10 Aralık 2009

İthale kıyak yerliye dayak

İthale kıyak yerliye dayak

|Akşam Gazetesi| |10.12.2009|

 

Gümrüksüz satış mağazalarını (free shop) biliyorsunuz. Bu mağazalarda pek çok tür ürün satılır. Özellikle iç piyasada vergiler nedeniyle yüksek fiyattan satılan ürünler, bu mağazalarda son derece ucuz olarak satışa sunuluyor.
Bu mağazalar gümrük antrepo rejimi kapsamında yer alan özel antrepo olduğu için buralarda yapılan satışlar üzerinden vergi alınmıyor. Zaten 'free shop' ismi de buradan geliyor. Vergi alınmadığı için bu mağazalar 'tax free shop' olarak adlandırılıyor.

MALLAR NEREDEN ALINIYOR?
Gümrüksüz satış mağazalarının vitrinlerini süsleyen malların yurtiçi veya yurtdışından alınması mümkün. Bu mağazaları işletenler, fiyat, kalite ka oranı gibi kriterleri dikkate alarak malların nereden alınacağına karar veriyorlar.
Cari açık gibi ciddi bir sorun olan ülkemizde söz konusu malların iç piyasadan alınması son derece önemli. Özellikle krizin etkilerinin giderek hissedilmeye başlandığı şu sıralarda bu önem daha da belirginleşiyor.

DIŞARIDAN ALINAN MALLARDA VERGİ YOK
Gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere alınan mallarda, malın alışı sırasında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) alınması söz konusu değil. Sadece ÖTV değil, Katma Değer Vergisi (KDV) de söz konusu değil. Alış sırasında vergi ödenmediğinden mallar satıcıya görece ucuza geliyor. Bu malların satışında da vergi uygulanmadığından satış fiyatı iç piyasaya göre ucuz oluyor.
Bu açıklamaları okuduğunuzda, iç piyasadan yapılacak alışlar için de benzeri bir ayrıcalık uygulandığını düşünebilirsiniz. Ancak, durum düşündüğünüzün tam tersi.

İÇERİDEN ALINIRSA
Normal koşullarda, free shopları işletenlerin satışa sunacakları malları iç piyasadan almak istemeleri beklenir. Ne de olsa, yerli malı yurdun malı, herkes onu kullanmalı. Tedarik, lojistik ve bunların da ötesinde 'ulusal bilinç' böyle bir tavrı gerektirir.
Ama böyle bir 'hata' yapılırsa bakın neler oluyor? Alışınızda ÖTV ödemek zorundasınız. Ödenen ÖTV'nin iadesi de söz konusu değil.
Olay sadece ÖTV ile de sınırlı değil. Gümrüksüz satış mağazalarının satışa sunmak amacıyla iç piyasadan aldıkları mallar için KDV de ödemeleri gerekiyor. Ödenen bu vergiler doğal olarak satış fiyatına yansıyor ve mal nispi olarak pahalı hale geliyor. Hal böyle olunca insanın sorası geliyor: 'Ellere var da bize yoh mi?'

SİZ OLSANIZ NE YAPARSINIZ?
Ticaret yapanların temel amacı kar elde etmektir. Bir satış işleminde kar elde edebilmenin yollarından birisi, satışa sunulacak malı ucuz almak. Siz free shop işletmecisi olsanız, bu şartlarda vergiler nedeniyle pahalıya mal olan aynı malı iç piyasadan mı, yoksa vergi uygulanmayan ithal malı mı alırsınız?
Sizin de tahmin ettiğiniz gibi, tercihler doğal olarak ithalattan yana oluyor. Bunun tek sebebi de vergiler.
Bir ülkenin vergi yasalarında, koruma anlamında bir ayrımcılık yapılacaksa bu iç piyasa lehine olmalı. Korumadan da vazgeçtik, en azından eşitlik ilkesinin uygulanması gerekmez mi?
Gözden kaçtığını düşündüğümüz bu duruma ilgililerin kayıtsız kalmayacağına en küçük bir kuşkumuz yok. Bu tuhaf durumun düzelmesi için basit bir yasal düzenleme yapılması yeterli.

 

 

AKLINIZDA BULUNSUN Vergi borçlarının gayrimenkulle ödenmesi Ekonomik kriz nedeniyle nakit sıkıntısı yaşayan vergi borçlularının, bu borçlarını yıl sonuna kadar gayrimenkulle ödeme imkanı var. Bu uygulamadan yararlanmak isteyenlerin, vergi de dahil kamu borçlarını ödemede 'çok zor durumda' olup olmadıklarının, vergi denetmenlerince yapılacak bir inceleme ile tespiti gerekiyor. Uygulama bu yılın sonunda bitiyor.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Çocuklarınıza dilini tutmasını öğretin. Konuşmasını nasıl olsa öğrenecektir.' B. Franklinhe

Bu yazı 2,176 defa okundu.