En Sıcak Konular

Sezgin Özcan
Sözcü Gazetesi

Sezgin Özcan
6 Mart 2010

Kira geliri ne zaman elde edilmiş sayılır?



Kira geliri ne zaman elde edilmiş sayılır?

|Akşam Gazetesi| |06.03.2010|

 

Kira gelirlerinde elde etme, tahsil esasına bağlıdır. Örneğin 2009 yılına ilişkin kira bedellerinin 2009 yılında tahsil edilmiş olması halinde, tahsil edilen kira bedelleri 2009 yılının geliri sayılır.

Geçmiş yıllardan kalan kira alacaklarından tahsilat yapılırsa, bu tahsilat, tahsilatın yapıldığı yılın hasılatı sayılır. Örneğin 2008 yılının kirasının 2009 yılında tahsil edilmesi halinde, 2009 yılı geliri sayılarak 25 Mart akşamına kadar verilecek gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi gerekiyor.

 

KİRANIN PEŞİN TAHSİLİ

Bazı durumlarda kiracı, gelecek yıllara ait kira bedellerini de peşin olarak öder. Peşin tahsil edilen gelecek yıllara ait kiralar, tahsil edildikleri yılın değil, ait olduğu yılın hasılatı sayılır ve bu hasılatın ilgili yıllarda beyanı gerekir.

Örneğin, 2009 yılı Mayıs ayında 01.05.2009-30.04.2011 tarihleri arasındaki iki yıllık dönem için aylık 2.000 TL’den kiraya verilen gayrimenkulün iki yıllık kirasının (48.000 TL) peşin tahsil edilmesi halinde, kira bedelinin;

- 2009 yılına ilişkin olan 8 aylık kısmı (16.000 TL) 2009 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2010 tarihinde,

- 2010 yılına ilişkin olan 12 aylık kısmı (24.000 TL) 2010 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2011 tarihinde,

- 2010 yılına ilişkin olan 4 aylık kısmı (8.000 TL) ise 2011 yılının kira geliri olarak 1-25 Mart 2012 tarihinde, beyan edilecek.

 

YARGI KARARIYLA TAHSİL EDİLEN KİRA

Kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen yargı kararlarına göre tahsil edilen kira bedellerinin, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilmesi gerekiyor.

Yargı kararlarında, kira bedelinin yanı sıra yasal faiz ödenmesine de karar verilmiş olması halinde, tahsil edilen faiz geliri menkul sermaye iradı (alacak faizi) olup, tahsil edildiği yılın geliri olarak beyan edilecek.

Beyan edilen kira gelirleri için gerçek gider usulünün seçilmesi halinde, icra kanalıyla tahsil edilen kira bedelleri üzerinden icra masrafları karşılığı kesilen tutarlar, kiraya verilen gayrimenkulün idare gideri olarak indirim konusu yapabilecektir.

Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda ise tahsil edilen kira tutarından, icra masraflarının gerçek tutarı yerine (konut kira geliri istisnasına isabet eden kısım hariç), tahsil edilen kira tutarının yüzde 25’i götürü gider olarak düşülecek.

 

KİRANIN BANKA ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ

1 Kasım 2008 tarihinden itibaren elden kira ödeme devri kapandı. 500 TL ve üzerindeki konut kiraları ile tutar sınırlaması olmaksızın işyeri kiralarının banka veya PTT aracılığı ile ödenmesi gerekiyor. Kiranın banka veya PTT’ye kiralayan adına yatırıldığı tarihte kira bedeli tahsil edilmiş sayılır.

Kira bedelinin kiralayan adına icra dairesine yatırılması durumunda ise kiralayanın bilgisi olması koşulu ile kiranın ödendiği tarihte, kira bedeli tahsil edilmiş sayılır. Kira, kiralayanın onayı ve bilgisi olmadan yatırılmışsa, icra dairesi kiralayana yazı ile tebliğ eder. Bu durumda kira bedeli kiralayanın haberdar olduğu tarihte tahsil edilmiş sayılır.

 

KİRANIN DÖVİZ OLARAK ÖEDENMESİ

Kira bedelinin döviz (yabancı para) cinsinden belirlendiği durumda, kira olarak tahsil edilen yabancı para (döviz), kiranın tahsil edildiği günkü Merkez Bankası döviz alış kuru ile değerlendirilir ve Türk parası karşılığı kira geliri sayılır.

***

ORTAK ALANLARIN BAZ İSTASYONU OLARAK KİRAYA VERİLMESİ

Günümüzde, apartmanların ortak kullanıma mahsus yerlerinin apartman yönetimleri tarafından baz istasyonu kurulması için GSM telefonlarını işleten şirketlere kiraya verilmesi, sık rastlanan bir durumdur.

Apartmanların ortak kullanım yerlerinin GSM telefonlarını işleten şirketlere kiralanması sonucu elde edilen gelirler de kat malikleri tarafından elde edilmiş kira geliri sayılıyor ve “Binaların Dış Yüzeylerinin Reklâm Panosu Olarak Kiraya Verilmesi” başlığı altında yaptığımız açıklamalar doğrulturunda vergilendirilmesi gerekiyor.

***

YAZLIK EVİN KİRAYA VERİLMESİ

Yazlık evini bir süre kullanıp, boş kaldığı dönemlerde kiraya verenlerin, tahsil ettikleri kiranın yıllık tutarının 2 bin 600 TL’yi aşması halinde, kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, gelir vergisini ödemeleri gerekiyor.

***

Kira geliri beyan edilmezse ne olur?

· Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, konut kira geliri istisnasından yararlanılamaz.

· Beyan edilmesi gereken kira gelirinin bildirilmemesi halinde, mükellef adına iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilir ve kira geliri takdir komisyonunca takdir edilir.

· Takdir edilen gelir üzerinden, gelir vergisi ile verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Ayrıca, gecikilen her ay için yüzde 1,95 oranında gecikme faizi talep edilir.

· Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizi, tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Ödenmediği takdirde, vergi dairesince, geciken her ay için (ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak hesaplanır) ayrıca yüzde 1,95 oranında gecikme zammı hesaplanmak suretiyle cebren tahsili yoluna gidilir.

Yurt dışındaki vatandaşların Türkiye’deki kira gelirleri

Oturma veya çalışma izni alarak yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’deki gayrimenkullerinden elde ettikleri kira gelirlerini beyan edip etmeyecekleri, elde ettikleri kira gelirinin işyeri ve konut kira geliri olmasına göre değişiyor.

 

İŞYERİ KİRA GELİRLERİ

Altı aydan fazla süreyle oturma ve çalışma izni alarak yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları “Dar Mükellef” olarak vergilendiriliyorlar.

Buna göre, dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilen yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın, Türkiye’de elde ettikleri gelirlerinin sadece, tamamı stopaja tabi tutulmuş işyeri kira gelirlerinden ibaret olması halinde, kira gelirinin tutarı ne olursa olsun yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyecekler. Başka bir ifadeyle, stopaja tabi tutulan işyeri kira geliri beyan edilmeyecek. Dolayısıyla gelir vergisi de ödemeyecekler.

Örneğin; Almanya’da çalışan Ahmet beyin İstanbul Akmerkez’de bulunan işyerinden 2009 yılında 150 bin TL kira geliri elde etmiş olması halinde, kira geliri için beyanname vermeyecek. Kira geliri üzerinden kiracı tarafından yapılan 30 bin TL gelir vergisi kesintisi (stopaj) nihai vergi olacak.

 

KONUT KİRA GELİRLERİ

Yurt dışında çalışan veya oturan Türk vatandaşlarının da Türkiye’de yerleşik olanlar gibi 2009 yılında elde ettikleri konut kira gelirlerinin 2 bin 600 TL’si gelir vergisinden müstesna. Türkiye’de elde edilen konut kira gelirinin tutarı 2 bin 600 TL’yi aşmıyorsa beyan etmeyecekler, aşıyorsa beyan etmeleri gerekiyor.

Konut kira geliri istisnasından yararlanabilmek için yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın da elde ettikleri konut kira gelirlerini tam ve zamanında beyan etmeleri gerekiyor. Kira gelirlerini hiç beyan etmeyenler ve eksik beyan edenler bu istisnadan yararlanamazlar.

 

ÇOCUKLARIN KULLANIMINA BIRAKILAN BİNALAR

Yurt dışındaki vatandaşımızın Türkiye’de bulunan konutunu çocuğuna, ana-baba veya kardeşine, kira almadan oturmaları için tahsis etmiş olması halinde, bu konutlar için herhangi bir kira geliri hesaplanmayacak ve beyanname verilmeyecek. Ancak bunların dışındaki kişilere konut olarak tahsis edilmesi halinde, kira alınmasa dahi “emsal kira bedeli” esasına göre kira geliri beyan etmeleri gerekecek.

Çocuk, ana-baba, kardeş ya da akraba, hısım, arkadaş, vb. kişilere kira almadan işyeri tahsis edilmesi halinde, örneğin dükkânın, kime olursa olsun bedelsiz olarak tahsisi halinde, yine “emsal kira bedeli” esasına göre kira geliri beyan etmeleri gerekiyor.

 

YURTDIŞINDA ÖDENEN KİRALAR

Türkiye’de sahibi oldukları konutları kiraya verip yurtdışında oturanların, yurtdışında ödedikleri konut kirasını Türkiye’deki konut kira gelirlerinden indirimi Gelir İdaresi tarafından kabul edilmiyor. Ancak açılan davalarda da Yargı, “Konut olarak kiralanan gayrimenkulün mahallinin yurtiçinde veya dışında bulunmasının sonucu etkileyeceğine dair kanunda bir açıklık bulunmadığı gerekçesi ile yurtdışında işçi olarak çalışanların da bulundukları ülkelerdeki konutları için ödedikleri kira giderlerini, Türkiye’de elde ettikleri kira gelirlerinden gider olarak indirebileceklerine” karar veriyor.

 

YARIN: Kira gelirinin vergisi nasıl hesaplanacak, beyanname nereye verilecek, vergi nereye ödenecek?



Bu yazı 4,223 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 27 Mayıs 2022 Emlak vergisi muafiyetinde brüt alan hesabı
    • 19 Nisan 2022 Primlerimi geri alabilir miyim?
    • 4 Mart 2022 Vergi kaydına bağlı geriye dönük Bağ-Kur tescili
    • 6 Kasım 2021 Emekliliğe yılbaşından önce mi sonra mı başvurmak avantajlı?
    • 26 Ekim 2021 Geçmişe dönük Bağ-Kur tescili ve ihya yapılabilir mi?
    • 3 Mayıs 2021 Emeklilik sonrası çalışma, emekli aylığına katkı sağlar mı?
    • 17 Mart 2021 İsviçreden isteğe bağlı prim ödenebilir mi?
    • 14 Mart 2021 Staj sigortası doğum borçlanmasında başlangıç sayılır
    • 23 Şubat 2021 Banka çalışanı kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir mi?
    • 12 Şubat 2021 Kısa çalışma emeklilik tarihini öteler mi?
    • 15 Aralık 2020 Bağ-Kur prim borçları sildirilebiliyor mu?
    • 21 Ağustos 2020 Yaş beklerken baba üzerinden sağlık yardımı alınabilir mi?
    • 11 Ağustos 2020 Yurtdışı borçlanması emeklilik statüsünü etkiler mi?
    • 5 Ağustos 2020 Şirket ortağı SSK statüsünden emekli olabilir mi?
    • 10 Temmuz 2020 Kısa çalışma ödeneğiniz temmuz ayında da devam eder
    • 5 Temmuz 2020 Kısa çalışma kimler için uzadı?
    • 30 Haziran 2020 Eksik prim yatırılması fesih sebebi sayılır mı?
    • 26 Haziran 2020 Ücretsiz izin emekli çalışana fesih hakkı verir mi?
    • 23 Haziran 2020 Çalışan, esnek çalışmayla haklarını kaybedecek
    • 16 Haziran 2020 Kıdem tazminatında kazanılmış haklar




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,619 µs