zarar görenlerin zayi belgesini alması çok önemli

Selden zarar görenlerin zayi belgesini alması çok önemli

|Akşam Gazetesi| |17.09.2009|

 

Geçtiğimiz hafta yaşanan sel felaketi sonucunda birçok vatandaşımız hayatını kaybetti. Bazılarının oturdukları evlerde ve eşyalarında maddi hasar meydana geldi. Bazı işyerlerinde de ciddi maddi zararlar ortaya çıktı. İşletmelerin selde kaybolan, kullanılamaz hale gelen veya değeri düşen mallarla ilgili olarak takdir komisyonlarına başvuru yapması ve yapılacak tespitlere göre muhasebe kayıtlarını düzeltmesi gerekiyor. Biz, şimdilik konunun bu boyutu üzerinde durmayacağız. Bundan çok daha önemli olan, defter ve belgelerin zarar görmüş veya kaybolmuş olması halinde yapılması gereken işlemler...

DEFTER VE BELGELERİ GİZLEME
Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 359. maddesine göre, vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından istenmesine rağmen haklı bir neden gösterilmeksizin defter ve belgelerin verilmemesi, gizleme olarak değerlendiriliyor. Defter ve belgeleri ibraz etmeyerek gizlenmesi, 'kaçakçılık' suçu kapsamına giriyor. İbraz edilmeyen defter ve belgelerin ait olduğu hesap dönemi için vergi matrahı re'sen takdir ediliyor ve bulunan vergi farkı üzerinden üç kat vergi ziyaı cezası kesiliyor.
Olay bununla da bitmiyor. Ayrıca, defter ve belgelerin ibraz edilmemesi sebebine dayalı olarak 'vergi suçu raporu' düzenleniyor ve Cumhuriyet Savcılığı'na 'suç duyurusunda' bulunuluyor. Yapılan yargılama sonucunda 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalınabiliyor.

BİR DARBE DE MALİYEDEN GELEBİLİR
'Bu anlatılanların selden zarar görenlerle ne ilgisi var' diyebilirsiniz. Hem de yakından ilgisi var. Vergi incelemeleri, genellikle cari dönemden birkaç yıl sonra yapılır. Böyle olunca da, vergi kanunları gereğince tutulması ve saklanması zorunlu olan defter ve belgelerin kaybolduğu yıllar sonra ortaya çıkabiliyor.
Selde, mallarını kaybetmiş vatandaşlarımızın aklına en son defter ve faturalar gelir. Böyle olunca da, yıllar sonra bu defter ve belgeler istendiğinde vermesi mümkün olamaz. İşte asıl trajedi o zaman başlar. Zamanında gerekli işlemler yapılmazsa hem yüklü bir vergi cezası, hem de hapis cezası söz konusu olabilir.

NE YAPILMALI?
Kısaca yer verdiğimiz bu sıkıntılı durumlarla karşılaşmamanın basit bir çaresi var. Defter ve belgelerin kaybolması halinde, bunun anlaşıldığı tarihte işletmede düzenlenecek bir tutanakla durumun tespit edilmesi gerekiyor.
Düzenlenen tutanakta; işletmeyle ilgili muhasebeden sorumlu kişi ve işletme sahibi veya yetkili müdürün imzaları bulunmalıdır. Tespit tutanağında; kaybolan belgelere ilişkin ayrıntılı bilgiler verilir. Daha sonra itfaiyeye başvurularak bir tutanak düzenlenmesi talep edilir. Bu işlemlerden sonra bir gazeteye ilan verilerek söz konusu ilanda kayıp belgelerin seri ve sıra numarası ile adedine yer verilir. İşletmeye ait kaybolan faturaların başkalarının eline geçmesi ve kullanılması ihtimaline karşılık bu ilanın verilmesinde yarar var.

Olayın tutanağa bağlandığı tarihten itibaren 15 günü geçirmeden yetkili asliye ticaret mahkemesine başvurularak tespit davası açılmalıdır. Mahkemeye başvururken gazete ilanı ve işletme içinde düzenlenen tutanak da mahkemeye ibraz edilmelidir. Kaybolmamasına rağmen, selde zarar gören defter ve belgelerin okunamayacak halde olması halinde, mahkemece bilirkişi incelemesi yapılması ihtimaline karşılık bunların saklanması gerekiyor. Mahkemeden talep edilmesi gereken, kayıp defter, fatura ve belgelerin geçersizliği ve 'zayi belgesi' verilmesidir. Mahkeme kararıyla zayi belgesi alındıktan sonra bir dilekçe ekinde tutanak ve gazete ilanı ile birlikte vergi dairesine bildirimde bulunulması gerekiyor.
Mahkemeye verilecek dilekçe örneği için tıklayınız

 

Soru ve Cevaplar

Kalorifer peteğindeki arızayı apartman yönetimi yaptırmaz
MERKEZİ sistem bir apartman dairesinde kiracı olarak oturmaktayım. Kalorifer peteği pislik dolmuş, ısı vermiyor. Merkezi sistemlerde bu gibi arızaları apartman yönetimi yaptırıyormuş. Ben araştırdım, bu konu ile ilgili bir yönetmelik, kanun bulamadım. Bu konuda bilgi alabilirsem sevinirim. Fatma D.
Apartman yönetimin sorumlu olması için sorunlu tesisatın ortak yerlerde olması gerekiyor. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 4. maddesinde 'ortak yerler' tanımlanmış. Örneğin, kalorifer dairesi, her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak şebeke ve antenler sıcak ve soğuk hava tesisleri ortak yer tanımına giriyor. Bunların tamir ve bakımlarının apartman yönetimi tarafından yaptırılması gerekiyor.
Pislik dolmuş olduğunu belirttiğiniz kalorifer peteği, sizin kiracı olarak oturduğunuz dairenin içinde olmalı. Bu durumda apartman yönetimin sorumluluğu söz konusu olmaz, muhatabınız ev sahibiniz.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Bu dünyada mutlu olan insanlar; ayağa kalkıp istedikleri koşulları arayan, bulamazlarsa da yaratan insanlardır.' Bernard Shaw

Bu yazı 2,654 defa okundu.