En Sıcak Konular

Bumin Doğrusöz
Ekonomim.com

Bumin Doğrusöz
26 Ocak 2010

İmha olunan malların girdi KDV'sinde hangisi doğru



İmha olunan malların girdi KDV'sinde hangisi doğru
25.01.2010 | Bumin Doğrusöz

 Geçen yazımızda, Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan 113 seri no'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile "Kullanım Süresi Geçen Veya Kullanılamayacak Hale Gelen Mallara İlişkin Yüklenilecek KDV" başlığı altında bir düzenleme yaptığından söz etmiş, ancak yazımızda görüş değişikliği yapılmasını eleştirmiş, köşemizin sınırları dolayısıyla hangi görüşün daha doğru olduğunun irdelemesine girememiştik. Bu irdelemeyi de bu yazımızda yapmak istiyoruz.
Maliye Bakanlığı'nın yeni düzenlemesine göre "Mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin olarak stoklarında mevcut olan ancak kullanım süresi geçen veya bir başka nedenle kullanılamayacak durumda olan malların, ilgili mevzuat uyarınca teşkil edilen resmi komisyonlar veya takdir komisyonu huzurunda imha edilmesi durumunda, KDV Kanunu'nun (30/c) maddesi hükmü uyarınca, kullanım süresi geçen veya bir başka biçimde kullanılamayacak hale gelen ve imha edilen mallar, zayi olan mal mahiyetinde olduğundan mükelleflerce bu malların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV'nin indirim konusu yapılması da mümkün bulunmamaktadır."
Maliye teşkilatının pek çok özelgesine konu olmuş eski görüşüne göre ise "Takdir komisyonu kararınca fiziken var olduğu saptanan ve değeri (0) sıfır olarak belirlenen malların çürüme, bozulma veya kullanım süresinin geçmesi gibi sebeplerle takdir komisyonu gözetiminde imha edilmesi durumunda bu mallar, zayi olan mallar kapsamında değerlendirilmemektedir. Buna göre, imha edilen söz konusu malların alımı sırasında yüklenilen ve alış faturalarında gösterilen Katma Değer Vergisi'nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır."
Kanun aynı, her iki görüşün dayandığı madde de aynı ama iki zıt görüş. O halde bunlardan biri doğru, biri yanlış.
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30/c maddesi diyor ki; zayi olan malın KDV'si indirilemez.
"Zayi olma" kavramı anlamı itibariyle ziyaa uğrama, yok olma, yitme, ortadan kaybolma, gözden kaybolma anlamındadır. Bu tanımdan hareketle, zayi kavramının ortada bulunmayan, nerede olduğu bilinmeyen mallar için kullanıldığı anlaşılmaktadır. Kısacası zayi olma halinde fiziken bir malın varlığından söz etmek mümkün değildir.
Zayi olma kavramının KDVK 30/c maddesi açısından önemi ise malın sahibi olan mükellefin söz konusu malın yokluğunu idareye ispatlayamamasıdır. Malın artık işletme bünyesinde olmadığı açıktır. Ancak, söz konusu eşyanın kayıtdışı bir şekilde işletmeden çekilip çekilmediği, mükellefin kişisel ihtiyaçları için kullanılıp kullanılmadığı, faturasız satışa konu edilip edilmediği belirsizdir. Mükellef de aksini ispatlayamamaktadır.
İmha etmede ise malın fiziken mevcut olduğu açıktır. Ancak, malın son kullanma tarihinin geçmesi, özelliğini kaybetmesi, herhangi bir idari kurumun kararına istinaden toplatılması, bozulması gibi sebeplerle fiziken mevcut olmasına rağmen ekonomik değeri kalmamıştır. Bu sebeple mükellefçe söz konusu eşyanın idarenin bilgisi dahilinde yok edilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Burada zayi olmadan farklı olarak mükellef, söz konusu eşyayı keyfi olarak işletme bünyesinden çıkartmadığını, kayıtdışı şekilde faturasız satışa sunmadığını, kişisel ihtiyaçları için kullanmadığını ispatlayabilmektedir.
Kısacası, imha etme ve zayi olma arasında temel farklılık, birinde fiziken yokluk söz konusu iken diğerinde fiziken mevcutluk varken ekonomik değer kaybedilmektedir. Bir malın ekonomik değerini kaybetmesi zayi olması anlamına gelmez. İki kavram arasındaki ikinci farklılık ise birinde malın varlığı ve irade dışında elden çıktığı ispatlanamaz iken diğerinde eşya idarenin bilgisi dahilinde imha edildiğinden kayıtdışı kullanıma aktarılmadığı ispatlanmış durumdadır.
KDVK'nın 30/c maddesinde yer alan "zayi olan mal" kavramından "imha edilen mal"ın da anlaşılması lafzen mümkün olmadığı gibi, madde gerekçesine göre de mümkün değildir.
Maddenin gerekçesine göre bu düzenleme ile şirket aktifine kayıtlı emtianın şirket bünyesinden iradi olarak kayıtdışına çıkartılmasının engellenmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Yine gerekçede yer alan "malların mükellef tarafından kendi özel ihtiyaçlarında kullanılması veya her ne suretle olursa olsun işletmeden çekilmesi ile zayi edilmesi arasında hiçbir fark bulunmamakta" şeklindeki ifade de bu görüşü doğrulamaktadır.
Kullanım süresinin geçmesi veya başkaca sebeplerle artık kullanılamayacak olması sebebiyle vergi idaresi nezaretinde imha etme işleminde, mükellefin iradesi ile bir yok etme veya zayi etme hali söz konusu değildir.
Kaldı iki Danıştay görüşünün de bu yönde olduğunu geçen yazımızda belirtmiştik.
Öte yandan anılan maddede, maddenin uygulanmasının usul ve esaslarını tespit açısından Maliye Bakanlığı'na hiçbir yetki tanınmamıştır. Usul açısından dahi Maliye Bakanlığı'na yetki tanınmamış iken maddenin uygulama alanının genişlemesi sonucunu yaratacak şekilde mükellefler için bağlayıcı düzenleme yapılması hiç mümkün değildir. Dava konusu tebliğ hükmü bu sebeple yetkisi unsuru açısından sorunludur.
Bu nedenle bize göre Maliye Bakanlığı'nın eski görüşü daha doğrudur. Bu konuda son sözü ise yine yargı söyleyecektir.
NOT: Bu konuda daha geniş bilgi edinmek isteyenler benim de bu yazımda yararlandığım, Yaklaşım dergisinin Ocak 2010 sayısında yer alan Coşkun Aras ile Volkan Yüksel'in makalelerine ve Vergi Sorunları dergisinin Ocak 2010 sayısında yayımlanan Mustafa Tan'ın makalesine başvurabilirler.



Bu yazı 2,566 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 28 Mart 2024 2023 yılında elde edilen kar payları ve beyan yükümlülüğü
    • 26 Mart 2024 Arabulucuya başvuru ve şüpheli alacak karşılığı
    • 21 Mart 2024 Vergi incelemelerinin pişmanlığa etkisi
    • 19 Mart 2024 Binek otomobillerin giderleri ve elektrikli araçlar
    • 14 Mart 2024 Yıllık beyanda eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
    • 12 Mart 2024 Kiraların gerçek gider yöntemi ile beyanında idari yaklaşımlar
    • 7 Mart 2024 Kira gelirlerinin gerçek gider yöntemi ile beyanı
    • 5 Mart 2024 Kiraların vergilendirilmesi ve emsal kira bedeli esası
    • 29 Şubat 2024 Vergi suçları ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması
    • 27 Şubat 2024 Özelgeler ve yanıl(t)ma
    • 22 Şubat 2024 Nakdi sermaye artırımını teşvikte 2023 indirim oranı revizesi
    • 20 Şubat 2024 İşletmelerde gider özgürlüğü
    • 15 Şubat 2024 Konut kira gelirlerinde istisna
    • 13 Şubat 2024 Değerli Konutlar Vergisinde muafiyetler
    • 8 Şubat 2024 Değerli konutlar vergisinin 2024 uygulaması
    • 7 Şubat 2024 Afet hukukunun dağınıklığı
    • 1 Şubat 2024 Örtülü sermayenin hesabı
    • 30 Ocak 2024 Her ilmuhaber menkul kıymet midir?
    • 25 Ocak 2024 2023de birden fazla işverenden ücret alanların beyan yükümlülüğü
    • 23 Ocak 2024 Herkesten bilgi istenebilir mi?




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,418 µs