9 Ekim 2009

Şirket Ortağının Sahip Olduğu İşyeri İçin Kira Ödemesi Yoksa Ne Olacak?

Şirket Ortağının Sahip Olduğu İşyeri İçin Kira Ödemesi Yoksa Ne Olacak?

Metin Başer

SMMM

Ülkemizde kurulu olan şirketlerin ortakları büyük bir bölümü aile bireylerinden oluşmaktadır. Bu ortaklardan birinin veya bir kaçının sahibi olduğu işyerindn şirket tarafından kiralanması durumunda kira ödenmemesi halinde vergilendirme ve diğer yükümlülükler aşağıdaki gibi yerine getirilecektir.

Mülkiyeti aynı zamanda şirket ortağını olan kişiye ait işyeri için herhangi bir kira ödemesinde bulunulmaması halinde söz konusu işyerinin ortağınca Kira geliri elde edilmese de Gelir Vergisi Kanunu’nun 73’üncü maddesi uyarınca emsal kira bedeli üzerinden beyan edilecektir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinde; ''Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergisine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.'' hükmüne yer verilmiştir.  Aynı maddenin 5/a bendinde de, anılan Kanunun 70. maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır

.

Diğer  yandan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73’üncü maddesinde kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin emsal kira bedelinden düşük olamayacağı bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedelinin yetkili özel mercilerce takdir edilmiş kira, mevcut değilse Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen vergi değerinin % 5’i olacağı belirtilmiştir.

Yine aynı kanunun 86/1-d maddesinde; ''Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı  (2009 yılı için yıllık, 1.070 TL            )’yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları.'' için beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 268 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin ''Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı'' başlıklı 1’inci bölümünde;

''…

- İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.'' açıklamalarına yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca;

Ø      Mülkiyeti şirket ortağına ait işyeri için nakden veya hesaben kira ödemesinde bulunulması halinde ödemelerin gayrisafi tutarı üzerinden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Ø       Şirket ortağına nakden veya hesaben kira ödemesi yapılmıyorsa , diğer bir ifade ile Şirket  hesaplarından  iş yeri kirasının gider olarak kaydedilmemesi durumunda ise, 268 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne göre tevsiki zorunlu bir tahsilat ve ödeme söz konusu olmadığından, anılan gayrimenkulün emsal kira bedelinin tevkifata tabi tutulmayacaktır.

Ø      Öte yandan, emsal kira bedelinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-d maddesinde belirtilen tutarı (2009 T.yılı için 1.070._TL.yi) aşması halinde şirket ortağı tarafından elde edilen gelirin gayrimenkul sermaye iradı olarak yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekir..

Bu yazı 10,661 defa okundu.