18 Mayıs 2010

İkinci el cep telefonunda vergiler ve yarattığı sorunlar

İkinci el cep telefonunda vergiler ve yarattığı sorunlar

|Akşam Gazetesi| |18.05.2010|

 

 

Yeni cep telefonu alımında yüzde 18 KDV ve yüzde 20 oranında ÖTV ödenmesi gerekiyor. Avrupa ülkelerinin hiç birinde cep telefonu satışında ÖTV alınmıyor. Türkiye'de ise yeni telefon satışlarından hem 40 TL'den az olmamak üzere ÖTV (% 20) hem de KDV (% 18) alınmaktadır. KDV matrahına ÖTV de eklendiği için vergiden de vergi alınması söz konusu.

 

İKİNCİ ELDE KDV
İkinci el cep telefonu satışlarında ÖTV ödenmesi söz konusu değildir. Bu işlemler sadece KDV'nin konusuna giriyor. İkinci el cep telefon satışlarında uygulanacak KDV oranı yüzde 18 olarak belirlenmiştir.
KDV oranının yüksek belirlenmesi nedeniyle belgesiz satışlar çok yaygın. Bu durum uygulamada ikinci el cep telefonunun KDV'sinin yüzde sıfır olması anlamına geliyor. Bunun nedeni, yüzde 18'lik KDV oranının tüketici açısından önemli bir maliyet unsuru özelliği göstermesidir. Tüketici, KDV nedeniyle ortaya çıkan 18'lik farkı ödemek istememekte, belgesiz ve dolayısıyla KDV'siz satış yapan satıcılara yönelmektedir.
Satıcılar ise bu durum karşısında ortaya çıkan 'haksız rekabet' nedeniyle müşteri ve pazar payı kaybı yaşamamak için belgesiz satış yapmayı tercih etmektedir.

VERGİ GELİRLERİ AZALIYOR
Normal koşullar altında, satmak amacıyla ikinci el cep telefonu alan bir işletmenin alış esnasında gider pusulası düzenlemesi ve bunu muhatabına imzalattırması gerekiyor. Satış sırasında ise olması gereken, alıcı adına düzenlenmiş fatura veya perakende satış belgesi verilmesi. Ancak, yüksek vergiler nedeniyle bu yapılmıyor ve işlemlerin tamamına yakını belgesiz olarak gerçekleştiriliyor.

Belgesiz yapılan satışların en temel nedeni KDV oranlarının yüksekliğidir. Bu durum, devletin ikinci el cep telefonu satışından hiç KDV alamaması sonucunu ortaya çıkarıyor.

Belgesiz satışların olumsuz etkileri sadece KDV yönünden ortaya çıkmıyor. Bunun dışında, satıcıların ikinci el cep telefonu satış hasılatlarının kayıtdışı kalması nedeniyle gelir veya kurumlar vergisi matrahları da olması gerekenin altında oluşuyor. Bu durum, hesaplanan ve ödenmesi gereken vergi gelirlerini düşürüyor.

 

DİĞER SORUNLAR
Kayıtdışı telefon ticaretinin tüketici açısından başka etkileri de var. Bunların başında, kayıtdışı satışlar nedeniyle tüketici haklarının kullanılamaması geliyor. Satın alınan ikinci el telefonun bozulması halinde veya çeşitli nedenlerle geri verilmesinin gerekmesi durumunda, alıcının satıcıya karşı ileri sürebileceği hiçbir delil bulunmamaktadır.

Kayıtdışı telefon satışının diğer bir sakıncası da güvenlik ile ilişkili. Satışların kayıtdışı olması nedeniyle alışlar da kayıtdışı olarak gerçekleşiyor. Belgeleme sürecinin gerektiği gibi işlememesi, telefonunu gider pusulası düzenlettirmeksizin satanlar açısından ciddi bir risk ortaya çıkartıyor.
Belgesiz satılan telefonu yine belgesiz olarak alan kişinin kim olduğu belirsizdir. Bu kişinin sahte bir kimlikle sim kart çıkartıp, telefonunu suç oluşturacak şekilde kullanması mümkün.

Bu bağlamda telefonun; hırsızlık, tehdit, şantaj, terörizm veya yasa dışı başka bir olayda ya da eylemde kullanılması halinde, IMEI denilen elektronik kimlik bilgisinden hareketle telefonun 'görünüşteki' sahibine ulaşılabiliyor.

Bu da, işlenen suçla hiçbir ilgisi olmayan bir kişinin sıkıntılı bir adli süreçle muhatap olması, devamında da çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalması riskini ortaya çıkarıyor.

 

Soru ve Cevaplar

Emeklilik için aralık ayında mı yoksa ocakta mı başvurayım?
1967 Aralık doğumluyum. Nisan 1987 bu yana, tek bir gün bile eksik olmadan (eski SSK'lı olarak) çalışıyorum. Maaşım en başından beri SSK ücret tavanının biraz altında, ortalama yüzde 80'i gibi. Emekliliğimi hak ettim ama yaş durumum nedeniyle ancak 2010 Aralık ayında maaş almayı hak edeceğim. Emekli maaşım açısından, emekli olma tarihimin Aralık 2010 mu, yoksa Ocak 2011 mi olması benim için daha avantajlıdır? Bizlere sağladığınız bu yararlar ve zahmetleriniz için teşekkürlerimi sunarım. Serpil Turguz
Emeklilik için Aralık ayı ile Ocak ayında başvurmanız arasındaki farkın izahı çok teknik bir konu. Özetle şunu söyleyebiliriz. Emekli aylığı, emeklilik talep tarihinden sonraki aybaşından itibaren bağlanıyor. Aralık'ta başvurmanız halinde Ocak'tan itibaren, Ocak'ta başvurmanız halinde Şubat'tan itibaren aylığınız bağlanır. Ocak'ta başvurmanız halinde bir aylık kaybınız olur, buna karşılık emekli aylığınızın hesaplanmasında 2010 yılı TÜFE artış oranı ve gayrisafi yurtiçi hasıla gelişme hızı dikkate alınır.
Aralık ayında başvurduğunuzda ise emekli aylığınızın hesaplanmasında 2010 yılı gayrisafi yurtiçi hasıla gelişme hızı dikkate alınmaz, ancak bir aylık fazla maaş alırsınız. 2010 yılı gelişme hızının ve sağlayacağı artışın ne olacağını şimdiden kestirmek mümkün değil.

 

Ne kadar askerlik borçlanması yapmalı?
12.06.1964 doğum tarihli bir kişi askerliğini yaptıktan sonra, 01.12.1986 tarihinde sigortalı olarak işe başlıyor. Bu kişinin şuan itibariyle 6177 prim günü bulunmaktadır. Sizden öğrenmek istediğim, bu kişi ne kadar askerlik borçlanması yaparak emekli olabilmektedir. Veysel Öncü
Kişinin ne kadar süreyle askerlik yaptığını belirtmemişsiniz. Askerlik borçlanması yapmaması halinde 50 olan emeklilik yaşı, 17 ay borçlanma yapabiliyorsa 48'e iner ve 48 yaşını dolduracağı tarihte emekli olur. 17 ay askerlik borçlanması yapamıyorsa emeklilik yaşının 49'a inmesi için bir ay askerlik borçlanması yapması yeterli. Bu durumda 49 yaşını dolduracağı tarihte emekli olur.

 

AKLINIZDA BULUNSUN İstirahatlı sigortalılar elektronik ortamda bildirilecek 12 Mayıs 2010 tarihinden itibaren uygulanmak üzere işverenlere, hastalığı nedeniyle istirahat alan sigortalıların istirahatlı oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarını, Sosyal Güvenlik Kurumu'na elektronik ortamda bildirme zorunluluğu getirildi. Bildirim, on günden kısa süren istirahatlarda istirahatın bittiği günü, on gün ve daha uzun süreli istirahatlarda onar günlük sürelerin bittiği ve son on günlük süreden arta kalan istirahat süresinin bittiği günü izleyen beş iş günü içinde gönderilecek. Bildirimin verilmemesi halinde asgari ücretin beş katı, geç verilmesi halinde iki katı tutarında idari para cezası uygulanacak. (Ceza uygulamasının yasal olup olmadığına ilişkin görüşümüzü önümüzdeki günlerde yazacağız.)

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Küçük görevleri alamayacak kadar önemli olduklarını düşünen kişiler, büyük ihtimalle önemli olanları almak içinde çok küçük kalırlar.' (Reader's Digest Dergisi)

Bu yazı 2,820 defa okundu.