31 Mart 2010

TTTT VE SGK

TTTT VE SGK


BAŞLIKTAKİ dört (T) yi, yan yana ilk kez görüyorsunuz.

Bu nedenle, ne anlama geldiğini bilmemeniz son derece normal.

Sizin bilmemeniz normal ama SGK’nın (Sosyal Güvenlik Kurumu)’nun bilmemesi normal değil!

Yasa yapıcılarının bilmemesi ise hiç mümkün değil.

NEDİR BU TTTT?

Aslında çok basit.

Kamu maliyesi dersini alan tüm öğrenciler bilir.

Diğer derslerde de anlatılır.

Daha ötesi, günlük yaşantımızda da sık sık karşılaşırız.

Sözü uzatmadan, kısaca açıklayalım. TTTT;

Tarh, Tebliğ, Tahakkuk ve Tahsil kavramlarının baş harfi.

Tarh, bir kamu alacağının (örneğin vergi ve sigorta priminin) hesaplanmasını,

Tebliğ, hesaplanan kamu alacağının, yazı ile muhatabına bildirilmesini,

Tahakkuk, tarh ve tebliğ edilen kamu alacağının, kesinleşip ödenecek aşamaya gelmesini,

Tahsil ise, kamu alacağının, kanunda belirtilen şekilde ödenmesini,

ifade eder.

Daha açık bir anlatımla, yapılan bir inceleme veya denetim sonucu, tespit edilen hususlar göz önüne alınarak (örneğin bildirilmediği ya da gizlendiği iddia edilen vergi ya da sigorta primi) hesaplanır yani tarh edilir. Daha sonra karşı tarafa bildirilir yani tebliğ edilir. Tarh ve tebliğ edilen vergi ya da sigorta primi, duruma göre ödenir veya hukuka aykırı olduğu iddia ediliyorsa, dava açılıp itiraz edilir.

SGK’DA TTTT YOK!

Maliye’nin çok iyi bildiği ve uyguladığı TTTT sıralamasını, ne yazık ki SGK gerektiği gibi uygulamıyor.

Nedenine gelince; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 85/3. maddesinde;

“Re’sen tahakkuk ettirilen sigorta primlerinin, işverene tebliğ edileceği”

belirtiliyor. Dolayısıyla, SGK tarafından, muhataba haber verilmeden ve itiraz etme aşaması atlanarak, önce prim borcu tahakkuk ettirilmekte, ardından tebliğ edilmektedir.

İnanılır gibi değil ama aynen böyle!

Halk arasında zaman zaman kullanılan “sapla samanı karıştırmak” diye bir söz var.

Kanun hazırlanırken de bu sözü çağrışım yaptıran bir hata yapılıp “tarh” kavramı ile “tahakkuk” kavramı karıştırılmış ve tarh yerine tahakkuk kavramı yazılmış.

Vergi uygulamasında da re’sen vergilendirme var ama bunun adı “re’sen vergi tarhı” olarak yer alıyor (Bkz. Vergi Usul Kanunu Md.30). Sigorta primi olayında da “re’sen tahakkuk ettirilen” değil “re’sen tarh edilen” sigorta priminden söz edilmesi gerekirdi.

Görüldüğü gibi, ortada “fıkra gibi” bir yasa maddesi ve buna dayalı uygulama var.

Sosyal güvenlik mevzuatının, gözden geçirilmesinde ve TTTT sıralamasının kuralara uygun bir şekilde yapılmasında ve uygulanmasında yarar var.

Bu yazı 2,391 defa okundu.